Φουκοσίμα και καπιταλισμός

Μάθαμε πλέον και το Foratom. Το πανίσχυρο ευρωπαϊκό πυρηνικό λόμπι. Μετά το Τσερνομπίλ είχαμε μάθει ορισμένα πράγματα για τις καταστροφικές συνέπειες ενός πυρηνικού ατυχήματος. Ορισμένα είναι όσα μάθαμε. Oι κυβερνήσεις, οι ολιγαρχίες, το κεφάλαιο, πέρασαν τις πραγματικές διαστάσεις της ανθρώπινης και φυσικής καταστροφής που επέφερε και επιφέρει το Τσερνομπίλ στην συνομωσία της σιωπής. Δήθεν, για να μη δημιουργήσουν πανικό. Στην ουσία όμως για να αποφύγουν να μπει επί τάπητος το θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Θα έβαλε λίγο το χεράκι του γι’ αυτήν την συνωμοσία της σιωπής και το Foratom. Τι λέτε;
Μάθαμε επίσης ότι στις 9 Μαρτίου το Foratom πανηγύριζε γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε δώσει στην δημοσιότητα τον ενεργειακό της χάρτη που άνοιγε τον δρόμο σε μια πλατύτατη χρησιμοποίηση της πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη. 11 του Μάρτη έγινε ο σεισμός και το τσουνάμι στην Ιαπωνία και ο πανηγυρισμοί κόπασαν. Φυσικά δεν κόπασαν οι παρεμβάσεις. Έτσι, βοηθούντος λίγο και της Λιβύης – αντικειμενικά βοηθούντος και καμιά φορά και υποκειμενικά – βοηθούντος λίγο και της νέας ιδεολογικοπολιτικής επίθεσης για τα μέτρα που συνεχίζουν να παίρνονται, η Φουκοσίμα, η νέα πυρηνική καταστροφή, είναι πολύ κάτω από την τεράστια σημασία που έχει.

Η διάσταση του θέματος υποβαθμίζεται. Όχι ότι δεν έχουν γραφτεί πράγματα. Όχι ότι δεν έχουν ειπωθεί. Έγινε γνωστό π.χ. ότι η Tepco, η εταιρεία που έχει το εργοστάσιο της Φουκοσίμα, από το 1977 έως το 2002 σε πάνω από 200 περιπτώσεις είχε δώσει ψεύτικα τεχνικά στοιχεία στις ιαπωνικές αρχές. Ότι αμερικάνοι διπλωμάτες ανέφεραν στην Ουάσινγκτον, τις αρνητικές αντιδράσεις των ιαπωνικών κυβερνήσεων, σε αποφάσεις των ιαπωνικών δικαστηρίων, που έκριναν σε ένα βαθμό θετικά τις δικαστικές παρεμβάσεις κατά των πυρηνικών εργοστασίων, των ιαπώνων πολιτών που ανησυχούσαν για την ασφάλεια και την υγεία τους. Ότι οι πυρηνικοί σταθμοί της Φουκοσίμα είχαν προδιαγραφές αντιμετώπισης σεισμών μέχρι το μέγεθος των 6,5 Ρίχτερ και ότι υπήρχαν μελέτες ιαπώνων σεισμολόγων που μιλούσαν για ενδεχόμενο σεισμό πάνω από 7 Ρίχτερ. Μάθαμε και άλλα: για το ιώδιο-131, το καίσιο-134, το καίσιο-137, το τελούριο-132.

Αξίζει όμως και να θυμηθούμε ότι πριν μόλις 3 χρόνια – επί Ν. Δ. – το Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής πρότεινε να δημιουργηθεί στην Ελλάδα η υποδομή για την χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Τότε κυβέρνηση, δημοσιογράφοι, βουλευτές, αλώνιζαν στα κανάλια για την πράσινη όπως την λένε ενέργεια. Θα έβαλε και το Foratom λίγο το χεράκι του. Έτσι λέτε. Θα θέλαμε να ξέρουμε ποιοι πυρηνικοί επιστήμονες, που τώρα μιλάνε στα κανάλια για την Φουκοσίμα, συμμετείχαν τότε στην επιτροπή που πρότεινε πυρηνική ενέργεια στην Ελλάδα, σε μια κατ’ εξοχήν σεισμογενή χώρα. Έτσι για να αποκαλυφτεί σε καλύτερη διάσταση και αυτό το λόμπι. Το λόμπι των επιστημόνων της πυρηνικής ενέργειας. Για να ξέρουμε με ποιους έχουμε να κάνουμε.

Πάνω όμως από τον μολυσμένο αέρα της Ιαπωνίας, της Κίνας και ποιος ξέρει πόσων άλλων χωρών, πάνω από το δηλητηριασμένο ωκεανό και σε λίγο δυστυχώς ωκεανούς, υπάρχει ένα κατεστραμμένο πρώην θαύμα. Ο Ιαπωνικός καπιταλισμός. Που παρά τα χτυπήματα της οικονομικής κρίσης που δέχτηκε, παρέμενε ως μία ωραία βιτρίνα μιας «νοικοκυρεμένης» και άψογης τεχνολογικά καπιταλιστικής οικονομίας. Ας θυμηθούμε λίγο, ποια είναι για τους θιασώτες του καπιταλισμού, πριν την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης η Ιαπωνία. Είναι η χώρα του καπιταλιστικού θαύματος. Η χώρα όπου η τεχνολογία και η τεχνογνωσία είναι αναπτυγμένη σε ύψιστο βαθμό. Η χώρα που οι εργαζόμενοι είναι φοβερά μορφωμένοι, φοβερά εξειδικευμένοι, φοβερά πειθαρχικοί, εξαιρετικά παραγωγικοί. Σε όποιον έλεγες κάτι για τον καπιταλισμό, σου έδειχνε στην ανατολή. Τώρα; Τι τραγική ειρωνεία! Μόνο ένας διεστραμμένος Θεός θα μπορούσε να την σκεφτεί. Αυτός που δέσποζε πάνω από το ουρανό του ιαπωνικού καπιταλιστικού θαύματος: Το κέρδος. Το χρήμα. Ο Μαρξ, για να τονίσει όσο μπορούσε περισσότερο αυτή την τρέλα για το χρήμα, για το κέρδος, που είναι ο κινητήριος νόμος του καπιταλισμού, έβαλε – μαζί με άλλα – στον πρώτο τόμο του Κεφάλαιου τα παρακάτω απόσπασμα από το «Τίμων ο Αθηναίος» του Σαίξπηρ:

