Ισχυρό χαστούκι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστήριου για τα κολέγια

Οπως αναμενόταν, το Ευρωδικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα, επειδή δεν αναγνωρίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα, που απορρέουν από «διπλώματα» δικαιόχρησης, που χορηγούν πανεπιστήμια των χωρών της ΕΕ που συνεργάζονται με εγχώρια μαγαζιά, επονομαζόμενα και κολέγια. Η καταδίκη αφορά στην προηγούμενη κοινοτική οδηγία 89/48, προπομπό της γνωστής μας οδηγίας 36/05.

Ενα μεγαλοπρεπές ξεφτιλίκι ήταν για την αστική Ελλάδα η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστήριου για τα κολέγια. Οι ισχυροί της ΕΕ, χωρίς ενδοιασμούς, τσαλαπάτησαν την «εθνική αξιοπρέπεια» της ψωροκώσταινας και πέταξαν στα σκουπίδια το ελληνικό σύνταγμα. «Το άρθρο 16 του Ελληνικού Συντάγματος δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής προκειμένου περί σπουδών παρεχομένων βάσει συμφωνιών δικαιοχρήσεως, εφόσον αυτές δεν εντάσσονται στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα» αποφάνθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Τις ενστάσεις της ελληνικής κυβέρνησης (ενστάσεις που προβάλλει και το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΝ), ότι δηλαδή η εκπαίδευση είναι αρμοδιότητα κάθε κράτους μέλους, βάσει των άρθρων 149 ΕΚ και 150 ΕΚ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις πετά ασυζητητί στον κάλαθο των αχρήστων, αφού τα «διπλώματα», τα χορηγούν τα ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με τα οποία είναι συμβεβλημένα τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών. Δηλαδή, στην ελληνική επικράτεια μπορούν να λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια, εφόσον αυτά δεν είναι ελληνικά και το ελληνικό κράτος οφείλει να κάνει τουμπεκί. Τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κράτη της ΕΕ, τα συμφέροντα των οποίων εκφράζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, είναι αμείλικτα και θρασύτατα όταν πρόκειται για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους. Με βάση αυτή την πολιτική απόφαση πορεύονται και δε διστάζουν να κουρελιάσουν νόμους και συντάγματα, ιδιαίτερα των αδύναμων κρατών μελών της ΕΕ.

Τι άλλη μεγαλύτερη απόδειξη χρειάζεται για να πεισθεί το κίνημα ότι η απόφαση για την υπεράσπιση του δημόσιου Πανεπιστήμιου στην Ελλάδα είναι καθαρά πολιτική, ότι κερδίζεται στους δρόμους και δε στηρίζεται στη δύναμη των νομικών επιχειρημάτων, όπως κάποιοι του προτείνουν;

Το Ευρωδικαστήριο απαξιώνει πλήρως την ουσία της εκπαίδευσης, που βρίσκεται πίσω από ένα πτυχίο, αποδεικνύοντας ότι για το μόνο που νοιάζεται το ευρωπαϊκό κεφάλαιο είναι η απόκτηση βασικών δεξιοτήτων, που θα καθιστούν εφικτό το μέγιστο βαθμό εκμετάλλευσης των εργαζομένων και την ελεύθερη διακίνησή τους. Γι’ αυτό και δηλώνει ξεκάθαρα ότι βασίζει την εκτίμησή του στο γεγονός ότι «με το σύστημα της οδηγίας 89/48 ένα δίπλωμα αναγνωρίζεται όχι λόγω της ουσιαστικής αξίας της εκπαιδεύσεως που πιστοποιεί, αλλά διότι καθιστά δυνατή την πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα». Απόρροια του σκεπτικού αυτού είναι και η ακόλουθη εκτίμηση, που περιέχεται στην απόφαση του Ευρωδικαστήριου, ότι «οι σπουδές δεν πρέπει οπωσδήποτε να έχουν πραγματοποιηθεί σε πανεπιστήμιο ή σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα… αρκεί να πρόκειται για ίδρυμα του αυτού εκπαιδευτικού επιπέδου».

