Του Διονύση Ελευθεράτου – «Πριν»
Η ΕΕ, το προσφυγικό, η λιτότητα και η αβάσταχτη ελαφρότητα ορισμένων παραμυθιών
Ποιος επωμίζεται την κύρια ευθύνη για την οικτρή κατάσταση στην Ειδομένη και σε άλλες περιοχές «αποθήκευσης» θλιμμένων-ανταριασμένων ψυχών και εξουθενωμένων κορμιών; Διαλέξτε! Τα ΜΜΕ προσφέρουν μεγάλη γκάμα επιλογών…
Μπορεί να φταίνε οι εξεζητημένες ΜΚΟ, οι αλληλέγγυοι, το κράτος που απουσιάζει. «Φυσικά» φταίνε και οι ίδιοι οι πρόσφυγες -εσείς απλώς επιλέξτε πού ακριβώς έγκειται η μεγίστη ευθύνη τους:
Φταίνε που δεν παίρνουν απόφαση ότι τα σύνορα έκλεισαν. Φταίνε που δεν θέλουν να επιστρέψουν στην «ασφαλή» Τουρκία, οι αρχές της οποίας- σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία- στέλνουν σωρηδόν πρόσφυγες πίσω, στην εμπόλεμη Συρία. Φταίνε που δυσπιστούν με τα hot spots, αντί να αγνοούν τις μαρτυρίες για τα φίδια και τους σκορπιούς των Διαβατών ή για την τραγωδία του Ελληνικού. Φταίνε που δυστροπούν, που αγριεύουν, που οι απερίγραπτες συνθήκες διαβίωσής τους δεν αφήνουν το σαβουάρ βιβρ να ανθίσει. Διαλέξτε…
Τι κι αν βιώνουμε τα αναπόδραστα, τα σχεδόν προαναγγελθέντα αποτελέσματα της συμφωνίας EE-Τουρκίας; Τι κι αν η σχέση «αιτίου- αιτιατού» είναι εν προκειμένω κραυγαλέα; Έχετε τόσα «ράφια» για να επιλέξετε ενόχους και αιτίες, αυτό λοιπόν αφήστε το κατά μέρος. Προσέξατε κάτι; Η κυβέρνηση σύρεται στο εδώλιο των ΜΜΕ με όσες κατηγορίες θέλετε, εκτός από μία: Ότι συναίνεσε στη συμφωνία ΕΕ- Άγκυρας…
Σποραδικά, από κάποιες ρωγμές του τοίχου με τα «ράφια» διέρχονται ψήγματα κριτικής για την εκλαμπρότατη Ευρώπη. Ειδικότερα για την ΕΕ των 500 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων (το 7,3% του παγκόσμιου πληθυσμού) που δηλώνει ανερυθρίαστα «αδυναμία» να στεγάσει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ξεριζωμένους, την ώρα κατά την οποία 1,1 εκατ. πρόσφυγες από τη Συρία ζουν στον Λίβανο και άλλες 635.000 στην Ιορδανία. Αλλά κι αυτά τα ψήγματα τα «περιλαμβάνει» αμέσως το τετριμμένο δόγμα-κλισέ: «Κουράγιο, όπως και στα της οικονομίας, έτσι και στο προσφυγικό η Ευρώπη θα ξαναβρεί κάποια στιγμή τις αξίες της. Ας όψονται οι συντηρητικές, δεξιές δυνάμεις που την εξέτρεψαν…».
