Hear the story behind the memorial for Alexis Grigoropoulos!
And now we step into Nosotros cafe, a place for alternative thought and conversations!
We walk towards the self-managed Navarinou park!
Ladies and gentlemen, we are standing into the heart of Exarchia!
Ερχονται από την άλλη άκρη της Ευρώπης -ακόμα και του κόσμου όλου- για να δουν την Αθήνα. Εχουν συνήθως ταξιδέψει πολύ, έχουν δει πολλά, θέλουν να μάθουν περισσότερα.
Οι επισκέπτες της πόλης μας που αναζητούν όχι απλώς τουριστικές ατραξιόν, αλλά να αποκτήσουν μια ταξιδιωτική εμπειρία, δεν αρκούνται σε μια επίσκεψη στην Ακρόπολη, μια βόλτα στην Πλάκα κι ένα παραδοσιακό καφενείο.
Θέλουν να δουν την πόλη διεισδυτικότερα, θέλουν να συναντήσουν τους ντόπιους στην καθημερινότητά τους, θέλουν να μαγειρέψουν, να γευθούν, να ακούσουν μουσικές «όπως οι ντόπιοι».
Και κάποιοι θέλουν να δουν από κοντά πώς εξεγείρονται οι ντόπιοι. Αυτοί είναι που αγοράζουν μια βόλτα στα Εξάρχεια, «το τελευταίο χωριό των αναρχικών στον κόσμο».
Αρκεί να πληκτρολογήσει κανείς το όνομα «exarchia» για να πάρει 1.540.000 αποτελέσματα σε 42 δεύτερα. Και αρκεί να έχει δει έστω και ένα βίντεο από την εποχή της φλεγόμενης ενάντια στη λιτότητα Αθήνας για να έχει μια εικόνα της γειτονιάς που τα διεθνή ΜΜΕ λάτρευαν να μισούν και σήμερα αποθεώνουν.
Η αρχή αυτού του… κεραυνοβόλου -αλλά όχι εν αιθρία- έρωτα έγινε όταν η ταξιδιωτική ιστοσελίδα Travel Supermarket σε συνεργασία με τους μπλόγκερ Adam Goffman (Travels of Adam) και Emily Ray (The Cosy Traveller) έφτιαξαν μια λίστα με τις 23 γειτονιές της Ευρώπης που θα αποτελούσαν τα νέα hotspots για το 2017.
Τα Εξάρχεια βρέθηκαν στην ένατη θέση με βάση την κατάταξη σε τρεις κατηγορίες:τον πολιτισμό, τη δημιουργικότητα και την αξία.
Επίσης, ελήφθη υπόψη το κατά πόσο οι γειτονιές δημιουργούν τάσεις και έχουν δημιουργικό παλμό.
Η είδηση αναμεταδόθηκε από μεγάλα μέσα ενημέρωσης όπως το Business Insider και η Daily Mail, ενώ νεαροί τουρίστες από όλο τον κόσμο κατέκλυζαν τα προς ολιγοήμερη ενοικίαση σπίτια.
Πριν από λίγες μέρες, η έγκριτη βρετανική Independent υμνεί «το σπίτι των αναρχικών» ως μια «φωτεινή, γεμάτη γκράφιτι περιοχή, που φιλοξενεί μοναδικά κοινοτικά πρότζεκτ, όπως έναν εγκαταλειμμένο χώρο πάρκινγκ που οι ντόπιοι έχουν μετατρέψει σε πάρκο».
Το δημοσίευμα αναφέρεται στα Εξάρχεια ως περιοχή που διαχρονικά αποτελεί σύμβολο αντίστασης: «Ηταν σε εκείνη τη γειτονιά που το 1973 εκδηλώθηκε η κατάληψη του Πολυτεχνείου, ενώ οι φοιτητές που διαμαρτύρονταν εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος ήρθαν αντιμέτωποι με ένα τανκς το οποίο σκότωσε αρκετούς από αυτούς».
