“Κάθε σπίτι και ένα τυπογραφείο!”
Μπορεί κάποτε αυτό να ήταν απλά αδιανόητο, ωστόσο η τεχνολογική πρόοδος (εμφάνιση ηλεκτρονικού υπολογιστή) έχει κάνει πλέον πραγματικότητα την παραπάνω ατάκα: Κάθε σπίτι έχει πλέον ένα [ηλεκτρονικό] τυπογραφείο – το μόνο που χρειάζεται πλέον είναι ένας υπολογιστής και μια σύνδεση στο ίντερνετ. Από εκεί και πέρα, φτιάχνεις ένα site/blog, και διαδίδεις ότι θέλεις (σοβαρό ή μη, αληθινό ή μη). Και κάποιοι αποκτούν και μεγάλο κοινό, έστω και αν ξεκινούν “από το μηδέν”, χωρίς ιδιαίτερη στήριξη ή πόρους από κάπου.
Το θέμα βέβαια είναι ότι ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία, μια κοινωνία δηλαδή που βασίζεται στην ατομική ιδιοκτησία. Άντε όμως να το πεις αυτό σε ένα σωρό ανθρώπους ανά τον κόσμο, που ουσιαστικά έχουν στήσει το διαδικτυακό τους κοινόβιο (συνήθως χωρίς καν να το συνειδητοποιούν), και “γράφουν δωρεάν”/”διαβάζουν δωρεάν”/”βλέπουν βίντεο δωρεάν”/”ανεβάζουν βίντεο δωρεάν”, κτλ, κτλ, κτλ (σημείωση: στην πραγματικότητα, τίποτα δεν είναι δωρεάν. Αυτοί που πχ ανεβάζουν ένα κείμενο ή ένα βίντεο δωρεάν, το κάνουν διότι στο μυαλό τους -ασυνείδητα συνήθως- περιμένουν ως ανταμοιβή όχι χρήματα, αλλά περιμένουν από τους υπόλοιπους να τους δώσουν και αυτοί “δωρεάν” κείμενα, βίντεο, κτλ).
Όμως, η πληροφορία, καθώς και η ανάλυση της, είναι εμπορεύματα στον καπιταλισμό – “όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται”.
Ας δούμε το τελευταίο σημαντικό κρούσμα επί του θέματος, που αφορά την περίπτωση του ιντερνετικού portal “Huffington Post”.
Το portal αυτό το δημιούργησε η Αριάννα Χάφινγκτον, με ένα σχετικά κεντρώο πολιτικό προφίλ (κάτι που βέβαια στην Αμερική θεωρείται “αριστερό”).
Το portal έγινε πάρα πολύ δημοφιλές, και πρόσφατα πουλήθηκε σε ένα μεγάλο επιχειρηματικό όμιλο του κλάδου των ΜΜΕ, με τη Χάφινγκτον να τσεπώνει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, και να κατηγορείται ότι “ξεπουλήθηκε στα μεγάλα συμφέροντα”, μιας και προφανώς η Huffington Post πλέον θα ελέγχεται από έναν ολιγοπωλιακό επιχειρηματικό όμιλο, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Το ενδιαφέον όμως είναι πως ένα μεγάλο μέρος των άρθρων της Hufington Post τα έγραφαν δωρεάν (χωρίς αμοιβή) χιλιάδες “απλοί bloggers”. Έτσι, τα άρθρα και οι απόψεις τους γίνονταν γνωστές (αυτό ήταν το κίνητρο/αμοιβή τους), ενώ η εταιρεία έγινε “μεγάλη και τρανή”, και η Χάφινγκτον έγινε πλέον πάμπλουτη.
Όμως, τώρα αυτοί οι “bloggers” έκαναν μήνυση στη Χάφινγκτον, ζητώντας μερίδιο από τα εκατομμύρια που τσέπωσε όταν πούλησε την εταιρεία, μιας και χάρη στη δική τους (χρηματικά απλήρωτη) εργασία ανέβασαν την εταιρεία και την “χρηματική αξία” της:
Αγωγή 9.000 bloggers εναντίον της «Huffington Post»
«Ιδιοκτήτρια σκλάβων» χαρακτηρίζουν την Arianna Huffington περίπου 9.000 bloggers που στρέφονται με μήνυση κατά της ενημερωτικής ιστοσελίδας «The Huffington Post», ζητώντας αποζημιώσεις που ξεπερνούν στο σύνολό τους τα 100 εκ. δολάρια. Όπως υποστηρίζουν οι bloggers δεν έχουν πληρωθεί για την εργασία τους, η οποία ανέδειξε την Huffington Post σε επικερδή εταιρεία των media και οδήγησε στην εξαγορά της από την AOL έναντι του διόλου ευκαταφρόνητου ποσού των 315 εκ. δολαρίων.
Στην αγωγή – για την οποία κινήθηκε ως επικεφαλής ο γνωστός ακτιβιστής των εργασιακών δικαιωμάτων και blogger της Huffington Post, Jonathan Tasini – οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι χιλιάδες συγγραφείς και λοιποί συνεργάτες έχουν αδίκως στερηθεί αποζημίωσης για την αξία που απέκτησε ως επιχείρηση το Huffington Post.