Αφόρητες, παιδαριώδεις ανοησίες! …Πρώτον, στο πολιτισμικό- ιστορικό DNA της Ευρώπης δεν έχουν καταγραφεί μόνο Διαφωτισμοί, ανθρωπισμοί ή περίοδοι «ηθικού κεϋνσιανισμού». Στην ευρωπαϊκή κληρονομιά συγκαταλέγονται και Ιερές Εξετάσεις, Ιερές Συμμαχίες, Νύχτες Αγίου Βαρθολομαίου, αποικιοκρατικές βαρβαρότητες. Η μεταφυσική ιδέα ότι θα επενεργήσουν μυστηριώδεις δυνάμεις κάποιου πεπρωμένου και η Ευρώπη θα συνέλθει, σαν τον άνθρωπο που ξεπερνά μια προσωρινή αμνησία ή κρίση ταυτότητας, εξυπηρετεί απλώς τις …παρηγορητικές λειτουργίες της (όχι και τόσο ακμάζουσας, εσχάτως) βιομηχανίας παραγωγής ευρώ-λάγνων φληναφημάτων.
Για την ιστορία. Πριν από έναν αιώνα, όπως εύστοχα σημειώνει ο καθηγητής Πανεπιστημίου Λάμπρος Α. Φλιτούρης στο βιβλίο του Αποικιακές Αυτοκρατορίες (Εκδόσεις Ασίνη, 2014), η θηριωδία του A’ Παγκοσμίου Πολέμου τροποποιούσε ως εξής τις σχέσεις ανάμεσα στις κοινωνίες των ευρωπαϊκών αποικιών και των Ευρωπαίων:
«Οι βετεράνοι του πολέμου (σσ των στρατιωτικών δυνάμεων από τις αποικίες) μετέφεραν στις πατρίδες τους όχι απλά στις περιγραφές και τις εμπειρίες της φρίκης του πολέμου, αλλά και μια έντονη κριτική απέναντι στην ίδια την Ευρώπη και όσα εκείνη διατεινόταν ότι πρέσβευε. Η “πολιτισμένη Ευρώπη” δηλητηριάστηκε από τα φονικά αέρια και θάφτηκε στα χαρακώματα του πολέμου. Η ηθική απαξίωση για τον “λευκό αφέντη” είχε πλέον επέλθει οριστικά». Κάπως έτσι, ισχυροποιήθηκαν οι αντι-αποικιοκρατικές τάσεις και δράσεις.
Για σκέψου …Οι πληθυσμοί των αποικιών συνειδητοποίησαν το 1916 ή 1918 ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος να κρύβουν τις καθαρές διαπιστώσεις τους στα νεφελώματα των προκατασκευασμένων δογμάτων. Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, στο εσωτερικό μιας «θεσμικής Ευρώπης» που διαμορφώνει αποικίες χρέους, που αποθεώνει σύγχρονους Σάιλοκ εξουθενώνοντας τον κόσμο της εργασίας και στραπατσάροντας το κοινωνικό κράτος, που διαλύει στη Μ. Ανατολή χώρες με την απλότητα ενός παιχνιδιού στο play station και κατόπιν κλείνει σύνορα, ποικίλα ευρώ- ιερατεία αφορίζουν ως «ευρωσκεπτικιστή» οιονδήποτε αμφισβητεί όλο αυτό το χάλι. Εκτός εάν πρόκειται για «αμφισβήτηση» που ξεθυμαίνει όταν αρχίζουν οι θεολογικές αρλούμπες για την Ευρώπη που κάποια στιγμή θα ξαναβρεί-περίπου αυτομάτως- «το φώς» της.
Και μόνο το γεγονός ότι εκτοξεύεται ως ύβρις, ως ανάθεμα η λέξη «σκεπτικισμός», έννοια που εμπεριέχει τη σκέψη, την αμφιβολία, συμβολίζει έξοχα το κατάντημα των ευρώ- ιερατείων…
Δεύτερο: Μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλεί ο ισχυρισμός πως η ρότα της σημερινής ΕΕ -στο οικονομικό, το προσφυγικό, κλπ- συνιστά κάποια ατυχή λοξοδρόμηση από τις αγαθές αρχές των ιδρυτών της ΕΟΚ. Η πυξίδα παραμένει σταθερότατη, απλώς το σκάφος κινείται, πλέον, όπως ακριβώς υπαγορεύει το φουρτουνιασμένο πέλαγος του σύγχρονου καπιταλισμού. Όσοι θέλουν να κοροϊδεύουν τον εαυτό τους, δικαιούνται να το κάνουν. Εάν όμως επιθυμούν να αποφύγουν την απόλυτη γελοιοποίηση, ας σταματήσουν τουλάχιστον να αναμασούν το θεωρητικό κατασκεύασμα, σύμφωνα με το οποίο μια δράκα δεξιών πολιτικών άρπαξε το πηδάλιο της Ευρώπης και την …εξέθεσε.
