Της Ευγενίας Καβαλλάρη – “Αλαφαβήτα”
«Οι άνθρωποι ήταν πάντα και θα είναι πάντα τα απλοϊκά θύματα της απάτης και της αυταπάτης στην πολιτική όσο δεν θα μάθουν να αναζητούν πίσω από τις διάφορες ηθικές, θρησκευτικές, πολιτικές και κοινωνικές φράσεις διακηρύξεις, υποσχέσεις, τα συμφέροντας τούτων ή εκείνων των τάξεων»
(Β.Ι. ΛΕΝΙΝ, απάντα τόμος 42)
Οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας με όλη την πολυμορφία, ένταση, ταχύτητα και εναλλαγές που έχουν θα πρέπει να ειδωθούν μέσα από ταξικό πρίσμα. Δηλαδή θα πρέπει πρώτα και κύρια να ερμηνευτούν με βάση τη λενινιστική αρχή ότι «πολιτική είναι η συμπυκνωμένη έκφραση της οικονομίας» (ΑΠΑΝΤΑ, τόμος 42). Φυσικά έχοντας ως βάση τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα μας, στον άμεσο καπιταλιστικό περίγυρο της χώρας, όσο και γενικότερα σ’ ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο, δεν θα πρέπει να υποτιμηθούν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής, που διαμεσολαβούν ανάμεσα στην οικονομία και την πολιτική. Εδώ παραστατικά τόνιζε ο Κ. Μάρξ «…Και ποιος αρνείται ότι συνάμα παλιές αναμνήσεις, προσωπικές έχθρες, φόβοι και ελπίδες, προλήψεις και αυταπάτες, συμπάθειες και αντιπάθειες , πεποιθήσεις, άρθρα πίστεως και αρχές, τους έδεναν με τον έναν ή τον άλλο βασιλικό οίκο» (18η Μπρυμαιρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη). Σε τελευταία ανάλυση καθοριστικός είναι ο ρόλος της οικονομίας, ενώ η πολιτική έχει σχετική αυτοτέλεια με την οικονομία, και ως ένα βαθμό αντεπιδρά σ’αυτήν. Τη διαλεκτική αυτή σχέση ανάγλυφα παρουσίαζε ο Β.Ι Λένιν ως εξής: «Χωρίς τον πολιτικό χειρισμό του ζητήματος η δεδομένη τάξη δεν θα κρατήσει την κυριαρχία της και επομένως δεν θα μπορέσει να λύσει και το οικονομικό της πρόβλημα» ( ΑΠΑΝΤΑ τόμος 42).
Το πρώτο στοιχείο στο οποίο εδράζονται οι πολιτικές εξελίξεις, είναι αυτό της μεγαλύτερης (τουλάχιστον μεταπολεμικά) καπιταλιστικής κρίσης που έχει ξεσπάσει σε βασικές καπιταλιστικές χώρες (όπως και στην Ελλάδα) και στις προσπάθειες αυτή «να ξεπεραστεί». Να θυμίσουμε εδώ τα λόγια των ΜΑΡΞ-ΕΝΓΚΕΛΣ «…Πώς ξεπερνά η αστική τάξη τις κρίσεις; Από το ένα μέρος καταστρέφοντας αναγκαστικά μάζες από παραγωγικές δυνάμεις. Από το άλλο, καταχτώντας καινούργιες αγορές και εκμεταλλευόμενη πιο βαθιά τις παλιές. Πώς λοιπόν; Προετοιμάζοντας πιο τεράστιες κρίσεις και ελαττώνοντας τα μέσα για να προλαβαίνει τις κρίσεις…» (ΜΑΡΞ-ΕΝΓΚΕΛΣ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ). Η προσπάθεια της αυτή έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή της βασικής παραγωγικής δύναμης, αυτή της ανθρώπινης εργασίας με την ανεργία, την ένταση της εκμετάλλευσης της, τη φτώχεια, την αφαίρεση κοινωνικών-ασφαλιστικών δικαιωμάτων, το συνολικό της «φθήνεμα». Το νιώθουν στο «πετσί» τους πλέον τα εκατομμύρια των εργαζόμενων και των συνταξιούχων της χώρας μας.
Το δεύτερο στοιχείο που επιδρά καθοριστικά στις πολιτικές εξελίξεις, και συνδέεται άμεσα με το προηγούμενο είναι αυτό της όξυνσης των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων–ανταγωνισμών στο έδαφος της καπιταλιστικής κρίσης. Πρόκειται στην ουσία για ένα «κουβάρι αντιθέσεων» . Στη χώρα μας αυτές εκφράζονται:
-Με τις αντιθέσεις-ανταγωνισμούς που υπάρχουν μέσα στην ίδια την ιμπεριαλιστική Ένωση (Ε.Ε) στην οποία ανήκει η χώρα μας, με την ύπαρξη «αξόνων» και «αντιαξόνων» κ.α
– Με τις αντιθέσεις-ανταγωνισμούς που υπάρχουν μεταξύ Ε.Ε και ΗΠΑ καθώς και τις αντιθέσεις που υπάρχουν στην περιοχή μας ανάμεσα στους «παλιότερους» και στους νέους πλέον «παίκτες» όπως Κίνα και Ρωσία.
