Όχι στο Mad Max

“Οποιος σπίτι μένει σαν αρχίζει ο αγώνας
Κι αφήνει άλλους ν’ αγωιστούν για τη υποθεσή του
Πρέπει προετοιμασμένος να ‘ ναι : γιατί
Όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί
Θα μοιραστεί την ήττα .
Ούτε μια φορά δεν αποφεύγει τον αγώνα
Αυτός που θέλει τον αγώνα ν’ αποφύγει: γιατί
Θ’ αγωνιστεί για την υπόθεση του εχτρού
Όποιος για τη δικιά του υπόθεση δεν έχει αγωνιστεί.”
– Μπρεχτ

Διαβάζουμε στην “Ημερησία” την εκτίμηση του Reuters (και όχι μόνο βέβαια) ότι η Ελλάδα οδηγείται σε μια περίοδο “ακυβερνησίας”:

Παρατεταμένη ακυβερνησία προβλέπει για την Ελλάδα το Reuters

H παρατεταμένη ακυβερνησία που δημιουργεί με τη σειρά της ερωτηματικά για τη στάση των δανειστών της χώρας είναι το κοινό σημείο των τριών υποθετικών σεναρίων του Reuters για την Ελλάδα.

Η εκτίμηση του Reuters δεν έχει πέσει έξω: Πράγματι, δεν υπάρχει καμία νομιμοποίηση για οποιοδήποτε σχήμα (τουλάχιστον μιλώντας για τα “συμβατικά” σχήματα) – εξ ου και ο “πανικός” των των αστικών επιτελείων, η ατελείωτη σεναριολογία σχετικά με τραπεζικούς, στρατιωτικούς και ένα σωρό άλλους πολιτικούς για το ποιος θα αναλάβει την ηγεσία.

Άλλωστε, ακόμα και αν ο λαικός παράγοντας παραγκωνιστεί προσωρινά, τα ακόμα χειρότερα μέτρα εξαθλίωσης του θα τον ξαναφέρουν ακόμα πιο αγριεμένο στο προσκήνιο.

Μου ήρθε στο μυαλό η εναρκτήρια σκηνή από το Mad Max, που μου είχε κάνει τόση μεγάλη εντύπωση όταν το είχα δει, που ακόμα τη θυμάμαι:

Η εισαγωγή της ταινίας:

My life fades
the vision dims.
All that remains are memories.
I remember a time of chaos
ruined dreams this wasted land.
But most of all, I remember the Road Warrior
the man we called Max.
To understand who he was, you have to go back to another time
when the world was powered by the black fuel
and the deserts sprouted great cities of pipe and steel.
Gone now swept away.
For reasons long forgotten, two mighty warrior tribes went to war
and touched off a blaze which engulfed them all.
Without fuel they were nothing. They’d built a house of straw.
The thundering machines sputtered and stopped.
Their leaders talked and talked and talked
but nothing could stem the avalanche.
Their world crumbled the cities exploded.
A whirlwind of looting
a firestorm of fear.
Men began to feed on men.
On the roads it was a white-line nightmare.
Only those mobile enough to scavenge
brutal enough to pillage would survive.
The gangs took over the highways
ready to wage war for a tank of juice.
And in this maelstrom of decay
ordinary men were battered and smashed.
Men like Max
the warrior Max.
In the roar of an engine, he lost everything
and became a shell of a man
a burnt out, desolate man
a man haunted by the demons of his past.
A man who wandered out into the wasteland.
And it was here in this blighted place
that he learned to live again.

Ο κόσμος του Mad Max είναι ένας εντελώς καταστροφολογικός και -κυρίως- μηδενιστικός κόσμος, όπου επικρατεί το χάος και ο νόμος της ζούγκλας. Στην ταινία βέβαια, αυτό οφείλεται σε έναν παγκόσμιο πόλεμο και στην “εξαφάνιση” του πετρελαίου – από τη στιγμή που το πετρέλαιο έπαψε να είναι προσιτό, οι κοινωνίες κατέρρευσαν.

Βέβαια, και στη σημερινή εποχή βρσκόμαστε σε μια ανάλογη περίοδο, μιας και όπως έουμε ξαναπεί η διαρκής εκτύπωση πληθωριστικού χρήματος θα κάνει το πετρέλαιο να μην είναι προσιτό για τη Δύση διότι οι πετρελαιάδες θα αναγκαστούν να αυξήσουν κατακόρυφα την τιμή του ή και να μην δέχονται καθόλου τα νομίσματα της Δύσης (χωρίς να λαμβάνουμε υπόχη και τις θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες το πετρέλαιο εξαντλείται).

