“Όλα στο φως” για το χρέος

Οι δημόσιες διαθέσιμες πληροφορίες είναι ελάχιστες. Σημαντικές πτυχές της έκδοσης του χρέους, όπως οι εργασίες των τραπεζών στις αγορές ομολόγων, καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου. Ακόμη λιγότερα είναι γνωστά σχετικά με το ρόλο των πολιτικών και των συνδέσεών τους με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τους εργολάβους και άλλους επικεφαλής ιδιωτικών επιχειρήσεων. Οι βουλευτικές εκλογές είναι εντελώς ανεπαρκείς για να ρίξουν φως σε αυτά τα ερωτήματα.

Πόσο βέβαιοι μπορούμε να είμαστε για παράδειγμα ότι το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι νόμιμο, δεδομένου ότι έχει ήδη τεθεί σε άμεση αντίθεση με τους κανονισμούς της ΕΕ, που αναφέρουν ότι το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ; Οι πιστωτές – κυρίως ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες – είχαν πλήρη επίγνωση της περιφρόνησης αυτής της νομικής απαίτησης όταν δάνειζαν το ελληνικό κράτος.

Για να βρεθούν απαντήσεις, οι χώρες θα πρέπει σχηματίσουν επιτροπές ελέγχου που θα είναι ανεξάρτητες από τα πολιτικά κόμματα, αλλά και από το κοινοβούλιο και άλλους μηχανισμούς του κράτους. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν δημόσιους ελεγκτές, οικονομολόγους, νομικούς και άλλους ειδικούς, αλλά και εκπρόσωπους της κοινωνίας των πολιτών και των εργατικών συνδικάτων.

Σε αυτή τη βάση θα πρέπει να εξετασθεί το δημόσιο χρέος για να διαπιστωθεί αν είναι παράνομο ή απλώς απαράδεκτο. Η κοινωνία στη συνέχεια θα έχει περισσότερο λόγο στο πώς θα αντιμετωπισθεί. Αν μη τι άλλο δε θα αποδεχθεί αυθαίρετα κανόνες που η Γερμανία θέλει τώρα να επιβάλει στα συντάγματα των μελών της ευρωζώνης.

Μια καμπάνια για να σχηματισθεί μια επιτροπή ελέγχου ξεκίνησε στις 3 Μαρτίου με την υποστήριξη από 200 εξέχοντες υπογράφοντες από όλο τον κόσμο και χιλιάδες άλλους στην Ελλάδα. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ευρύ κίνημα που θα απαιτήσει ανεξάρτητη γνώση και τον έλεγχο του δημόσιου χρέους.

Ποιοι συμμετέχουν στην καμπάνια

Από το εξωτερικό την έκκληση υπογράφουν μεταξύ άλλων ο Αμερικανός καθηγητής στο Τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασσαχουσέττης (MIT) Νόαμ Τσόμσκι, ο σκηνοθέτης Κεν Λόουτς, ο πρώην βουλευτής των Βρετανών Εργατικών Τόνι Μπεν, πρώην υπουργοί από τον Ισημερινό, βουλευτές και ευρωβουλευτές από την ΕΕ.

Στην πρωτοβουλία μετέχουν και Έλληνες βουλευτές, συνδικαλιστές, οικονομολόγοι, συνταγματολόγοι, πανεπιστημιακοί, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, κ.ά.