Όπως αναφέρει το Wired.com, η εν λόγω νομική ενέργεια δεν είναι πρωτοφανής. Ωστόσο, η κλίμακα των προβαλλόμενων παραβάσεων και το προφίλ των Huffington Post και AOL μπορεί να σημαίνει ότι η έκβαση αυτής της υπόθεσης θα αποτελέσει στο μέλλον σημαντικό πρότυπο για υποθέσεις που θα αφορούν τα δικαιώματα των ελεύθερων επαγγελματιών στη διαδικτυακή εποχή.
«Πρόκειται για τη δικαιοσύνη» δήλωσε ο Tasini στο Wired.com. «Η Arianna Huffington είναι σαν ιδιοκτήτρια σκλάβων σε μια φυτεία από bloggers. Η αλήθεια είναι ότι χωρίς τους bloggers δεν θα υπήρχε Huffington Post και δεν θα υπήρχε και πώληση στην AOL. Είναι αποφασισμένη να ληστέψει το μερίδιο που δικαιούνται οι bloggers από αυτή την κερδοφόρα συναλλαγή» επισήμανε.
Η αγωγή κατατέθηκε την Τρίτη στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης. Συγγραφείς, bloggers και συνεργάτες ζητούν τουλάχιστον 105 εκ. δολάρια σε αποζημιώσεις. Στην αγωγή αναφέρονται ως κατηγορούμενοι, η AOL, το TheHuffingtonPost.com, η Arianna Huffington, ιδιοκτήτρια και ο Ken Lerer, συνιδρυτής της ιστοσελίδας. Από την πλευρά τους έχουν 21 ημέρες για να απαντήσουν.
Σε δήλωσή του στο Wired.com, ο εκπρόσωπος του Huffington Post, Mario Ruiz απέρριψε την καταγγελία ως «ανάξια λόγου». «Όπως έχουμε ξαναπεί, οι bloggers μας χρησιμοποιούσαν την πλατφόρμα μας, όπως και άλλες σε ολόκληρο τον διαδικτυακό ιστό, χωρίς να πληρώνονται προκειμένου να δουν τη δουλειά τους όσοι περισσότεροι άνθρωποι γινόταν» υποστήριξε ο Ruiz. «Είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι πηγαίνουν σε τηλεοπτικές εκπομπές. Για να προωθήσουν τις ιδέες και τις απόψεις τους. Οι bloggers του Huffington Post μπορούσαν στη συνέχεια να διανείμουν τη δουλειά τους σε άλλα site, συμπεριλαμβανομένου και του δικού τους. Εκτός από το blog στο οποίο χιλιάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο συμβάλλουν, λειτουργούμε ως μια δημοσιογραφική επιχείρηση με εκατοντάδες συντάκτες, συγγραφείς και δημοσιογράφους, προσωπικό το οποίο αμείβεται» κατέληξε.
Ο Tasini και οι δικηγόροι της υπόθεσης έχουν υιοθετήσει μια διπλή στρατηγική, με δύο χωριστές νομικές διεκδικήσεις. Η πρώτη στηρίζεται στο επιχείρημα του «αδικαιολόγητου πλουτισμού» βάση του ομοσπονδιακού νόμου και η δεύτερη στο επιχείρημα των «παραπλανητικών επιχειρηματικών πρακτικών» βάση των νόμων της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Έτσι στην περίπτωση που το δικαστήριο θέσει εκτός τον ένα από τους δυο ισχυρισμούς οι ενάγοντες θα συνεχίσουν με τον δεύτερο.
Σημειώνεται πως η υπόθεση αυτή δεν αφορά σε παραβίαση συμβάσεων καθώς δεν είναι ξεκάθαρο αν υπήρχαν bloggers που είχαν υπογράψει συμβάσεις και σε αυτή την περίπτωση τι περιλάμβαναν αυτές οι συμβάσεις. Ωστόσο, με το επιχείρημα του «αδικαιολόγητου πλουτισμού» ο Tasini και οι υπόλοιποι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι η Huffington δημιούργησε την επιχείρησή της στις πλάτες απλήρωτων εργαζομένων. Εξάλλου, ο ίδιος ο Tasini αναφέρει ότι δεν υπέγραψε ποτέ σύμβαση με την Huffington. Υποστηρίζει, ωστόσο, ότι η εν λόγω υπόθεση έχει να κάνει με το ευρύτερο ζήτημα της δημοσιογραφίας στην ψηφιακή εποχή.
Σε δήλωσή τους οι συνήγοροι των bloggers υποστηρίζουν ότι προτίθενται να αποδείξουν στη δίκη ότι το περιεχόμενο και οι υπηρεσίες που παρέχονται από τους περίπου 9.000 bloggers δημιούργησαν την ουσιαστική αξία της Huffington Post. Επιπλέον, επισημαίνουν ότι «ελπίζουμε να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό δεδικασμένο: οι παραγωγοί στην ψηφιακή εποχή πρέπει να αποζημιώνονται για την αξία που δημιουργούν».