– Σε όξυνση επίσης βρίσκονται οι (δευτερεύουσες) αντιθέσεις και στο ίδιο το εσωτερικό της αστικής τάξης κάθε χώρας- και της χώρας μας- μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της (π.χ βιομήχανοι, εξαγωγείς, τραπεζίτες, εφοπλιστές). Για παράδειγμα οι τράπεζες δεν ήθελαν το περίφημο «κούρεμα», οι βιομήχανοι αντιδρούν στην κρατική ενίσχυση των τραπεζών θέλοντας το «δικό» τους μερίδιο, οι εξαγωγείς έχουν περισσότερο «φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό», ενώ οι εφοπλιστές εμφανίζονται με πιο «φιλοαμερικάνικο» πρόσωπο. Αντιθέσεις που έχουν να κάνουν αφενός με το ποιος θα πληρώσει (καλύτερα θα φορτωθεί) μέρος της «ζημιάς» και αφετέρου για το ποιος θα βγει ενισχυμένος απ’ αυτήν το επόμενο διάστημα. Φυσικά όλες οι παραπάνω αντιθέσεις είναι σε τελευταία ανάλυση «καυγάδες» μεταξύ «ληστών» του λαϊκού ιδρώτα!
– Τέλος θα πρέπει να παρθεί υπόψη και ο παράγοντας «συμμαχίες» της άρχουσας τάξης της χώρας μας στο εσωτερικό της χώρας.
Πολύ απλά η κρίση έχει ως αποτέλεσμα και τη διάρρηξη (έστω και προσωρινά) των συμμαχικών σχέσεων που έχει αναπτύξει αυτή με άλλα κοινωνικά στρώματα όπως τα ανώτερα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού αλλά και κομμάτια του δημοσιοϋπαλληλικού κόσμου («εργατική αριστοκρατία»).
Σημαντικότατος παράγοντας που συμβάλει στις πολιτικές εξελίξεις είναι η στάση των λαϊκών στρωμάτων. Μεγάλες λαϊκές μάζες έχουν βγει στο προσκήνιο, αγανακτούν, αντιδρούν οργανωμένα. Οι δεκάδες ογκώδεις πανεργατικές κινητοποιήσεις αυτού του διαστήματος (ξεχωριστή αναφορά για της 19/10), χωρίς να έχουν φυσικά φτάσει στο ύψος των απαιτήσεων, βάζουν όμως επιπλέον εμπόδια στο να διαχειριστεί όπως παλιότερα το σύστημα την κρίση του. Γι’αυτό και σήμερα επιβάλλεται ως «διέξοδος» για το σύστημα η επιθετική (και έμπρακτη μέσω συγκυβέρνησης) συναίνεση των βασικών αστικών κομμάτων. Πρόκειται για πολιτικές κινήσεις που έχουν ως βασικό στόχο την υποταγή-τσάκισμα των λαϊκών αγώνων και του ίδιου του λαού σε όλους τους τομείς, τη διαμόρφωση σχετικής «πολιτικής σταθερότητας» για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πρόκειται φυσικά για πολιτικές εξελίξεις ακόμη πιο αντιδραστικού χαρακτήρα, που δεν αφήνουν «ανεπηρέαστο» το εσωτερικό των κομμάτων αυτών αλλά και τις σχέσεις τους με τους «παραδοσιακούς» τους ψηφοφόρους!