Η εφημερίδα αναφέρεται και στον Δεκέμβρη του 2008: «Με αφορμή τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από πυροβολισμό αστυνομικού, ξέσπασαν επεισόδια βίας και βανδαλισμών, με τους διαδηλωτές να καίνε μεταξύ άλλων περιπολικά».
Το ρεπορτάζ εστιάζει στους νέους καλλιτέχνες που επιλέγουν τη γειτονιά και «μεταμορφώνουν τα Εξάρχεια σε κέντρο εκρηκτικής underground καλλιτεχνικής σκηνής».
Ο David Robert Fenwick έφυγε από το Λονδίνο προκειμένου να ανοίξει το ατελιέ του στην Αθήνα και δηλώνει χαρακτηριστικά: «Τα Εξάρχεια βρίσκονται σε μια σπουδαία ευρωπαϊκή πόλη, αλλά δίνουν περισσότερο την αίσθηση μιας απομακρυσμένης αυτόνομης δημοκρατίας».
Οι συχνά απληροφόρητες μεγαλοστομίες του διεθνούς Τύπου και η τόσο βολική ταμπέλα «Εξάρχεια, η γειτονιά των αναρχικών» έχουν συμβάλει στη δημιουργία ενός μύθου που συχνά προηγείται της πραγματικότητας.
«Η φούσκα υποκουλτούρας γύρω από το Πολυτεχνείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο είναι η εστία μιας σφιχτοδεμένης κοινότητας αριστερών διανοουμένων, ακτιβιστών και καλλιτεχνών. Οι κάτοικοι των Εξαρχείων δεν μιλάνε απλώς για τον σοσιαλισμό, τον ζουν», υποστηρίζει με ενθουσιασμό η αμερικανική «Χάφινγκτον Ποστ», αποκαλώντας τα Εξάρχεια «πανκ Ντίσνεϊλαντ».
Αντίθετα, πολύ πιο προσγειωμένη είναι η συντάκτρια της εναλλακτικής τουριστικής ιστοσελίδας culture trip, που δίνει οδηγίες τι να κάνουμε στα Εξάρχεια, διευκρινίζοντας ότι δεν είναι αυτό που ήταν άλλοτε: «Στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης η περιοχή ήταν κοιτίδα διαμαρτυρίας και εξέγερσης. Σήμερα είναι απλώς ένας προορισμός για δημιουργικούς νέους επαγγελματίες, που θέλουν να αγκαλιάσουν το ρευστό, όμορφο χάος που προσφέρεται στην περιοχή».
Οι αφίσες «γράφουν» ιστορία
Η Μαρία Πετεινάκη είναι αρχιτέκτονας και μαζί με μια ομάδα νέων ανθρώπων με διαφορετικές ειδικότητες ίδρυσαν το 2012 την «Αlternative Tours Of Athens», μία από τις πρώτες ομάδες εναλλακτικών περιηγήσεων στην πόλη.
Τουλάχιστον δύο από τις βόλτες που διοργανώνουν έχουν έντον ο πολιτικό χαρακτήρα: η «Αμεση Δημοκρατία και Οργανώσεις Βάσης» και η συνδυαστική βόλτα «Αυτονομία – Κινήματα – Εξάρχεια».
Κάποια κεντρικά σημεία της πολιτικής βόλτας είναι το Σύνταγμα, η Στοά Εμπόρων, η πλατεία Κοραή, το Πανεπιστήμιο και από Εξάρχεια, φυσικά το πάρκο Ναυαρίνου, το μνημείο του Γρηγορόπουλου, η “Σβούρα”, ο “Σκόρος”.
Ωστόσο, τον βασικότερο ρόλο τον παίζουν οι αφίσες, όπως μας εξηγεί η Μαρία:«Αυτές είναι που αφηγούνται πραγματικά την ιστορία των αγώνων και των ανησυχιών της πόλης. Δίνουν τις κατάλληλες αφορμές για να μιλήσεις για διάφορα ζητήματα και σκοπιές της καθημερινότητάς μας. Στις βόλτες αυτά που βλέπεις είναι αφορμές για να μιλήσεις για πολιτικά ζητήματα και την κατάσταση της χώρας σε διάφορους τομείς».
