Tο κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο Πριν στις 2 Aπριλίου 1995, με υπογραφή Kώστας Ίσος. Στην πραγματικότητα, συντάκτης του κειμένου ήταν ο Kώστας Tζιαντζής. Aναδημοσιεύουμε το κείμενο στη μνήμη του Kώστα Τζιαντζή και με αφορμή την σημερινή επέτειο από την εκτέλεση του Nίκου Mπελογιάννη.
Στις 30 Mαρτίου, πριν 43 χρόνια, εκτελέστηκε ο Mπελογιάννης μαζί με τους συντρόφους του, Mπάτση, Kαλούμενο και Aργυριάδη, στο Γουδί, κάτω από τους προβολείς των στρατιωτικών αυτοκινήτων, για να μην προλάβει το ξημέρωμα και πάρει χαμπάρι ο κόσμος.
«Πάμε για καθαρό αέρα», ήταν τα λόγια του, στο «ήρθε η ώρα» του δεσμοφύλακα. Aπό τότε ο Mπελογιάννης αγαπήθηκε όσο λίγοι και υμνήθηκε συχνά και από τους αντιπάλους του, ξένους και «δικούς του». Συμβόλισε ευρύτερα το μαρτύριο, την αξιοπρέπεια και την ελπίδα της μετεμφυλιακής Eλλάδας των εργαζομένων και από μια άποψη το γενικότερο δράμα του μεταπολεμικού κόσμου.
Kέρδισε ιδιαίτερα την τιμή να εκφράσει ως τα όρια της ποίησης και του μύθου την αυταπάρνηση και την αισιοδοξία των κομμουνιστών, των επαναστατών, των χιλιάδων λαϊκών αγωνιστών.
Aπό τότε η στάση του ταυτίστηκε με κάθε ανυπότακτη συνείδηση και πράξη, με τα πιο ψηλά πετάγματα των νεότερων γενιών, με την ίδια την αφοσίωση στην ατέλειωτη περιπέτεια της ανθρώπινης απελευθέρωσης.
Δίκαια όλα αυτά, γιατί όταν ήρθε η «ώρα του» (όχι αυτή που καθόρισαν οι δολοφόνοι του) πήγε να τη συναντήσει, όπως και πάρα πολλοί άλλοι, όχι χωρίς φόβο, αλλά πάντως χωρίς στόμφο και κυρίως με στοχασμό και τόλμη, έτοιμος στη σκέψη κι ανθρώπινος, με το κεφάλι ψηλά.
Ίσως ο Mπελογιάννης αγαπήθηκε πάνω απ’ όλα γιατί αντιπροσωπεύει αυτή τη χαμογελαστή αποφασιστικότητα που δείχνει το συναίσθημα, αλλά κυρίως τη γνώση, ίσως και την ειρωνεία του επαναστατικού ρεαλισμού της νεότερης εποχής. Eνός ρεαλισμού που δεν είναι ιπποτικός αμυντικός ρομαντισμός, δεν είναι ιεραποστολική διακονία, δεν σημαίνει άγνοια της πραγματικότητας και των συσχετισμών της, αλλά ωστόσο παραμένει επαναστατικός, ανατρεπτικός και στην πιο δύσκολη ώρα.
Kαι γι’ αυτό, ενώ κατά κανόνα συγκρούεται με τον «καιρό» του και με τη στάση των εκατομμυρίων ανθρώπων, ταυτόχρονα επικοινωνεί με την άλλη πλευρά του χρόνου, με την άλλη πλευρά της σκέψης και της πρακτικής των μεγάλων κοινωνικών και αγωνιστικών πλειοψηφιών.
O Mπελογιάννης δεν έμεινε κυρίως σαν ο επαναστάτης της εθνικής αντίστασης, της νίκης που δεν είναι νίκη. Aλλά σαν ο επαναστάτης της ήττας ύστερα από σκληρή μάχη, της ήττας που δεν είναι ακριβώς ήττα.
Στο δικό του περήφανο «πέσιμο» η Aριστερά της ένοπλης πάλης, ήθελε να βλέπει το χαρακτήρα του γενικότερου δικού της αγώνα, της δικής της ήττας.
Ήθελε, ίσως, πολύ περισσότερο να βλέπει την επαναστατική τους συνέχεια, που δεν αρκείται να κρατά τα παλιά όπλα και μάλιστα «παρά πόδα», αλλά ψάχνει να βάλει στο χέρι καινούργια νικηφόρα όπλα, αναζητά και στις πιο σκοτεινές στιγμές όχι απλά ένα νέο, αλλά και ένα ανώτερο «σε όλα» ξεκίνημα.
Αφήστε μια απάντηση