Το λεγόμενο «πολιτικό σύστημα της χώρας» εκπροσωπούσε και εκπροσωπεί ταξικά συμφέροντα. Τα αστικά πολιτικά κόμματα παίζουν γενικά «διαμεσολαβητικό ρόλο» μεταξύ της κοινωνίας (που κυριαρχεί η αστική τάξη και τα ιμπεριαλιστικά της στηρίγματα) και το κράτος. Το αστικό κόμμα μεσολαβεί προς το κράτος για την υλοποίηση εντολών που παίρνει από την κοινωνία όπως και αντίστροφα. Όμως δεν μεταβιβάζει όλες τις εντολές που δέχεται, ούτε τις μεταβιβάζει αυτούσιες. Μεσολαβεί για την υλοποίηση όποιας εντολής κρίνει αυτό «σκόπιμο», επεξεργασμένης-στα πλαίσια των συμφερόντων που εκφράζει- με ιδεολογικά, ψυχολογικά και άλλα «υλικά». Φυσικά στην επεξεργασία αυτή επενεργούν ιδιαίτερα στον ένα ή τον άλλο βαθμό οι ανάγκες και διαθέσεις των καταπιεζόμενων τάξεων και στρωμάτων τις οποίες τα αστικά κόμματα είναι αναγκασμένα να παίρνουν υπόψη τους. Τα αστικά κόμματα (ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ-ΛΑΟΣ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ) οδηγούνται σήμερα στην περίφημη «συναίνεση» γιατί ως πολιτικοί εκπρόσωποι του κεφαλαίου δεν μπορούν να στραφούν ενάντια στην φύση τους. Είναι χαρακτηριστική η στάση τους όταν τέθηκε ζήτημα (με τον εκβιαστικό τρόπο που τέθηκε) της παρουσίας της χώρας μας στην Ευρωζώνη, όπου σύσσωμοι την υπερασπίστηκαν. Φυσικά αυτά, (γι’αυτό άλλωστε και είναι ξεχωριστοί πολιτικοί οργανισμοί)-κάτι το οποίο εκφράστηκε και στα «παζάρια» για το σχηματισμό της κυβέρνησης συνεργασίας- δεν παύουν να εκφράζουν και τις υπαρκτές οξυνόμενες διαφορές συμφερόντων μεταξύ των μερίδων της άρχουσας τάξης (δευτερευουσών πάντα χαρακτήρα σε σχέση με την βασική αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας), διαμεσολαβημένες από διάφορους παράγοντες (π,χ ιδεολογικούς, ιστορικής διαδρομής κ.α). Οι ταξικές αντιθέσεις ταυτόχρονα διαρρέουν τα αστικά πολιτικά κόμματα και «οριζόντια». Δηλαδή σε ένα αστικό κόμμα π.χ συνυπάρχουν «φιλοευρωπαϊστές», «φιλοαμερικάνοι», εκπρόσωποι διαφορετικών μερίδων της άρχουσας τάξης, που αποτελούν και την βάση σε τελευταία ανάλυση των «αντιθέσεων» στελεχών που υπάρχουν στις γραμμές τους για ζητήματα πολιτικής τακτικής. Σε περιόδους κρίσης (όπως σημερινή) τα παραπάνω ισχύουν με σημαντικούς όμως περιορισμούς όσον αφορά τη «σχετική αυτοτέλεια» των πολιτικών εκπροσώπων. Εξάλλου ιμπεριαλισμός σημαίνει σε πολιτικό επίπεδο «αντίδραση σε όλη τη γραμμή». Και κάτι τελευταίο. Πολλή συζήτηση γίνεται ακόμη σχετικά με το λεγόμενο «πολιτικό προσωπικό» που είναι «κατώτερο των περιστάσεων». Εδώ να τονίσουμε ότι η επιλογή γίνεται ολοένα και πιο πολύ από πρόσωπα που προέρχονται από τα σπλάχνα της κυρίαρχης τάξης (μέλη του Δ.Σ επιχειρήσεων κ.α) είτε από πρόσωπα που έχουν εκπαιδευτεί «τεχνοκρατικά» ως τέτοια. (Για παράδειγμα ο Λ. Παπαδήμος, είναι τραπεζίτης…). Γι’αυτό και συχνά πρόκειται για «πολιτικούς μιας χρήσης», αναλώσιμους και «μικρού πολιτικού μεγέθους» που κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η έμπρακτη απόρριψη του λεγόμενου «πολιτικού κόστους» ή της «πολιτικής υστεροφημίας».
Οι δυσκολίες της αστικής διαχείρισης που εκδηλώνεται με την μορφή πολιτικής κρίσης δεν πρέπει να παγιδέψουν τον λαό. Το λαϊκό κίνημα δεν θα πρέπει να γίνει μέρος της κρίσης, δεν θα πρέπει να μπλέξει στα γρανάζια της , αλλά στηριγμένο στην ταξική ανάλυση της κατάστασης χαράξει το δικό του στρατηγικό δρόμο ώστε «η κρίση να γίνει ευκαιρία». Σε περιόδους καπιταλιστικής κρίσης οι ταξικές αντιθέσεις γίνονται ακόμη πιο καθαρές, απαλλαγμένες από κάθε είδους «προπαγανδιστική χρυσόσκονη». Πιο εύκολα επομένως μπορούν να γίνουν κατανοητές οι πραγματικές «διαχωριστικές γραμμές» στην κοινωνία, η πραγματική ταξική φυσιογνωμία πολιτικών και κομμάτων. Η ταξική πάλη δεν πρέπει να «φρενάρει» αλλά αντίθετα να ενταθεί αξιοποιώντας όλες τις μορφές, χωρίς φυσικά να περιορίζεται σε κοινοβουλευτικές αυταπάτες. Και εδώ τα καθήκοντα της επαναστατικής κομμουνιστικής πρωτοπορίας είναι πολλά και σύνθετα!
ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΑΒΑΛΛΑΡΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, ΒΕΡΟΙΑ
Αφήστε μια απάντηση