Ο Θοδωρής είναι 30 χρόνων. Εδώ κι έναν χρόνο συνεργάζεται με μια ευρωπαϊκή εταιρεία που σε διάφορες χώρες προσφέρει στους τουρίστες θεματικές εμπειρίες, από ιστορικούς περιπάτους μέχρι μαγειρική στο σπίτι κάποιου ντόπιου.
Οι συνεργάτες της εταιρείας προτείνουν ο καθένας το δικό του κόνσεπτ και από την αμοιβή που εισπράττουν από τους τουρίστες η εταιρεία κρατάει ένα μικρό ποσοστό.
Ο Θοδωρής ξεναγεί τους δικούς του ξένους στην «εναλλακτική Αθήνα», από το Μοναστηράκι μέχρι τα Εξάρχεια: η βόλτα, που κρατάει περίπου δύο ώρες, κοστίζει 8 ευρώ, ενώ τους προσφέρεται και κουλούρι Θεσσαλονίκης.
«Ημουν άνεργος κι ήθελα να κάνω κάτι που να μην αποδίδει μόνο οικονομικά, αλλά να μου δίνει και χαρά. Αγαπώ πολύ την Αθήνα και τα Εξάρχεια είναι η γειτονιά όπου βγαίνω από έφηβος. Τους δείχνω μέρη που είναι σημαντικά για μένα, όπως το αυτοδιαχειριζόμενο Εμπρός, την πλατεία Αβησσυνίας, ένα γκράφιτι με τον περίφημο σκύλο που όλοι βλέπαμε στις πορείες, τον Λουκάνικο. Στα Εξάρχεια ξεκινάμε από το πάρκο της Ναυαρίνου, πηγαίνουμε στο μνημείο του Γρηγορόπουλου, τους δείχνω το γκράφιτι του ΙΝΟ, το Nosotros, το Στέκι Μεταναστών, την μπλε πολυκατοικία, την κατάληψη ΒΟΞ και τον λόφο του Στρέφη».
Τι είναι αυτό που τραβάει τους τουρίστες στα Εξάρχεια; ρωτήσαμε τη Μαρία.
«Τα Εξάρχεια έχουν πλέον παγκόσμια φήμη. Οι επισκέπτες αναζητούν να δούνε κάτι που πολύ πιθανόν να μην υπάρχει πια στη χώρα τους γιατί έχει εξευγενιστεί. Αναζητούν να εμπνευστούν από τον αγώνα του κόσμου, να καταλάβουν το πώς και το γιατί. Τους ελκύουν η αυτονομία, η ελευθερία, η πολιτική δραστηριότητα. Οσοι δεν έχουν ακούσει για τα Εξάρχεια ξαφνιάζονται με τις αφίσες και τα γκράφιτι. Συνήθως ο κόσμος είναι αρκετά συνειδητοποιημένος. Αλλά ενίοτε έρχεται και κάποιος που μπορεί να είναι από πολύ διαφορετική οπτική και ξαφνιάζομαι πολύ όταν δεν έχω καταφέρει να πείσω για την αδικία της πίεσης προς την Ελλάδα με τα μνημόνια. Μια φορά είχα μια ομάδα Αγγλων φοιτητών που δεν ήξεραν καλά καλά τη διαφορά της Αριστεράς και της Δεξιάς και οι καθηγητές τούς είχαν φέρει στη βόλτα για να τους ανοίξουν λίγο τα μάτια. Εκεί κοντά στο μνημείο του Γρηγορόπουλου, έχει ένα μεγάλο “fuck the police”. Και ένας φοιτητής με ρωτάει “μα καλά, γιατί είναι κακοί οι αστυνομικοί;” Αυτό ομολογώ ότι με ξάφνιασε…».
