Τα Δεκεμβριανά είναι μια σειρά ένοπλων συγκρούσεων που έλαβαν χώρα στην Αθήνα το Δεκέμβριο 1944 – Ιανουάριο 1945, ανάμεσα στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και τις Βρετανικές και Κυβερνητικές δυνάμεις που ανήκαν σε ένα πολιτικό φάσμα, από την σοσιαλδημοκρατία (όπως ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου ηγέτης του Δημοκρατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, λέμε τώρα) έως την φιλομοναρχική δεξιά και τους πρώην συνεργάτες των κατακτητών.
Η έναρξή τους, στις 3 Δεκεμβρίου του 1944, σηματοδοτείται από τους πυροβολισμούς των αστυνομικών δυνάμεων μπροστά στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη ενάντια στη διαδήλωση του ΕΑΜ, που είχε οργανωθεί ως απάντηση στο τελεσίγραφο της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (1-12-1944) για τον αφοπλισμό όλων των αντάρτικων ομάδων, με αποτέλεσμα το θάνατο 33 διαδηλωτών και τον τραυματισμό άλλων 148.
Παράλληλα ο Άγγλος στρατηγός Σκόμπυ προέβη σε διάγγελμα, ενώ άμεσες προσπάθειες για πολιτική λύση απαγορεύτηκαν από τον Τσώρτσιλ.
Οι μάχες κράτησαν 33 μέρες και τερματίστηκαν στις 5-6 Ιανουαρίου 1945. Επισημαίνεται ότι τα Δεκεμβριανά, όπως καταγράφηκαν στη συλλογική μνήμη, οι μάχες του Δεκεμβρίου 1944, ήταν η μοναδική περίπτωση κατά την οποία σημειώθηκαν πολεμικές συγκρούσεις τέτοιας έκτασης στην ελληνική πρωτεύουσα από δημιουργίας του ανεξάρτητου(λέμε τώρα) ελληνικού κράτους (1830). Ανεξάρτητο υπήρξε μόνο κατά την περίοδο του ΕΑΜ. Ήταν επίσης, η μόνη περίπτωση στο Β΄Π.Π. κατά την οποία συγκρούσθηκαν μεταξύ τους “συμμαχικές” δυνάμεις (ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και βρετανοί).
“Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ;”
“Ο σημερινός αγώνας του λαού μας στο περιεχόμενο του δεν μπορεί να είναι τίποτ’ άλλο από απελευθερωτικός. Πρόκειται να κατακτήσουμε τη λευτεριά μας, να διώξουμε τους ξένους επιδρομείς από τη χώρα μας, να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας στη ζωή και στον πολιτισμό … Μα ο αγώνας δεν μπορεί να σταματήσει εδώ, δεν αρκεί να κατακτηθεί η λευτεριά, πρέπει να στερεωθεί και να κατοχυρωθεί. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει αλλιώς παρά αν ο λαός κρατήσει στα χέρια του τη λευτεριά του, και εξασκεί τα κυριαρχικά του δικαιώματα και σε καιρό ειρήνης … Κατάκτηση της εξωτερικής λευτεριάς, κατάκτηση και κατοχύρωση της εσωτερικής λευτεριάς, να με δυο λόγια ποιοι μπορεί να είναι οι σκοποί του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα”.
Δ. Γληνός .
Και ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα του Μανώλη Αναγνωστάκη (Χάρης 1944).
”Ήμασταν όλοι μαζί και ξεδιπλώναμε ακούραστα τις ώρες μας.
Tραγουδούσαμε σιγά για τις μέρες που θα ‘ρχόντανε φορτωμένες πολύχρωμα οράματα .Aυτός τραγουδούσε, σωπαίναμε, η φωνή του ξυπνούσε μικρές πυρκαγιές.
Xιλιάδες μικρές πυρκαγιές που πυρπολούσαν τη νιότη μας.
Mερόνυχτα έπαιζε το κρυφτό με το θάνατο σε κάθε γωνιά και σοκάκι.
Λαχταρούσε ξεχνώντας το δικό του κορμί να χαρίσει στους άλλους μιαν Άνοιξη. Ήμασταν όλοι μαζί μα θαρρείς πως αυτός ήταν όλοι.
Mια μέρα μας σφύριξε κάποιος στ’ αφτί: “Πέθανε ο Xάρης”
“Σκοτώθηκε” ή κάτι τέτοιο. Λέξεις που τις ακούμε κάθε μέρα.
Kανείς δεν τον είδε. Ήταν σούρουπο. Θα ‘χε σφιγμένα τα χέρια όπως πάντα .Στα μάτια του χαράχτηκεν άσβηστα η χαρά της καινούριας ζωής μας .Mα όλα αυτά ήταν απλά κι ο καιρός είναι λίγος. Kανείς δεν προφταίνει.
…Δεν είμαστε όλοι μαζί. Δυο τρεις ξενιτεύτηκαν .
Tράβηξεν ο άλλος μακριά μ’ ένα φέρσιμο αόριστο κι ο Xάρης σκοτώθηκε.
Φύγανε κι άλλοι, μας ήρθαν καινούριοι, γεμίσαν οι δρόμοι.
Tο πλήθος ξεχύνεται αβάσταχτο, ανεμίζουνε πάλι σημαίες.
Mαστιγώνει ο αγέρας τα λάβαρα. Mες στο χάος κυματίζουν τραγούδια.
Aν μες στις φωνές που τα βράδια τρυπούνε ανελέητα τα τείχη
ξεχώρισες μια: Eίν’ η δική του. Aνάβει μικρές πυρκαγιές.
Xιλιάδες μικρές πυρκαγιές που πυρπολούν την ατίθαση νιότη μας.
Eίν’ η δική του φωνή που βουίζει στο πλήθος τριγύρω σαν ήλιος.
Π’ αγκαλιάζει τον κόσμο σαν ήλιος που σπαθίζει τις πίκρες σαν ήλιος.
Που μας δείχνει σαν ήλιος λαμπρός τις χρυσές πολιτείες.
Που ξανοίγονται μπρος μας λουσμένες στην Aλήθεια και στο αίθριο το φως.”
Της Π. Μ
Αφήστε μια απάντηση