Μερικές απλές υπομνήσεις: Αν είναι αλήθεια ότι η Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) υπήρξε καταλυτικός σταθμός στη διαμόρφωση μιας Ευρώπης προορισμένης να πέφτει διαρκώς στα μονεταριστικά βράχια και να προσκυνά κωμικοτραγικά τοτέμ-δείκτες (η σημερινή Γερμανία εμφανίζει ποσοστό δημόσιου χρέους επί του ΑΕΠ υψηλότερο κατά 30 εκατοστιαίες μονάδες του «επιτρεπτού»), τότε το εν λόγω …αριστούργημα δεν χρεώνεται μόνο στον δεξιό X. Κολ, αλλά και στον Φρ. Μιτεράν, ηγετική μορφή της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.
Αν φανταστούμε ότι αναζητούσε αποδεδειγμένο προηγούμενο η-προσφάτως αποκαλυφθείσα- ανατριχιαστική νουθεσία του Βέλγου υπουργού Μετανάστευσης Τέο Φράνκεν προς τον Γιάννη Μουζάλα, αυτό το κυνικό «πνίξτε τους», τότε η μηχανή του χρόνου θα μας οδηγήσει στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Όταν το ναυτικό της ιταλικής κεντροαριστερής κυβέρνησης έστελνε το μεν πλοιάριο των μεταναστών στο βυθό της Αδριατικής, τους δε «κανόνες» της Ευρώπης σε μια «άλλη διάσταση»…
Αν οι βόμβες που ισοπέδωσαν τη Γιουγκοσλαβία το 1999 ηχούσαν όπως το σινιάλο ενός πολεμοχαρούς αφέτη, σινιάλο για σύγχρονους γύρους πολεμικών επεμβάσεων (αφού συνέβη στην ίδια την Ευρώπη, η «νομιμοποίηση» θα έφθανε και θα περίσσευε για κάθε «τριτοκοσμικό» στόχο), τότε, αλήθεια, ποιον «σοσιαλιστή» αστέρα να δοξάσεις πρώτον; Τον καγκελάριο Σρέντερ; Τον Ισπανό Σολάνα, τότε Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ;Ή μήπως τον «αριστερό» Γιόσκα Φίσερ των Γερμανών Πράσινων;
Τέλος, αξίζει να θυμηθούμε ότι το 2005 η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία (που μάλιστα κυβερνούσε σε Γερμανία, Αγγλία και Ισπανία) συναίνεσε με ενθουσιασμό στη …δημοκρατικότατη ματαίωση των δημοψηφισμάτων, τα οποία είχαν προγραμματιστεί για το Ευρωσύνταγμα. Ματαίωση-απόρροια της υπερίσχυσης του «Όχι» στις δυο χώρες, τη Γαλλία και την Ολλανδία, στις οποίες πρόλαβαν να στηθούν κάλπες.
Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει ισχυρούς λόγους να αναπαράγει τη θεωρία του «για όλα φταίνε κάποιοι συντηρητικοί», ειδικά σε μία περίοδο κατά την οποία κορυφαία στελέχη του δηλώνουν ανοικτά πως ήρθε η ώρα της μεγάλης προσέγγισης με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Η κοινωνία όμως δεν έχει κανένα λόγο να παριστάνει τη στρουθοκάμηλο, χώνοντας μάλιστα το κεφάλι στην κινούμενη άμμο του 3ου μνημονίου και των παραμυθιών (εσωτερικού και εξωτερικού) που συνοδεύουν την εφαρμογή του. Απολύτως κανέναν!
Αφήστε μια απάντηση