Μεταξύ αυτών είναι οι βουλευτές κ. Π. Λαφαζάνης και κυρία Σοφία Σακοράφα, ο ομότιμος καθηγητής Νομικής και ακαδημαϊκός κ. Γιώργος Κασιμάτης, οι οικονομολόγοι-πανεπιστημιακοί κ. Κώστας Βεργόπουλος και Κ. Λαπαβίτσας, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Τμήματος Νομικής ΑΠΘ κ. Κώστας Χρυσόγονος, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου κ. Γιώργος Κατρούγκαλος, ο καθηγητής εργατικού δικαίου κ.΄Αρης Καζάκος, οι πανεπιστημιακοί Αριστείδης Μπαλτάς, Σάββας Ρομπόλης,Ευτύχης Μπιτσάκης και κυρίες Πέπη Ρηγοπούλου και Τζίνα Πολίτη, ο καθηγητής Πανεπιστημίου Αθήνας κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο επ. καθηγητής Ιστορίας Ιδεών, τμ. Πολ. Επιστημών ΑΠΘ κ. Σπύρος Μαρκέτος, ο πρώην αντιπρόεδρος ΣτΕ κ. Μιχάλης Δεκλερής, ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ κ. Σπύρος Παπασπύρος, ο κ. Αλέκος Αλαβάνος(υπογράφει ως πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου), ο κ. Μανώλης Γλέζος, ο πρώην βουλευτής κ. Π. Κοροβέσης, η σκηνοθέτης κυρία Αλίντα Δημητρίου, οι συγγραφείς κυρίες Μάρω Δούκα, Ιωάννα Καρυστιάνη και Νάντια Βαλαβάνη, οι μουσικοσυνθέτες Διονύσης Τσακνής και Γιάννης Αγγελάκας, ο σκιτσογράφος κ.Στάθης Σταυρόπουλος, οι δημοσιογράφοι κ.κ. Γιώργος Δελαστίκ , Πέτρος Παπακωνσταντίνου, Αρης Χατζηστεφάνου, Αντ. Νταναβέλλος , ο δικηγόρος κ.Δήμος Τσακνιάς.

Είναι γνωστό ότι η λειτουργία τέτοιων Επιτροπών σε άλλες χώρες κατέληξε στον εντοπισμό του λεγόμενου «απεχθούς» τμήματος του χρέους – στις πιο πρόσφατες περιπτώσεις, αυτό κυμάνθηκε από το μισό έως και τα τρία τέταρτα του συνολικού του ύψους -, στην άρνηση πληρωμής του και σε αντίστοιχο δραστικό «κούρεμα» μετά από διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Μέσω των ΕΛΕ ουσιαστικά δρομολογήθηκαν διαδικασίες για μια ριζική και ριζοσπαστική «αναδιάρθρωση» του χρέους με πρωτοβουλία όχι των δανειστών (ελεγχόμενη πτώχευση) αλλά των ίδιων των κυβερνήσεων των χωρών, επιτρέποντας σε χώρες που βρίσκονταν πεσμένες στα γόνατα να σηκωθούν όρθιες και στους εργαζόμενους τους να μπορούν ξανά να ελπίζουν και να αγωνίζονται για το μέλλον: Καθώς την πρωτοβουλία είχαν οι δανειοδοτημένοι, το «κούρεμα» δεν συνοδεύτηκε από μακρόχρονα προγράμματα λιτότητας.

O Ισημερινός (Εκουαδόρ) αρνήθηκε το 2008 την πληρωμή του «απεχθούς χρέους» (odious dept). Εθεσε το θέμα στον ΟΗΕ και αποφάσισε το «κούρεμα» του μεγαλύτερου μέρους ενώ το υπόλοιπο δέχτηκε να αποπληρωθεί με 10% των συναλλαγματικών εισπράξεων από εξαγωγές. Επίσης το 1953 η Γερμανία, με τη συμφωνία του Λονδίνου δέχτηκε να πληρώσει μόνο το 37,5% του χρέους της και η εξόφληση να γίνει επί ενός ποσοστού των εισπράξεων από εξαγωγές. Επίσης το 1936 η Ελλάδα αρνήθηκε επί Μεταξά (!!) την εξυπηρέτηση δανείου της βελγικής τράπεζας «Societe Commercial de Belgique» επικαλούμενη «τα συμφέροντα του ελληνικού λαού για τη διοίκηση, την οικονομική ζωή, την κατάσταση της υγείας και την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της χώρας», σκεπτικό που αποδέχτηκε το «Διεθνές Δικαστήριο Διεθνούς Δικαίου» κά.!