Ενας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου, o Θόδωρος Αγγελόπουλος, σκοτώθηκε, σαν σήμερα, σε τροχαίο, πάνω στα γυρίσματα της ταινίας του «Η ΑΛΛΗ ΘΑΛΑΣΣΑ».
Διεθνώς αναγνωρισμένος και πολυβραβευμένος, αυτός ο ποιητής της εικόνας, συντρόφεψε τους αγώνες και τις αγωνίες του ελληνικού λαού στην πορεία του για μια καλύτερη κοινωνία. Παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του αριστερός σε διαρκή αναζήτηση της ιστορίας της επανάστασης και καθόρισε με την καλλιτεχνική και βαθιά ανθρωπιστική, του ματιά την καλλιτεχνική και ανθρώπινη οπτική εκατομμυρίων ανθρώπων, σημείωνε εκτός των άλλων ανακοίνωση του ΝΑΡ την μέρα του θανάτου του (24 Γενάρη 2012).
Η διαλεκτική ανάλυση της ιστορίας και η “αισιόδοξη” μελαγχολία του Αγγελόπουλου.
Της Π.Μ
Ουδέποτε έκρυψε τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Πάντοτε δήλωνε αριστερός κι αυτή του η πολιτική τοποθέτηση γίνεται εμφανής στον τρόπο προσέγγισης των θεματικών των ταινιών του. Άλλοτε μελαγχολικός, άλλοτε προβληματισμένος και αβέβαιος διερευνά σε όλο του το έργο τις κοινωνικοπολιτικές διεργασίες του 20ου αιώνα. Η κινηματογραφική του μελαγχολία πάντως ουδέποτε παραπέμπει σε πολιτικό νιχιλισμό.
Ο Αγγελόπουλος μονίμως αναζητεί την επανάσταση και την εξέλιξη υιοθετώντας την μαρξιστική διαλεκτική ως μέσο ανάλυσης της ιστορίας.
Όπως ο ίδιος δήλωνε “ένας ποιητής δεν μπορεί παρά να τραγουδήσει την επανάσταση. Να κλάψει τους χαμένους νεκρούς. Να ανακαλέσει το χαμένο πρόσωπο της ελευθερίας”.
Αυτή η προσέγγιση γίνεται εμφανής και στο “Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα”, σε μια από τις λιγότερο πολιτικές του ταινίες. Δύο σκηνές παρά ταύτα αρκούν για να καταστήσουν και αυτό το έργο βαθιά πολιτικό. Από την μια ξεχωρίζει η σπαρακτική σκηνή με τους ανθρώπους που φαίνονται στην ομίχλη κρεμασμένοι από τα σύρματα των συνόρων. Από την άλλη η αλληγορία με τον επαναστάτη στο λεωφορείο δίνει έναν τόνο ελπίδας. Και οι δύο σκηνές έρχονται να τροφοδοτήσουν ένα βαρύ πολιτικό φορτίο.
Η πρώτη σκηνή αναπαριστά απλά και εύστοχα έναν κόσμο διαιρεμένο, ηττημένο και τρομοκρατημένο. Η σκηνή μάλιστα μας φέρνει στο μυαλό το σύνθημα του Γαλλικού Μάη “Frontieres = Repression”, δηλαδή “Σύνορα = Καταστολή”. Η δεύτερη σκηνή απεικονίζει έναν επαναστάτη που κουρασμένος και απογοητευμένος συνεχίζει αενάως το ταξίδι του στην ιστορία.
Κοινώς ο Αγγελόπουλος μιλά για την επαναστατική αγωνία της κοινωνίας που παρά τις απογοητεύσεις της συνεχίζει να ελπίζει.
Ο παγκόσμιος Θόδωρος Αγγελόπουλος.
Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος υπήρξε ίσως ο μοναδικός Έλληνας δημιουργός που κατόρθωσε να εμβαθύνει τόσο διεισδυτικά, αλλά ταυτόχρονα και ποιητικά στην ιστορική-συλλογική μνήμη της Ελλάδας ως κομμάτι των Βαλκανίων και της Ευρώπης. Το σημαντικότερο, όμως, επίτευγμα του είναι ότι αυτή του η αναζήτηση στην ιστορία κατέκτησε διεθνή ακτινοβολία και αποδοχή. Αιρετικός, βαθιά πολιτικοποιημένος και επαναστάτης, άφησε το δικό του μοναδικό στίγμα στο παγκόσμιο σινεμά. Τα ομιχλώδη τοπία, η επιλογή αργών πλάνων και οι θεματικές που αφορούν την ιστορία, την προσφυγιά, την αριστερά και τα πάθη των λαών αποτελούν τα κομβικά σημεία αναφοράς του έργου του.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των ταινιών του αποτελεί η ποιητική μουσική της Ελένης Καραϊνδρου που συνεργάστηκε με τον Αγγελόπουλο μέχρι το τέλος.
Είχε συνεργαστεί με κορυφαίους ηθοποιούς όπως ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, ο Μπρούνο Γκανζ, ο Χάρβει Καιτέλ, η Ιρέν Ζακόμπ και ο Γουίλεμ Νταφόε, καθώς και με σημαντικούς Έλληνες. Από την πλούσια φιλμογραφία του ξεχωρίζουν “Η Αναπαράσταση”, “Ο Θίασος”, “Το βλέμμα του Οδυσσέα”, “Το μετέωρο βήμα του πελαργού”, το “Ταξίδι στα Κύθηρα” και το “Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα” .
Το 2012 άφησε την τελευταία του πνοή με τον πιο “δικό” του κινηματογραφικό τρόπο. Σε ένα τοπίο στην ομίχλη σε μια προσφυγική γειτονιά της Αθήνας.
***
Παραθέτουμε ένα βίντεο με κάποια πολύ δυνατά αποσπάσματα από τον«Θίασο».
-Πρόκειται για τη σκηνή της Πρωτοχρονιάς του 1946 που με τον συμβολικό του τρόπο ο σκηνοθέτης αποδίδει την ήττα, τον «αφοπλισμό» αλλά και την περηφάνια και την ηθική υπεροχή της αριστεράς.
–Για την κινηματογραφική παρουσίαση του Δεκέμβρη του ’44.
-Για την κουστωδία τέλος των κανιβάλων που με νταούλια και ζουρνάδες περιφέρουν σαν τρόπαιο τα κομμένα κεφάλια του Άρη και του Τζαβέλλα,πριν καταλήξουν στον φανοστάτη των Τρικάλων...
«Ο Θίασος» προβλήθηκε πρώτη φορά στις 27 Σεπτέμβρη του 1975, στην επέτειο της ίδρυσης του ΕΑΜ, με πρωταγωνιστές πολλούς σπουδαίους ηθοποιούς (Βαγγέλης Καζάν, Εύα Κοταμανίδου, Αλίκη Γεωργούλη, Χριστόφορος Νέζερ, Στράτος Παχής, Νένα Μεντή κ.ά.).
Σε μουσική επιμέλεια Λουκιανού Κηλαηδόνη, πολλά γνωστά τραγούδια συγκλονίζουν παρά τους τρόπον τινά «χαμηλούς τόνους» και την λυρική τους απόδοση: «Το ‘χουμε γράψει στο Σύνταγμα με αίμα, λαοκρατία και όχι βασιλιά…», «Της λευτεριάς καμπάνα χτυπάει να σηκωθούν, κι όλοι οι σκλαβωμένοι να λευτερωθούν».
Αφήστε μια απάντηση