Όμως στη σημερινή συγκυρία προφανώς δε θα ασχοληθούμε με αυτές τις…”λεπτομεριούλες” όπως μια μελλοντική πιθανή κατάρρευση της Δύσης.

Αντίθετα, ο λόγος που κάναμε όλη αυτή την αναφορά στο Mad Max είναι διότι υπάρχει μια μεγάλη ομοιότητα με τη σημερινή συγκυρία:

Το ότι η ελληνική ειδικά κοινωνία είναι, ως ο “αδύναμος κρίκος” του παγκόσμιου καπιταλισμού, η πρώτη η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα “ακυβερνησίας” αυτή τη στιγμή (για εντελώς διαφορετικούς λόγους από το πετρέλαιο βέβαια, αλλά το “τελικό αποτέλεσμα” είναι παρόμοιο). Στο μέλλον θα έχουμε και σε άλλες χώρες παρόμοια φαινόμενα, αλλά και αυτό ας το αφήσουμε στην άκρη για τώρα.

Αυτό που μετράει, και με αυτό θα ασχοληθούμε, για να μη γίνουμε και εντελώς φαφλατάδες (“Their leaders talked and talked and talked but nothing could stem the avalanche” όπως ωραία το λέει και το Mad Max), είναι το ότι θα πρέπει η αριστερά, αν θέέλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, να καλέσει τον κόσμο να δώσει τέλος σε αυτή την “χαοτική” κατάσταση, αναλαμβάνοντας αυτός την εξουσία. Χωρίς μικροπολικά τερτίπια. Τα επιτελεία της Αριστεράς καλούνται να πείσουν τον κόσμο για τα προγράμματα που έχουν εκπονήσει, και να επιτύχουν μια στοιχειώδη συννενόηση μεταξύ τους στη βάση μιας κομμουνιστικής ανατροπής.

Αλλιώς, μέσα στο χάος είτε θα έχουμε μια κοινωνία Mad Max, παραδομένη στο νόμο της ζούγκλας και με τους αντίστοιχους “αντιήρωες” της, χωρίς προοπτική για το μέλλον, είτε η άρχουσα τάξη θα επανακατακτήσει, αργά ή γρήγορα, την εξουσία, με μεθόδους πολύ σκληρές για το λαό (στην Ελλάδα τα έχουμε ξαναδεί άλλωστε).

Αυτή είναι η κατάσταση, “ή αυτοί ή εμείς”, και όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουμε τόσο καλύτερα θα είναι.

Σε λίγο παλιότερο άρθρο μας, με τίτλο “Έχει όραμα η αριστερά για το μέλλον, ή είμαστε με την αριστερά του “no future”;”, είχαμε γράψει μεταξύ άλλων τα εξής:

…Επειδή όμως και στην Ελλάδα ο λαός φτωχοποιείται πολύ έντονα και πολύ ραγδαία, και η αριστερά ΔΕΝ έχει ακόμα τις δυνάμεις εκείνες (ποσοτικά και ποιοτικά) για να οργανώσει το λαό αυτό, σίγουρα το επόμενο διάστημα θα δούμε ανάμεσα στα άλλα και έξαρση της “τυφλής βίας”, από ανθρώπους που απλά δε βλέπουν μέλλον (“no future”) ούτε από τον καπιταλισμό προφανώς, αλλά ούτε και από την αριστερά, και νομοτελειακά ξεσπούν “χαοτικά”.

Τι θα κάνει τότε η αριστερά;

Προφανώς είναι μέγα σφάλμα να τους καταδικάσεις και να πεις ότι “στην επανάσταση δε θα σπάσει ούτε ένα τζάμι”, όπως κάνει το ΚΚΕ.

Στις εξεγέρσεις, σαφώς και θα υπάρξει βία, ως απάντηση στην καθημερινή βία του κράτους εναντίον μας. Και όχι απλά δε συμφωνούμε με αυτούς που λένε στους εξεγερμένους “να πάνε σπίτι τους” και να σταματήσουν να πολεμούν, αλλά θεωρούμε ότι αυτοί θα πρέπει να σταματήσουν να καλούν ουσιαστικά τον κόσμο να “σκύψει το κεφάλι” και να δεχτεί το ρήμαγμα του. Και αν δε το κάνουν αυτό, τότε θα πρέπει να τιμωρηθούν ως “εχθροί του λαού” και να τους κοπεί η γλώσσα (διότι με το καλούν τον κόσμο να μην κινητοποιείται, αυτοί ουσιαστικά τον καλούν να δεχτεί τα δεσμά της υποδούλωσης του – πράγμα που αποτελεί ασυγχώρητο έγκλημα).