Και ποιος θα κρίνει αν το ίδρυμα είναι «του αυτού εκπαιδευτικού επιπέδου» με ένα πανεπιστήμιο ή ένα ανώτατο ίδρυμα; «Αποκλειστικώς η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους που χορήγησε το δίπλωμα» αποφαίνεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δηλαδή το ξένο πανεπιστήμιο, που είναι συμβεβλημένο με το Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών. Εδώ δεν χωράει καμιά αυταπάτη ότι μπορεί να συμβεί το αντίθετο, αφού χρόνια τώρα οι ίδιες οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών έχουν εξωθήσει τα πανεπιστήμια στην αναζήτηση πόρων από «άλλες πηγές», εφαρμόζοντας πολιτική σκληρών περικοπών στη χρηματοδότηση με μοχλό την αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση των πανεπιστημίων.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η Ελλάδα δεν πρέπει ουδόλως να ενοχλείται από το γεγονός ότι στο έδαφός της θα λειτουργούν «μαγαζιά», τα οποία ξένα πανεπιστήμια θα θεωρούν «ιδρύματα του αυτού εκπαιδευτικού επιπέδου» με αυτά και θα συμβάλλονται μαζί τους, χορηγώντας στην ουσία πανεπιστημιακά πτυχία. Αντίθετα «το κράτος μέλος υποδοχής υποχρεούται ρητώς να δεχθεί, εν πάση περιπτώσει, ως απόδειξη του ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση διπλώματος, τις βεβαιώσεις και τα συναφή έγγραφα που έχουν χορηγήσει οι αρμόδιες αρχές των λοιπών κρατών μελών. Κατά συνέπεια, το κράτος μέλος υποδοχής δεν μπορεί να ελέγξει τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων χορηγήθηκαν τα έγγραφα αυτά».

Αφού οι ευρωδικαστές τοποθετήσουν την πραγματικότητα με το κεφάλι κάτω γιατί έτσι βολεύει τους ισχυρούς της ΕΕ, αποφασίζοντας ότι τα «κολέγια» είναι στην ουσία ξένο έδαφος, στο οποίο η Ελλάδα, παρά το ότι λειτουργούν στο έδαφός της και με δική της υπαιτιότητα, δεν μπορεί να ασκήσει κανένα έλεγχο, μας φυλάνε για το τέλος και μια επισήμανση που απευθύνεται μόνο σε χαχόλους. Μας διαβεβαιώνουν ότι «ο σκοπός της διασφαλίσεως του υψηλού επιπέδου των ελληνικών πανεπιστημιακών σπουδών δεν τίθεται σε κίνδυνο από τις σπουδές αυτές, η διασφάλιση της ποιότητας των οποίων εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές των λοιπών κρατών μελών, οι οποίες χορηγούν τα διπλώματα που πιστοποιούν τις εν λόγω σπουδές». Τώρα μάλιστα, ησυχάσαμε!

Η απόφαση συνοπτικά

* Η Ελλάδα καταδικάζεται γιατί «αρνείται συστηματικά την αναγνώριση των διπλωμάτων τα οποία έχουν απονεμηθεί κατόπιν σπουδών που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο “συμφωνιών επικυρώσεως” (γνωστών και ως “συμφωνιών δικαιοχρήσεως”), βάσει των οποίων σπουδές που πραγματοποιούνται σε ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Ελλάδα επικυρώνονται από αρμόδια αρχή άλλου κράτους μέλους, η οποία, βάσει προγενέστερης συμφωνίας των δύο ιδρυμάτων, χορηγεί το δίπλωμα στους σπουδαστές που παρακολούθησαν αυτό το πρόγραμμα σπουδών». Κοντολογίς, η Ελλάδα καταδικάζεται γιατί δεν αναγνωρίζει τα κολέγια, που λειτουργούν ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων.

Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το γενικό σύστημα αναγνωρίσεως των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης «στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών, όσον αφορά τα επαγγελματικά προσόντα που αναγνωρίζουν». Δηλαδή λέει στην Ελλάδα ότι δεν της πέφτει λόγος, από τη στιγμή που αποφασίζουν οι ισχυροί. Γι’ αυτό και «εναπόκειται αποκλειστικά στις αρχές οι οποίες χορηγούν τα διπλώματα (σ.σ. εν προκειμένω τα ξένα πανεπιστήμια, τα συνεργαζόμενα με τα ΚΕΣ) να ελέγχουν… αν πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις για τη χορήγηση των διπλωμάτων, καθώς και οι προϋποθέσεις που αφορούν τη φύση του ιδρύματος στο οποίο πραγματοποίησε τις σπουδές του ο κάτοχος του διπλώματος. Αντιθέτως το κράτος υποδοχής δεν μπορεί να ελέγξει τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων χορηγήθηκαν τα διπλώματα».

