ΤΟ ΤΙΜΩΡΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΠΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 1942-1944

Εκδότης: ΘΕΜΕΛΙΟ

Παρουσίαση

“Οι δειλοί που προδίδουν πατριώτες στους Ούνους, επειδή φοβούνται το θάνατο, να ξέρουν πως τους την έχουμε στημένη, πως είναι καταδικασμένοι και με την πρώτη ευκαιρία θα εξοντωθούν σα ζώα”. Με αυτά τα λόγια η L’Humanite, επίσημο έντυπο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματοδ (PCF), καλούσε, τον Απρίλιο του 1942, τους γάλλους αντιστασιακούς σε πράξεις εκδίκησης. Στις κατεχόμενες από τον Άξονα πόλεις, οι οργανώσεις των κομμουνιστών καλλιέργησαν συστηματικά τη μαζική ανυπακοή απέναντι στην κατοχική εξουσία. Στην Αθήνα και τον Πειραιά, η αλματώδης ανάπτυξη του ΕΑΜ, βασισμένου σε ένα εκτεταμένο οργανωτικό δίκτυο, τροφοδοτούσε το αντικατοχικό αίσθημα του κόσμου, οδηγώντας τον σε πλήρη ρήξη με το κατοχικό καθεστώς. Η όξυνση της ναζιστικής τρομοκρατίας σε συνδυασμό με την πολιτική πόλωση που κορυφώθηκε κατά την τελευταία φάση της Κατοχής (1943-1944) οδήγησε σε έναν αιματηρό κύκλο εκτελέσεων, ανοιχτών μαχών και δολοφονιών στο κέντρο και τις συνοικίες της πρωτεύουσας ανάμεσα στις ελληνόφωνες κατοχικές δυνάμεις (Χωροφυλακή, Ασφάλεια, Τάγματα Ευζώνων) και τους “αντάρτες πόλης” του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ που κλήθηκαν να περιφουρήσουν ανοιχτά τις εαμικές και κομματικές οργανώσεις, αναλαμβάνοντας παράλληλα “μυστικά” καθήκοντα πληροφοριών, κατασκοπείας και εξόντωσης στελεχών του κατοχικού μηχανισμού. Η λειτουργία και δράση αυτού του “σιδερένιου βραχίονα του κόμματος” αποτελεί μία από τις τελευταίες άγνωστες σελίδες της κατοχικής ιστορίας και τίθεται για πρώτη φορά κάτω από το μικροσκόπιο μιας συστηματικής ιστορικής έρευνας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Α
ΤΟ ΕΑΜ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ (1941-1943)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι – ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ (1941-1943)
1. Ανασυγκρότηση των κομματικών οργάνων (1941-1942)
2. Εξάπλωση του οργανωτικού δικτύου
3. Στοχοθεσία, τελετουργίες και συνθηματολογία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ – ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ (1943) 1. Το έτος των απεργιακών κινητοποιήσεων (Απρίλιος 1942-Ιούλιος 1943)
2. Αίμα στην αθηναϊκή άσφαλτο
3. Η τρίτη κατοχική κυβέρνηση Ράλλη (Απρίλιος 1943)
4. Αναδιοργάνωση της ΚΟΑ (Απρίλιος 1943). Οργανωτικές αρετές και “σκληρή γραμμή”
5. “Αδέλφια” και “παλιόσκυλα”: Στοχοποίηση των Σωμάτων Ασφαλείας
ΜΕΡΟΣ Β’
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι – ΤΟ “ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΠΟΛΕΩΝ”: Ο ΕΛΑΣ ΑΘΗΝΑΣ – ΠΕΙΡΑΙΑ 1. Τα πρώτα οργανωτικά βήματα
2. Οπλισμός και στρατιωτικά μαθήματα
3. Οργανωτική ανασυγκρότηση (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1943)
4. “Πρώτες οι μπαράγκες! Οι ξύλινες”: Η συνοικία ως βάση της ένοπλης δράσης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ – ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΗΣΗΣ ΛΑΪΚΟΥ ΑΓΩΝΑ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ 1. Περιφρούρηση και αυτοπροστασία
2. Τιμωρητικές πρακτικές του εαμικού κινήματος