Ο κλάδος της δημοσιογραφίας είναι γεγονός ότι έχει και μια σημαντικότατη δεύτερη διάσταση, πέρα από το καθαρά οικονομικό σκέλος της αμοιβής. Το να διαδώσεις μια άποψη είναι σημαντικό κίνητρο.
Ωστόσο, η διάδοση της άποψης σου δε γεμίζει το στομάχι. Στον καπιταλισμό είμαστε, χρειάζονται λεφτά. Και αφού οι bloggers αυτοί όντως “δημιουργούν αξία”, όπως ωραία το θέτουν, ζητούν από τη διοίκηση της εταιρείας να σταματήσει να τους κλέβει αυτή την αξία που δημιουργούν, διεκδικώντας ένα μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη.
Και όντως αυτές ο υποθέσεις δημιουργούν δεδικασμένα για το μέλλον του ίντερνετ, καθώς δείχνουν μια κατεύθυνση, το πως ο καπιταλισμός προσπαθεί να ενσωματώσει την “ψηφιακή δημοσιογραφία”, και το πως οι “bloggers” σιγά-σιγά θα ζητήσουν χρήματα αν είναι να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα, διότι απλούστατα στον καπιταλισμό…χρειάζεσαι λεφτά.
To θέμα βέβαια είναι ότι, ειδικά στο ίντερνετ, το μυαλό των ανθρώπων έχει πλέον μάθει αλλιώς, έχει μάθει να λειτουργεί “δωρεάν”, σε έναν κόσμο που όμως βασίζεται στο ότι τίποτα δεν είναι δωρεάν, προκαλώντας τεράστιες συγκρούσεις, που θα διαρκέσουν πολύ ακόμα.
Εμείς πάντως πρέπει να υπερασπιστούμε την “κοινοκτημοσύνη” που έχει ανθίσει ειδικά στο ίντερνετ, αλλά πάντως παράλληλα πρέπει να αναδείξουμε και την αντίθεση που μόλις περιγράψαμε:
Θα πρέπει δηλαδή να δείξουμε ότι η ίδια η φύση του καπιταλισμού εξωθεί [και] το ίντερνετ να περάσει “υπό τον έλεγχο των νέων μονοπωλίων”, όπως ωραία το έθετε και η ίδια η Wall Street Journal σε ομώνυμο άρθρο της. Και παράλληλα πρέπει να υπερασπίσουμε και το δικαίωμα του δημιουργού να αμείβεται για την “αξία που δημιουργεί”, ώστε να μην έχουμε φαινόμενα του τύπου “ιδιοκτήτρια σκλάβων σε μια φυτεία από bloggers” όπως στη Huffington Post.
Αλλά για να γίνει αυτό, ο τελικός στόχος δε μπορεί να είναι άλλος από το να καταργηθεί η ατομική ιδιοκτησία, ο έλεγχος δηλαδή της παραγωγής (είτε μιλάμε για ένα εργοστάσιο είτε για ένα…ιντερνετικό portal) από μια μικρή ολιγαρχία, που τώρα πλουτίζει εις βάρος των εργατών – ακόμα και δωρεάν δημοσιογραφικό υλικό αξιοποιούν…
Ειδικά σήμερα με την τεχνολογία να προχωρά, ο ολιγαρχικός αυτός έλεγχος είναι ασφυκτικός μέχρι αηδίας. Στη δημοσιογραφία, πλέον είναι πιο εύκολο από ποτέ να διαδόσεις πληροφορία-ανάλυση-άποψη. Όταν όμως η πλειοψηφία των ΜΜΕ ελέγχεται από μια μικρή ολιγαρχία, τότε είναι πιο δύσκολο από ποτέ να ακουστεί η αλήθεια, ιδωμένη από τη σκοπιά του εργάτη. Και μέσα σε έναν ωκεανό πληροφοριών-απόψεων, ένα “υπερπληθωρισμένο” περιβάλλον, είναι δύσκολο να αμειφθούν οι δικές σου, σε έναν κόσμο που όμως απαιτεί να έχεις χρήματα για να ζήσεις.
ΥΓ: Σχετικό-άσχετο με tο θέμα και η ανακοίνωση του youtube και της ιδιοκτήτριας του της google ότι θα αναπτύξουν τη δυνατότητα “ιντερνετικής τηλεόρασης”, με σκοπό να συγκλίνουν αυτές οι δύο τεχνολογίες. Οπότε ετοιμαστείτε και για αντίστοιχες καταστάσεις και στην τηλεόραση, πέρα από τον έντυπο τύπο. Ήδη βέβαια επηρεάζεται και η τηλεόραση, αλλά καθώς ο υπολογιστής-ίντερνετ ενσωματώνει ακόμα περισσότερο [και] την τηλεόραση, θα αρχίσουν και τα τηλεοπτικά δίκτυα να νοιώθουν ολοένα και πιο μεγάλη πίεση…
Αφήστε μια απάντηση