«…Χρυσάφι; Κίτρινο, αστραφτερό, πολύτιμο χρυσάφι;

……………………………………………..

Σαν έχεις κάμποσο απ’ αυτό μπορείς το μαύρο ‘άσπρο να κάνεις, όμορφο το σιχαμερό,

δίκιο τα’ άδικο, ευγενικό το πρόστυχο, νιο το γέρο, παλικαρά τον άνανδρο…

Τι πράγμα είναι αυτό ώ θεοί; Αυτό ‘ναι που μπορεί να διώξει απ’ το πλευρό σας τους ιερείς

σας και τους υπηρέτες σας.

…………………………………………………

Τούτος ο κίτρινος σκλάβος

Θρησκείες χτίζει και γκρεμνά, βλογάει καταραμένους

Κάνει τη γκρίζα λέπρα λατρευτή

Θρονιάζει τους κλέφτες στων γερουσιαστών τις έδρες

Και τους χαρίζει τίτλους, γονυκλισίες κι επευφημίες

Αυτός είναι που κάνει νιόνυφη ξανά τη γερασμένη χήρα,

…………..καταραμένο μέταλλο.

Ω πόρνη εσύ του γένους των ανθρώπων…»

Η πυρηνική καταστροφή της Φουκοσίμα, η δεύτερη πυρηνική καταστροφή της Ιαπωνίας είναι αποτέλεσμα του καπιταλισμού. Τώρα ξέρουμε ακόμα πιο καθαρά ότι ο καπιταλισμός θα καταστρέψει τα πάντα αν εμείς δεν τον καταστρέψουμε.

Υπάρχουν όμως και σοβαρότατες πλευρές του «πυρηνικού» θέματος που έχουν να κάνουν με όλους όσους οραματίζονται μια κοινωνία που δεν θα υπάρχουν καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Αν ανατρέξουμε και δω προς τα πίσω θα δούμε σφοδρότατες αντιπαραθέσεις των οπαδών του «υπαρκτού σοσιαλισμού», που χρησιμοποιούσε πυρηνική ενέργεια και του κινήματος «πυρηνική ενέργεια, όχι ευχαριστώ». Οι οπαδοί του «υπαρκτού» κατακεραύνωναν τους αναθεωρητές και τους αναρχικούς, λέγοντας ότι ταυτίζουν τον καπιταλισμό με τον σοσιαλισμό. Ότι ταυτίζουν τα καπιταλιστικά πυρηνικά εργοστάσια με τα σοσιαλιστικά πυρηνικά εργοστάσια που είναι ασφαλή, φτιαγμένα με τους τελευταίους κανόνες της τεχνικής, όπου δεν υπεισέρχεται το ενδεχόμενο του ανθρώπινου λάθους, αφού ο σοσιαλισμός και ο εργατικός έλεγχος ήταν παρόντες. Το Τσερνομπίλ έκανε να ατονήσουν αυτά τα επιχειρήματα. (Το Τσερνομπίλ δεν το κατασκεύασε ο πράκτωρ Γκορμπατσόφ. Κατασκευάστηκε πολύ παλιότερα). Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σήμερα, το ΚΚΕ και ο Ριζοσπάστης παραμένουν στην ίδια γραμμή. Έγραφε στις 20/3 ο Ριζοσπάστης: «…Η παράδοση της παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας στα ιδιωτικά κεφάλαια ή ενίοτε και σε κρατικές επιχειρήσεις στον καπιταλιστικό κόσμο, που βάζουν ως πρώτη προτεραιότητα τα κέρδη και την ευημερία του μεγάλου κεφαλαίου, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε συστηματικές, εγκληματικές παραλήψεις, λάθη, και «ατυχήματα» που στην ουσία θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν οι εφαρμογές της τεχνολογίας και της επιστήμης είχαν ως επίκεντρο την ανθρώπινη ευημερία και υπήρχε κοινωνικός εργατικός έλεγχος…» και πιο κάτω υπερασπίζονταν με λίγο «ντροπαλό» τρόπο την «συντρόφισσα» Β. Κορέα και το Ιράν. Δικό τους θέμα. Παραμένουν πιστοί στην θεοποίηση της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Παραγωγικές δυνάμεις που όταν αναπτύσσονται διαρκώς υποχρεωτικά θα μετεξελίξουν και τις παραγωγικές σχέσεις. Θα μετατραπεί η ποσότητα σε ποιότητα. Όσοι όμως βλέπουν την νέα κοινωνία κυρίως από το πρίσμα των παραγωγικών σχέσεων, μέσα από το σεβασμό των σχέσεων του ανθρώπου με την φύση, πρέπει να πουν «όχι ευχαριστώ» στην πυρηνική ενέργεια.

Β.