Το Δικαστήριο αποφαίνεται επίσης ότι «οι σπουδές δεν πρέπει οπωσδήποτε να έχουν πραγματοποιηθεί σε πανεπιστήμιο ή σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα». Στο σημείο αυτό υπενθυμίζουμε τη Διακήρυξη της Μπολόνια, η οποία θεωρεί ότι συλλογή διδακτικών μονάδων (βάσει των οποίων αποτιμώνται οι σπουδές) μπορεί να γίνει και από συστήματα εκπαίδευσης εκτός του πλαισίου της ανώτατης εκπαίδευσης, αρκεί να αναγνωρίζονται αυτά από τα εμπλεκόμενα πανεπιστήμια υποδοχής. Υπενθυμίζουμε και τις συνεχείς δημόσιες δηλώσεις υποταγής στις κατευθύνσεις της από τον Στυλιανίδη και την κυβέρνηση, αλλά και ότι η Μπολόνια υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ δια χειρός Αρσένη.

* Η Ελλάδα καταδικάζεται γιατί δεν αναγνωρίζει στον αιτούντα την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων, το δικαίωμα να επιλέξει ο ίδιος τα «αντισταθμιστικά μέτρα» (πρακτική άσκηση προσαρμογής ή δοκιμασία επάρκειας), τον τρόπο δηλαδή, με τον οποίο θα αναγνωρίσει το δίπλωμά του.

* Το Ευρωδικαστήριο θεωρεί ότι είναι παράνομη η λειτουργία του Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικής Ισοτιμίας Τίτλων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΣΑΕΙΤΤΕ) στην Ελλάδα, ως προς το σκέλος των ελέγχων που διενεργεί για να εξακριβώσει «αν το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο πραγματοποιήθηκαν οι σπουδές ανήκει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και αφετέρου αν ο αιτών διαθέτει την απαραίτητη επαγγελματική πείρα, στην περίπτωση που η διάρκεια της εκπαιδεύσεως υπολείπεται κατά ένα τουλάχιστον έτος αυτής που απαιτείται στην Ελλάδα για την άσκηση του ίδιου επαγγέλματος». Γι’ αυτό συστήνει ότι μοναδική του αρμοδιότητα πρέπει να είναι απλά «η εξακρίβωση των στοιχείων, τα οποία αποδεικνύονται κατά τρόπο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, από τις βεβαιώσεις και τα συναφή έγγραφα που έχουν εκδώσει οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους προελεύσεως».

Δηλαδή περιορίζει το ρόλο του ΣΑΕΙΤΤΕ σε μια καθαρά γραφειοκρατική διαδικασία τυπικού ελέγχου της γνησιότητας των εγγράφων. Κατόπιν αυτών, όλες οι Επαγγελματικές Ενώσεις και τα Επιμελητήρια της Ελλάδας υποχρεούνται να εγγράψουν τους αποφοίτους κολεγίων στα μητρώα τους, χωρίς να απαιτούν εξετάσεις ή ισοτιμίες από το ΔΟΑΤΑΠ. Κάθε τυχόν ένσταση της ελληνικής κυβέρνησης στο σημείο αυτό είναι υποκριτική, αφού είναι γνωστό ότι για να διευκολυνθεί ακριβώς αυτή η αναγνώριση των «πτυχίων» που απορρέουν από σπουδές τριετούς διάρκειας έγινε ο διαχωρισμός της αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων από την αναγνώριση της ακαδημαϊκής ισοτιμίας, καταργήθηκε το ΔΙΚΑΤΣΑ και στη θέση του ξεφύτρωσαν το ΣΑΕΙΤΤΕ και το ΔΟΑΤΑΠ αντίστοιχα. Η δε ελληνική κυβέρνηση ισχυρίστηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι η πρακτική του Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδας (ΤΕΕ) έχει μεταβληθεί και για την εγγραφή των ενδιαφερομένων αρκεί πλέον η αναγνώριση του διπλώματος από το ΣΑΕΙΤΤΕ.