Η αριστερά λοιπόν πρέπει να καλεί τον κόσμο να εξεγερθεί. Και πρέπει να τάσσεται και ΥΠΕΡ της λαϊκής βίας, αν και όταν αυτό χρειάζεται και εξυπηρετεί το σκοπό μας.

Όμως, παρατηρώ ότι η αριστερά απλά “χειροκροτεί” τις εξεγέρσεις στην Αγγλία, χωρίς καμία κριτική στα αδύναμα σημεία τους. Αυτό είναι τεράστιο σφάλμα, που θα το πληρώσει.

Προς το παρόν υπάρχει ο “ενθουσιασμός της εξέγερσης”, αλλά αυτός από μόνος του είναι αντιμετωπίσιμος από την άρχουσα τάξη, που μπόρεσε να τσακίσει ακόμα και τους -αρκετά οργανωμένους- ανθρακωρύχους επί Θάτσερ, οπότε προφανώς στο τέλος θα νικήσει και μερικούς ανοργάνωτους που μάλιστα είναι τόσο πολιτικά ανώριμοι, ώστε μερικοί “βγάζουν τα μάτια τους” με το να κάνουν απλά πλιάτσικα, κτλ.

Όταν βγει ο κόσμος στους δρόμους εδώ στην Ελλάδα, τι σόι σχέδιο έχει η αριστερά; Έχει κάποια πρόταση για μέλλον (έχει ήδη διατυπώσει βέβαια κάποιες προτάσεις, έστω και αν είναι συζητήσιμες); Έχει κάποιο σχέδιο υλοποίησης τους;
…
Μπορεί να “βαθύνει” τα αιτήματα-στόχους , και να εξηγήσει το πώς αυτά θα υλοποιηθούν στην πράξη;

Στην Αγγλία, η εξέγερση είναι χαοτική διότι ΔΕ θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο (λόγω της ανυπαρξίας αριστεράς).

Εδώ όμως υπάρχει μια αριστερά, έστω με τα λίγα ή πολλά κουσούρια, τα λάθη, τις παραλείψεις και το μικρό της μέγεθος.

Αυτή η αριστερά βρίσκεται σε σταυροδρόμι:

Θα είναι μια αριστερά “χαοτική”, μια αριστερά δηλαδή “χωρίς μέλλον” (“no future”), ή μήπως θα είναι μια αριστερά πλειοψηφική και νικηφόρα, όπως αυτή που περιέγραφε επί ΕΑΜ ο Άρης Βελουχιώτης; Εδώ ένα μικρό απόσπασμα του από τον ιστορικό λόγο του στη Λαμία, που πιστεύω ότι είναι πολύ “επίκαιρο”:

…Όταν ήταν εδώ ο κατακτητής, αυτοί θέλανε τότε την τάξη. Εμείς θέλαμε την αταξία για να κάνουμε ανυπόφορη τη ζωή του κατακτητή. Τώρα αυτοί θέλουνε την αταξία. Μα εμείς θέλουμε την τάξη. Αυτοί είναι οι οργανωτές του εμφυλίου πολέμου για να εκμεταλλεύονται το λαό μας. Αυτοί είναι οι λύκοι, που προσπαθούν να κατασπαράξουν το κοπάδι, εμάς, εσάς, όλους μας, το λαό δηλαδή…


Όπως βλέπουμε, ο Βελουχιώτης ΔΕΝ είναι υπέρ της “αταξίας”, την οποία σωστά χρεώνει στον εχθρό και δηλώνει υπέρ του να φέρει την “τάξη”.