Μεσολογγίου και Τζαβέλλα. Το σημείο που έπεσε νεκρός ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος από το όπλο του Κορκονέα | Βασίλης Μαθιουδάκης
Τέτοιες ερωτήσεις δέχεται συχνά και ο Θοδωρής:
«Ρωτάνε γιατί εδώ οι άνθρωποι τρέχουν όταν δουν αστυνομικούς, πώς είναι δυνατόν ένας αστυνομικός να εκτελεί εν ψυχρώ ένα παιδί, γιατί οι άνθρωποι εδώ είναι αναρχικοί, γιατί μένουν σε καταλήψεις. Στην πλατεία αντιδρούν περισσότερο αγχωμένα – ίσως γιατί νιώθουν τα επίμονα βλέμματα των ανθρώπων. Αλλά, από την άλλη, είναι φυσικό να τραβούν τα βλέμματα, αφού κάποιοι είναι εξαιρετικά πλούσιοι κι αυτό φαίνεται. Μια φορά μια κυρία έλεγε στον σύζυγό της “αααχ, αγάπη μου, να το αγοράσουμε αυτό;”. Το “αυτό” ήταν ένα ολόκληρο νεοκλασικό… Γενικά προσπαθώ να είμαστε διακριτικοί και να μην ενοχλούμε, κινούμαι σαν να συνοδεύω φίλους μου. Αλλά και οι ντόπιοι δεν αντιδρούν άσχημα. Μόνο μια φορά έξω από μια κατάληψη αντέδρασε ένας άνθρωπος κι αυτός εξαιρετικά ευγενικά».
Δίπλα στο Κολωνάκι;
Ο Θοδωρής ξεναγεί ανθρώπους από 30 έως 70 χρόνων, που συνήθως έρχονται ενημερωμένοι για την Ελλάδα και σίγουρα έχουν ακούσει για τα Εξάρχεια από τις ειδήσεις – πολλές φορές έχουν υιοθετήσει όλα τα στερεότυπα που τους σερβίρουν τα μέσα ενημέρωσης:
«Τους εντυπωσιάζει πως τα Εξάρχεια τα χωρίζει από το Κολωνάκι μόνο ένας δρόμος, αυτό είναι γενικότερα εντυπωσιακό στην Αθήνα, οι συνεχείς εναλλαγές της πόλης μας. Νιώθουν ότι κάνουν κάτι εξτρίμ, γουρλώνουν τα μάτια τους αφού πριν καν μπούμε στη γειτονιά βλέπουν κλούβες γύρω-τριγύρω. Ερχονται πολύ περίεργοι και λίγο φοβισμένοι, αλλά φεύγουν εντυπωσιασμένοι. Το πάρκο Ναυαρίνου, ένα συλλογικό εγχείρημα, είναι πολύ εντυπωσιακό στα μάτια ενός ξένου. Οπως γοητεύονται από την πολυπολιτισμικότητα, την αρχιτεκτονική, την αίσθηση της ομαδικότητας στις καταλήψεις, το γεγονός ότι το Πολυτεχνείο είναι εντός του αστικού ιστού και όχι σε ένα απομακρυσμένο κάμπους».
Κυριάκος ο «ελευθερωτής» και… πολεμικές ανταποκρίσεις
Λόφος του Στρέφη. Τα Εξάρχεια και η Αθήνα από ψηλά | Βασίλης Μαθιουδάκης
Τι θα σκεφτόσασταν αν ακούγατε κάποιον να καλεί την κυβέρνηση να «απελευθερώσει» το Μαρούσι; Πώς θα σας ακουγόταν το «θα τελειώσω σε έναν μήνα με τους Αμπελόκηπους»;
Πώς θα σας φαινόταν το απόφθεγμα «αν δεν δαμάσει κανείς τα μέσα του Πετράλωνα, δεν θα μπορέσει ποτέ να αντιμετωπίσει τα πραγματικά Πετράλωνα»;
Τι θα λέγατε για έναν πολιτικό που καταγγέλλει ότι «το Παγκράτι εξάγει τρομοκρατία»; Αν στη θέση της εκάστοτε γειτονιάς βάλετε τα Εξάρχεια και ο πολιτικός είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τότε είναι… απλώς Πέμπτη.