3. Ένα άρτιο δίκτυο πληροφοριών
4. Οι απαρχές. Η πρώτη προκήρυξη
5. Εθνική Πολιτοφυλακή. Ζητήματα αρμοδιότητας
6. Αόρατοι εκτελεστές
7. “Προδότες και εγκληματίες”
8. “Γκεστάπο με μαρξιστική μάσκα”: Περιφρουρώντας την καθαρότητα του Κόμματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III – “ΚΥΚΛΟΙ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ”: ΤΑΓΜΑΤΑ ΕΥΖΩΝΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ 1. Οι “γερμανοτσολιάδες”: Το 1ο Σύνταγμα Ευζώνων Αθηνών
2. Κράτος εν κράτει: Η Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κράτους
ΜΕΡΟΣ Γ’
ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι – ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ, ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1943-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1944)
1. Νέες κινητοποιήσεις. Το σαμποτάζ στο αμαξοστάσιο της Καλλιθέας (24.8.1943)
2. Η πρώτη γεύση της εκδίκησης
3. Τα γεγονότα στις Φυλακές Χατζηκώστα (10.10.1943)
4. Ο ανελέητος πόλεμος με την Ειδική Ασφάλεια
5. Οι πρώτες συγκρούσεις με τη Χ
6. Στοργή και κτηνωδία: Η ναζιστική τρομοκρατία το φθινόπωρο του 1943
7. Εκστρατείες διαφώτισης και δολοφονίες “αντιποίνων”
8. Η πρώτη μάχη: Φάρος Νέας Σμύρνης, 5 Ιανουαρίου 1944
9. Οι πολιτικές δολοφονίες: Πινότσης, Καλύβας, Μαλτέζος
10. “Νέα ήθη” ή “φρουρός του Λαού”: Η ΟΠΛΑ στο προσκήνιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ – ΜΠΛΟΚΑ ΚΑΙ ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΜΑΧΕΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ (ΜΑΡΤΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ 1944)
1. Τριήμερη μάχη στην Κοκκινιά. 6-8 Μαρτίου 1944
2. Το μπλόκο της Καλογρέζας (15.3.1944). Το 3ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ υπό διωγμόν
3. Συγκρούσεις σε ανατολικές και νοτιοανατολικές συνοικίες (Απρίλιος 1944)
4. Το “Κάστρο του Υμηττού” (29.4.1944)
5. Η κατάσταση στις δυτικές συνοικίες (Μάιος-Ιούνιος 1944)
6. Η μάχη της Καισαριανής (15-16.6.1944)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ – ΤΟ ΜΑΤΩΜΕΝΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1944) 1. Μπλόκα και αντεκδικήσεις
2. Η μεγάλη μάχη της Καλλιθέας (24.7.1944)
3. “Ηλέκτρα 3…4…5…”
4. “Το Δίστομο της Αθήνας”: Μπλόκα σε Βύρωνα και Δουργούτι (7 και 9.8.1944)
5. Το Μπλόκο της Κοκκινιάς (17.8.1944)
6. Η “Απεργία Εθνικής Σωτηρίας”. Μάχες και αντίποινα σε Καλλιθέα. Κουκάκι. Παλαιά Σφαγεία (24-31.8.1944)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV – “ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΥΓΗ”: Η ΑΝΕΠΑΙΣΘΗΤΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1944)
1. Η “κατάκτηση” του Παγκρατίου
2. Η απεργία της 16ης Σεπτεμβρίου
3. Η εξόντωση του “διαβολογιατρού” Βαρδινογιάννη (22.9.1944)
4. Μάχες και γερμανικές σφαγές
5. “Σύγκρουσις τώρα αναπόφευκτος”: ΕΛΑΣ Αθήνας και κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας
6. Τελευταίο καθήκον: Η προστασία των υποδομών της πρωτεύουσας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΗΓΕΣ

2 απαντήσεις στο “ΤΟ ΤΙΜΩΡΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΠΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 1942-1944”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Current ye@r *