* Το Δικαστήριο επισημαίνει παράβαση της οδηγίας όσον αφορά την υπηρεσιακή εξέλιξη στο δημόσιο. Θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν επιτρέπει «τη μετάταξη σε ανώτερο ιεραρχικό και/ ή μισθολογικό κλιμάκιο των ατόμων που διορίσθηκαν -ως κάτοχοι διπλώματος που χορηγήθηκε εντός άλλου κράτους μέλους- με βαθμό χαμηλότερο από αυτόν με τον οποίο θα μπορούσαν να έχουν διορισθεί αν τα διπλώματά τους είχαν αναγνωρισθεί σύμφωνα με την οδηγία».

Η εξέλιξη αυτή θα έχει ως συνέπεια και αλλαγές στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, που δεν δέχονταν αποφοίτους κολεγίων-παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων ως υποψήφιους «πανεπιστημιακής εκπαίδευσης». Οι κάτοχοι αυτών των «διπλωμάτων» θα πρέπει να έχουν πλέον όλα τα προνόμια που προβλέπονται για τους πτυχιούχους ΑΕΙ (αυξημένες αποδοχές, επαγγελματική εξέλιξη, τρόπος διορισμού στο δημόσιο).

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστήριου ήταν ισχυρό χαστούκι στην ελληνική κυβέρνηση και στον υπουργό Παιδείας προσωπικά, ο οποίος δέχτηκε το φτύσιμο ως ψιχάλισμα. Προσπάθησε να ψελλίσει πως άλλο είναι η απόφαση του Ευρωδικαστήριου και άλλο ο νόμος που πέρασε πρόσφατα για τα κολέγια, για τον οποίο εμείς από την πρώτη στιγμή είχαμε επισημάνει ότι αποτελεί στην κυριολεξία ένα κουρελόχαρτο, που μοναδικό σκοπό έχει να νομιμοποιήσει τα κολέγια και να τα αναβαθμίσει, εντάσσοντάς τα στις αγκάλες του υπουργείου Παιδείας, προαλείφοντας τη μετεξέλιξή τους σε ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ολα όσα ισχυρίζεται ο νόμος Στυλιανίδη, για «καθιέρωση ενός πολύ αυστηρού πλαισίου παρακολούθησης και ελέγχου των κολεγίων» που θα αφορά στον έλεγχο «της πληρότητας των προγραμμάτων σπουδών», τα «προσόντα και την ποιότητα των διδασκόντων», τη διοικητική στελέχωση κ.λ.π. και οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις που έχουν δρομολογηθεί για την εφαρμογή του, που προβλέπουν υψηλότατο μορφωτικό επίπεδο στους διδάσκοντες, αποδείχτηκαν πολύ γρήγορα φούμαρα. Ο «αυστηρός έλεγχος» (και αυτός πάλι υπό αίρεση) περιορίζεται αποκλειστικά στις… τουαλέτες.

Η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας «δεν αιφνιδιάστηκαν», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Στυλιανίδης. Την απόφαση του Ευρωδικαστήριου την περίμεναν και με το νόμο για τα κολέγια στόχευαν απλώς να ρίξουν στάχτη στα μάτια, ώστε να μην κατηγορηθούν για «εθνική μειοδοσία» υπονομεύοντας το μέλλον του δημόσιου πανεπιστήμιου στη χώρα. Σκόπευαν να κερδίσουν χρόνο και να αποφύγουν εάν ήταν δυνατόν τις αντιδράσεις του φοιτητικού κινήματος και των πανεπιστημιακών σ’ εκείνη τη φάση, που στην επικαιρότητα κυριαρχούσε το σκάνδαλο Ζαχόπουλου.
Στο ίδιο μήκος κύματος και το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να αποσείσει τις δικές του ευθύνες, αποσιωπώντας την περίοδο που ήταν στην κυβέρνηση. Η γνωστή για την ευρωλιγούρικη στάση της Διαμαντοπούλου, θεωρεί απλώς ότι η σημερινή απόφαση στενεύει τα περιθώρια για τα κράτη μέλη να θέτουν κριτήρια ποιότητας (εδώ μας έχουν πάρει και τα σώβρακα) και καλεί την κυβέρνηση να επαναφέρει το θέμα στα κοινοτικά όργανα! Προτείνει δε ως λύση τη δημιουργία Δημόσιας Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοποίησης, Ελέγχου και Αξιολόγησης κάθε είδους Εργαστηρίου ή Κέντρου Σπουδών, όταν ρητώς και δια ροπάλου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει απορρίψει και τιμωρεί κάθε απόπειρα ελέγχου των κολεγίων.

Πηγή: Γιούλα Γκεσούλη – ΚΟΝΤΡΑ