Το σχέδιο της αξιωματικής αντιπολίτευσης «θα εξαφανίσωμεν τα Εξάρχεια» ακούγεται γραφικό, αλλά το σχέδιο της τουριστικής βιομηχανίας «θα μοσχοπουλήσουμε τα Εξάρχεια» είναι απολύτως ρεαλιστικό. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο κ. Μητσοτάκης μάλλον θα πρέπει να αρχίσει να διαβάζει ξένο Τύπο και σίγουρα να βγει μια βόλτα με τους ξεναγούς «στην εναλλακτική γειτονιά της πόλης».
Η κατασκευασμένη εικόνα των Εξαρχείων ως «άβατο» δεν είναι χθεσινή. Και φυσικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι ο πρώτος που χρησιμοποιεί τη γειτονιά σαν ανεμόμυλο εναντίον του οποίου θα ξιφουλκήσει ως άλλος Δον Κιχώτης.
Σίγουρα όμως ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει εργαλειοποιήσει όσο κανείς άλλος τα Εξάρχεια, αφού πάντα τα μνημονεύει στις αγορεύσεις του στη Βουλή ως συνώνυμο της «ανομίας» και της «εγκληματικότητας».
Η γειτονιά σπανίως λείπει και από τα ΜΜΕ, όπου όταν το αστυνομικό δελτίο δεν επαρκεί για να τρομάξει ή για να ανεβάσει τις τηλεθεάσεις, τότε επιστρατεύεται η παλιά τέχνη της ωμής παραπληροφόρησης, που επανακυκλοφορεί ως fake news.
Τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα των ψευδών ειδήσεων ήταν το… αποκαλυπτικό «ρεπορτάζ» του Star στις 24/5 με τον εύγλωττο τίτλο «Οι αναρχικοί συσπειρώνονται κι ετοιμάζουν μπαράζ επιθέσεων».
Η «μάχιμη ρεπόρτερ» δίνει την ανταπόκριση από την πρώτη γραμμή -τάχα των Εξαρχείων-, ωστόσο η κάμερα προδίδει πως το γκράφιτι μπροστά από το οποίο κάνει το σταντ απ είναι έξω από το αυτοδιαχειριζόμενο Εμπρός… στου Ψυρρή (αφού εκεί, «σε συνέδριο των αναρχικών», όπως μας πληροφορεί η μάχιμη, αποφάσισαν να κλιμακώσουν τη δράση τους).
«Ωρα για κράνη, στειλιάρια και σφυριά», λέει η ρεπόρτερ και… αποκαλύπτει ότι τα πολεμοφόδια έρχονται από τη Γαλλία με λευκά βαν που έφτασαν στα Εξάρχεια.
Η «ρεπόρτερ» επικαλείται τη μαρτυρία του γνωστού απολογητή της θεωρίας του «άβατου των Εξαρχείων», δημοτικού συμβούλου της πλειοψηφίας, Γιώργου Αποστολόπουλου, ο οποίος δηλώνει πως «ναι, είδαμε τα λευκά βαν»!
Για κακή τύχη της «δημοσιογράφου» ωστόσο η άφιξη του καραβανιού της αλληλεγγύης είχε ήδη κάνει τον γύρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με φωτογραφίες και βίντεο κι έτσι αυτή τη φορά ήταν πολύ εύκολο να αποδειχθεί τι είδους πολεμοφόδια έφεραν οι άνθρωποι με τις μαυροκόκκινες σημαίες και τα 16 φορτηγάκια: φάρμακα και τρόφιμα για τη στήριξη των προσφύγων.
Γρήγορα η δημοσιογραφική απρέπεια του Star έκανε και τον γύρο της Ευρώπης, αφού εκατοντάδες άνθρωποι που το κανάλι συκοφάντησε αγρίως απάντησαν: «Ναι, ξεφορτώσαμε όπλα. Τα όπλα που λέγονται αλληλεγγύη, ελευθερία, αγώνας, σεβασμός, έρωτας και επανάσταση!».
Συντάκτης: Ντίνα Δασκαλοπούλου, Αφροδίτη Τζιαντζή – “Εφημερίδα των Συντακτών”
Αφήστε μια απάντηση