«Σήμα»: (Χαριλάου Τρικούπη και Ισαύρων 29Γ – Εξάρχεια) το Σάββατο 11 Μαρτίου στις 7μμ
Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος και η Πορεία υποδέχονται, το Σάββατο, 11 Μαρτίου στις 19:00, στον χώρο του Σήματος τον συγγραφέα Παναγιώτη Μανιάτη, ο οποίος θα μιλήσει για την «Ποίηση στην Οκτωβριανή Επανάσταση».
Η εκδήλωση – συζήτηση εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία το 1917.
Όπως σημειώνει η Ξένια Πηρούνια: “Μέσα από τα κύρια καλλιτεχνικά ρεύματα, τις ομάδες, τα κινήματα, τη διαπάλη και τις ιστορικές συνθήκες που τα γέννησαν μπορεί κανείς να δει τις ιστορικές διεργασίες του μεγαλύτερου Συμβάντος του 20ου αιώνα, της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Ζητήματα όπως η τέχνη και η επανάσταση, ο καλλιτέχνης ως ιστορικό και πολιτικό υποκείμενο, ο ρωσικός φουτουρισμός σε αντιπαράθεση με τον ιταλικό φουτουρισμό, η ρωσική πρωτοπορία σε όλες τις μορφές τέχνης, οι επιμέρους αντιπαλότητες των καλλιτεχνικών ομάδων, το ζήτημα της παρέμβασης του κόμματος –για την ακρίβεια του είδους της παρέμβασης- στην καλλιτεχνική διαδικασία, τα ρεύματα της ρωσικής πρωτοπορίας, οι διαφορές του ΛΕΦ (Αριστερού Μετώπου Τέχνης) και της ΠρολετΚούλτ της οργάνωσης με σκοπό τη δημιουργία προλεταριακού πολιτισμού , για παράδειγμα θα μπορούσαν να συγκροτήσουν ξεχωριστές έρευνες από μόνα τους ως μείζονα και σημαντικά θέματα.
Το ζήτημα της κουλτούρας και του ανθρώπινου πολιτισμού βρίσκονται στην καρδιά της επανάστασης του 17 που σαρώνει τον παλιό κόσμο όπως ήταν γνωστός σε όλες του τις εκφάνσεις. Δεν είναι τυχαίος ο υπότιτλος που βάζει ο μεγάλος Ρώσος συνθέτης Ντμίτρι Σοστακόβιτς στο 4ο μέρος της 12ης συμφωνίας του που είναι αφιερωμένη στο 1917 και έχει τον τίτλο «Η Αυγή της ανθρωπότητας». Πράγματι μιλάμε για την πρώτο βήμα προς την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και η σημασία αυτής της επανάστασης από φιλοσοφική αλλά και εντελώς υλική σκοπιά είναι η αυγή της ανθρωπότητας.
Είναι η ρήξη με το παραδοσιακό, η στροφή σε ένα ριζικά καινοτόμο, σε μορφές εντελώς ανοίκειες, είναι η εστία συγκέντρωσης όλων των ρευμάτων του Μοντερνισμού, γηγενών και διεθνών (της Γαλλίας όπου έχει προηγηθεί η κομμούνα επίσης ή της Γερμανίας)”.
Και συνεχίζει: “Τα ονόματα που αναμόρφωσαν την τέχνη από όλους τους χώρους των τεχνών είναι εκατοντάδες σε όλη την περίοδο που συζητάμε. Ο Σοστακόβιτς στη Μουσική, ο Μέγιερλοχ στο Θέατρο, ο Μάλεβιτς, ο Λισίτσκι και ο Ροντσένκο στη Ζωγραφική, ο Αιζενστάιν στον Κινηματογράφο, την τέχνη των μαζών. Δεν είναι μόνο ο Αιζενστάιν πρωτοπόρος μέχρι το τέλος που όνειρό του απραγματοποίητο ήταν να οπτικοποιήσει το Κεφάλαιο του Μαρξ. Κάτι που έκανε χρόνια αργότερα ο Έλληνας Κώστας Σφήκας αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Είναι και ο Πουντόβκιν, ο φοβερός Ζίγκα Βερτόφ. Να πω εδώ ότι ο ορισμός του Αϊζενστάιν για τον κινηματογράφο αποτελεί και μια δήλωση για την ιστορική συνθήκη. «Είναι η Τέχνη των αναμετρήσεων» λέει.
Ενδεικτικό ότι οι επαναστάτες καλλιτέχνες προσπαθούσαν να αναμορφώσουν όλες τις πτυχές του παλιού κόσμου είναι το γεγονός ότι στην ποίηση, οι φουτουριστές έχουν ως επίκεντρό τους τη λέξη αυτή καθαυτή και ζητούν την κατάργηση του συντακτικού. Υποστηρίζουν την αρχή της αυτονομίας της λέξης και επινοούν την ασημασιακή γλώσσα Ζαούμ. Από τη σύνθεση των λέξεων ζα που σημαίνει πέραν και ουμ που σημαίνει νούς ή λόγος, για να αποδοθεί το πέραν από την κατανόηση, το υπερλογικό. Είναι σαν να διακηρύσσουν την πρώτη φωνή στην Αυγή μιας νέας ζωής «η πρώτη κραυγή ενός νεογέννητου» όπως την προσδιορίζει και πάλι ο Χλιέμπνικοφ . Και είναι ακατάληπτη όπως οι κραυγούλες των μωρών που ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (χωρίς στεφάνι) τα περιγράφει να συνομιλούν «ψελλίζοντας άναρθρους αγγελικούς φθόγγους». Και οι φθόγγοι της γλώσσας ζαούμ είναι άναρθροι. Είναι όμως με τη γλώσσα των ποιητών μια γλώσσα αστρική και προπαντός μια γλώσσα του μέλλοντος, του Νέου Ανθρώπου”.
Αφήστε μια απάντηση