Σήμερα θα λέγαμε τη δική μας τάξη, την εξουσία της κοινωνικής πλειοψηφίας, την εξουσία των εργατών, κάτι αντίστοιχο με αυτό που τότε έλεγαν “Λαοκρατία” (παρατηρήστε επί την ευκαιρία και το ότι η αριστερά που νικά ανά του αιώνες είναι αυτή που έχει ένα όραμα, και όχι η αριστερά του “no future”, που είναι απλά σε ανώριμο ακόμα στάδιο και χρειάζεται πρώτα να ωριμάσει, “και μετά τα ξαναλέμε”). Τότε βέβαια οι συνθήκες ήταν και διαφορετικές, με τον εχθρό να είναι κυρίως ένας κατακτητής που είχε καταλάβει στρατιωτικά τη χώρα, τώρα πρέπει να τα βάλουμε ουσιαστικά με ένα ολόκληρο πολιτικό-οικονομικό-ιδεολογικό σύστημα, ωστόσο η στρατηγική του Βελουχιώτη ήταν 100% σωστή – είναι βασικό, σε επίπεδο στρατηγικής, το ότι ο Βελουχιώτης χρεώνει την “αταξία” στον αντίπαλο.


Είναι άραγε έτοιμη η αριστερά να κάνει κάτι τέτοιο σήμερα; Ή απλά θέλει και αυτή να κάνει “αταξίες”, σαν ανώριμα παιδιά που -δικαιολογημένα έστω- κάνουν “αταξίες”, αλλά επειδή ακριβώς είναι ακόμα “παιδιά”, ανώριμα δηλαδή, δε μπορείς και να τα εμπιστευτείς να αναλάβουν ευθύνες;

Η αριστερά περνά και αυτή κρίση – και η αριστερά που είχε απομείνει μετά και την πτώση του “υπαρκτού” νομίζω σβήνει.

Πάνω όμως στις στάχτες αυτές νομίζω -και ελπίζω- γεννιέται ήδη και μια αριστερά πιο ώριμη, που είναι πρόθυμη -και ικανή- να πει στο λαό:

-“Οι καπιταλιστές μιλούν για καταστροφές σε σπίτια, αλλά αυτοί είναι που έχουν κλείσει και κατάσχει αμέτρητα σπίτια σε όλες τις χώρες”

-“Οι καπιταλιστές μιλούν για τα προβλήματα στα μαγαζιά και τη “διατάραξη της οικονομικής ζωής”, αλλά αυτοί είναι που ευθύνονται για αμέτρητα λουκέτα, απολύσεις, ανεργία, φτώχεια, κτλ”.

-“Οι καπιταλιστές μιλούν για πλιάτσικο, αλλά δεν υπάρχει κανένας που να μπορεί να συγκριθεί με αυτούς σε αυτό το τομέα, μιας και μόνο οι τραπεζίτες έχουν αρπάξει τα τελευταία χρόνια τρισεκατομμύρια επί τρισεκατομμυρίων. Και έχουν και το θράσος να μιλάνε κι από πάνω”.

-“Οι καπιταλιστές μιλούν για “τυφλή βία”, αλλά ακόμα και οι ίδιοι οι αναλυτές τους παραδέχονται ότι ο “ηθικός αυτουργός” αυτών των φαινομένων είναι….οι ίδιοι, με τη φτωχοποίηση του κόσμου, και τις κοινωνικές ανισότητες να έχουν σπάσει κάθε ιστορικό ρεκόρ και να θυμίζουν μεσαιωνικές καταστάσεις”.

Αυτοί είναι που σπέρνουν την “αταξία” στον κόσμο, ώστε οι ίδιοι να καλοπερνάνε εις βάρος, αυξάνοντας μάλιστα διαρκώς το χάσμα του πλούτου ανάμεσα μας.

Απέναντι σε αυτό, είναι καιρός νομίζω για την αριστερά να πάψει να στηρίζει άκριτα την “αταξία” των αυθόρμητων και ανοργάνωτων κινητοποιήσεων του κόσμου. Ναι μεν είμαστε υπέρ, αλλά σκοπός της ύπαρξης της αριστεράς πρέπει να είναι να μετεξελίξει αυτή την ανώριμη κίνηση σε κάτι το οργανωμένο και συνειδητό.

Κοινώς, είναι νομίζω καιρός να επιβάλουμε τη δική μας τάξη, απέναντι στην “αταξία” του καπιταλισμού, που όλοι τη βλέπουν πλέον, και όλοι “ψάχνονται” να δουν πως θα υπάρξει μια απάντηση.

Αν η απάντηση της αριστεράς είναι το “no future”, δηλαδή το τίποτα, το κενό, τότε θα χάσει. Και θα κερδίσει η “Αυτοκρατορία” ως μορφή διακυβέρνησης, όπως την ονόμαζε ο Μαρξ, δηλαδή μια αυταρχική διακυβέρνηση.