Από την αρχαιότητα η πολιτικοκοινωνική σάτιρα υπήρξε ένα πολύ δυνατό όπλο αμφισβήτησης της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας. Ποιος δεν έχει πάρει γεύση από τις σπουδαίες κωμωδίες του Αριστοφάνη; (πολλές από τις οποίες εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να είναι τραγικά επίκαιρες κι ας ακούγεται οξύμωρο το κωμικο-τραγικό σχήμα. Π.χ. ο «Πλούτος» του Αριστοφάνη-τηρουμένων των αναλογιών στο πνεύμα της κάθε εποχής- αποτελεί μια διαχρονική ανάδειξη της ανισομέρειας στον πλουτισμό με ταξικές διακρίσεις )
Στις ταξικές κοινωνίες, οι εκάστοτε εξουσίες (χαρακτηρισμένες τόσο από το πνεύμα του ανήθικου παραλογισμού, της καταπίεσης στα λαϊκά στρώματα, της αδικίας και των ταξικών διακρίσεων υπέρ της κυρίαρχης τάξης των αστών, όσο και από τη γελοιότητα των ανέκαθεν άθλιων υποκειμένων άσκησης αυτών των εξουσιών), προσέφεραν (και εξακολουθούν να προσφέρουν) άφθονο πεδίο δράσης στις σατιρικές πένες. [Εδώ, να θυμηθούμε τον ΚΥΡ, που το 1981, πιστεύοντας –τρομάρα του- στο σύνθημα του Αντρέα «στις 18, σοσιαλισμό», δήλωσε πως η έμπνευση στην πένα του και το σατιρικό του χιούμορ θα μπορούσαν να ατονήσουν ελλείψει αντίπαλου πολιτικού δέους(…)]
Σχετικά λοιπόν με τις γελοιογραφίες, που ομολογουμένως «ανθούν» σ’ αυτές τις μαύρες εποχές, διεκδικώντας μεγάλο μερίδιο των δημοσιεύσεων στον αντιπολιτευόμενο (και όχι μόνο) Τύπο, αξίζει να δώσουμε λίγη προσοχή στις παρακάτω διαπιστώσεις:
Υπάρχουν γελοιογράφοι όντως με δυνατή αίσθηση του χιούμορ, ωστόσο ενός χιούμορ που όχι μόνο δεν ενοχλεί την εξουσία, αλλ’ απεναντίας τη χαϊδεύει, αφού αφήνει στον αναγνώστη την αίσθηση πως «η κυβέρνηση κάνει ό, τι μπορεί, αλλά τί να κάνουμε, που έχουμε μπλέξει με μη εγχώριους κακούς;» 
Είναι το είδος του χιούμορ, που άνετα θα μπορούσε (ελλείψει αιχμών) να ψυχαγωγήσει μεγαλοαστούς, τραπεζίτες, τους πολιτικούς τους υπηρέτες, αλλά και –το χειρότερο και το πιο επικίνδυνο- ένα μεγάλο μέρος λαϊκών στρωμάτων χωρίς ταξική συνείδηση. Κλασικό παράδειγμα η διπλανή γελοιογραφία του Κ. Μητρόπουλου.
Εδώ ο αστός γελοιογράφος, πέρα από το χιούμορ, περνάει συνειδητά (ή όχι) και τα άθλια μηνύματα του εθνικισμού, της δουλικότητας και της αγανάκτησης που οφείλεται στην …«ατυχία» ή στην «κακή μοίρα». Κι όλα αυτά από το στόμα του τσολιά-λαού, εν είδει απλής, αλλά συλλογικής εθνικής συνείδησης!
Από την άλλη μεριά, υπάρχουν γελοιογράφοι με χιούμορ που θα μπορούσαμε να το πούμε ταξικό. Κλασικό παράδειγμα η διπλανή γελοιογραφία του Γιάννη Καλαϊτζή.
Εδώ ο πάντα επίκαιρος γελοιογράφος, με αφορμή την (διεθνή) μπόχα των στημένων αγώνων ποδοσφαίρου (ο καπιταλισμός ενσωμάτωσε το ποδόσφαιρο ως ένα από τα ισχυρά δεκανίκια του) μεταφέρει με ευφυή αλληγορία τη γηπεδική έκφραση “αιώνιοι αντίπαλοι ΟΣΦΠ-ΠΑΟ” στην κατάδειξη των αιώνιων ταξικών αντιπάλων (μεγαλοαστοί καταπιεστές vs αδύναμοι καταπιεζόμενοι), αναδεικνύοντας παράλληλα και τη σαπίλα του εκάστοτε πολιτικού υπηρετικού προσωπικού (εδώ με τη μορφή του αρχιδιαιτητή ΓΑΠ) που σφυρίζει αδιάφορα, αλλά στην ουσία ενθαρρύνει τις σχετικές “αναμετρήσεις”, φυσικά με αμοιβές καθόλου ευκαταφρόνητες. Και βέβαια με ένα ολόκληρο λαό (ευρηματική η απεικόνισή του με τη γουρουνίτσα -λόγω PIIGS- ) να παρακολουθεί αγανακτισμένος τις αποκαλύψεις από τα καθεστωτικά ΜΜΕ και υπό την (δήθεν) έκπληξη του βρόμικου παρακράτους (εδώ, με το ευφυές εύρημα του σκατάνθρωπου Cabinet Man).
Δεν ξέρω αν απαντάω στο ερώτημα του τίτλου, αλλά αν αυτό δεν είναι ταξικό χιούμορ, τότε ποιο είναι;
Αφήστε μια απάντηση