Μια κοινωνία που αλλάζει

Μια από τις πιο γνωστές τηλεοπτικές σειρές των τελευταίων ετών, τα “X-FILES”, που συνδύαζαν τη συνομωσιολογία με το “ξαδερφάκι” της, δηλαδή την έλλειψη εμπιστοσύνης στην κοινωνία.

Όταν υπάρχει “αποξένωση”, τότε προφανώς ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του ως “εχθρικό”, δε ξέρει ποιος είναι τι, και “δε μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν” (χαρακτηριστική είναι η γνωστή ατάκα-σλόγκαν των X-FILES “Trust no one”).

Και αν λείπει και μια πολιτική εξήγηση, τότε ανθεί η συνομωσιολογία. Οι εξωγήινοι, οι Εβραίοι, κάποιος τέλος πάντων που χτυπά το κατά τα άλλα “ωραίο” κοινωνικό μας σύστημα και τρόπο ζωής.

Ας δούμε και αυτό από την “Ελευθεροτυπία”:

Τα τελευταία 50 χρόνια παρ’ ότι οι κοινωνίες του λεγόμενου δυτικού κόσμου έχουν κάνει τεράστια βήματα προόδου, ανεβάζοντας σημαντικά τα στάνταρ διαβίωσής τους, οι πολίτες τους είναι πιο δυστυχισμένοι από ποτέ.

Στη Βρετανία, για παράδειγμα, το 1960 το 60% των πολιτών δήλωνε ότι έχει εμπιστοσύνη στο γείτονα και συμπολίτη του. Σήμερα, το ποσοστό αυτό μετά βίας φτάνει το 30%.

Στο μισό αυτό του αιώνα οι κοινωνίες μας έγιναν πιο ανταγωνιστικές και εγωιστικές αναπτύσσοντας μια κουλτούρα που προωθεί τέτοιες συμπεριφορές, καθώς ο πλούτος και η κοινωνική θέση αποτελούν πρώτη προτεραιότητα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του άγχους και της κατάθλιψης κυρίως στους νέους, μεγαλύτερη κοινωνική ανισότητα, περισσότερες ώρες εργασίας, αύξηση του αριθμού των διαζυγίων και τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα. Στον μακρύ κατάλογο, προστέθηκαν τελευταία και τα χρέη ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, που σφίγγουν καθημερινά σαν θηλιές. Πού χωράει λοιπόν μέσα σε αυτό το κατασκεύασμα η ευτυχία;

Αμ δε χωράει – πλέον κυριαρχεί ο φόβος για το μέλλον, μιας κοινωνίας που ήταν εντελώς απροετοίμαστη και δε ξέρει τι να κάνει και που να στραφεί.

Είναι βέβαια μια καλή ευκαιρία για να απαντηθούν αυτά τα ζητήματα – είναι από την άλλη και μία ευκαιρία για αυτούς που τρέφονται από το φόβο, την ανασφάλεια και την έλλειψη εμπιστοσύνης, αυτούς που θέλουν χαφιέδες και ρουφιάνους…

Από παλιότερο ποστ μου:

Αξίζει να γίνει και μια αναφορά στην ταινία Swing Kids (με τον νεαρό τότε Κρίστιαν Μπέιλ, σημερινό σούπερ σταρ στο Χόλυγουντ).
Η ταινία, χωρίς να είναι και κανά αριστούργημα, δείχνει αρκετά πετυχημένα ένα φαινόμενο στη ναζιστική Γερμανία, με το προοδευτικό κομμάτι της νεολαίας να ασχολείται…με οτιδήποτε άλλο εκτός του Χίτλερ. Μέχρι που βέβαια οι ναζί κόβουν -μεταξύ άλλων- τα πάρτυ όπου χόρευε η νεολαία σουίνγκ.
Αυτά συμβαίνουν όταν οι προοδευτικοί άνθρωποι δεν ασχολούνται με το πολιτικό επίπεδο, δίνοντας την ευκαιρία στην άλλη πλευρά να αλωνίζει ανευ αντιπάλου.

Και είναι εντυπωσιακό σήμερα να υπάρχει μεγάλη απόρριψη των κυρίαρχων πολιτικών που εφαρμόζει η άρχουσα τάξη, αλλά ο λαός να το δείχνει στην ηττοπάθεια, την παραίτηση, την αδιαφορία, κτλ, θεωρώντας την ενασχόληση με την πολιτική ως κάτι…το κακό (!!! – πολύ βολικό πάντως αυτό για όσους θα ήθελαν ο λαός να μην ασχολείται με την πολιτική, ώστε να ασχολούνται μόνο αυτοί, χωρίς να υπάρχει αντίλογος από το λαό σε αυτά που κάνουν…).


Ο Κρίστιαν Μπέιλ, πηγαίνει καταναγκαστικά στη Χιτλερική νεολαία, λίγο μετά το κλείσιμο των χορών σουίνγκ – καλοί βέβαια και απαραίτητοι και οι χοροί και οι τέχνες, αλλά στο πολιτικό επίπεδο “3 λαλούν και 2 χορεύουν”…Η κατάληξη τραγική (και όχι μόνο για το χαρακτήρα του Μπέιλ στην ταινία βέβαια)

Για το τέλος, και μια καταγραφή των “δημοσκοήσεων”, που έστω και μαγειρεμένες, δείχνουν πως ο κόσμος γυρνά την πλάτη στα “κλασσικά” κόμματα, και είτε “παραιτείται” από την πολιτική ζωή, είτε στρέφεται προς την επανάσταση ή το φασισμό

Σε ελεύθερη πτώση ο δικομματισμός

Η πολιτική σκηνή σε αναδιάταξη – Εκτός εκλογικού σώματος το 1/3 των ψηφοφόρων – Ανοδος των πάσης φύσεως νεοπαγών σχημάτων

Η κοινωνική και εκλογική επιρροή των δύο μεγάλων κομμάτων διακυβέρνησης συνεχίζει την ελεύθερη πτώση της, ενώ δεν διαφαίνεται -τουλάχιστον προς το παρόν- καμιά ένδειξη αντιστροφής, ή έστω ανακοπής αυτής της τάσης.

Η σημερινή εμπλοκή του εγχώριου δικομματικού συστήματος έχει υπερβεί πλέον κάθε ιστορικό προηγούμενο. Ούτε κατ’ ελάχιστον δεν θυμίζει τους κλυδωνισμούς της δεκαετίας του ’90, ή την πιο πρόσφατη κάμψη του 2008. Η ανυπαρξία πολιτικής ηγεσίας και η εγγενής αδυναμία αναπαραγωγής του πολιτικού προσωπικού επιτείνει με τη σειρά της το πρόβλημα. Είναι πολύ πιθανό ότι βρισκόμαστε σήμερα στο σημείο μη επιστροφής, εάν δεν το έχουμε ήδη περάσει. Η ανοικτή κρίση των κομμάτων δεν είναι βέβαια αποτέλεσμα βουλησιαρχικών σχεδιασμών κάποιων κέντρων εξουσίας. Το αντίστροφο είναι που ισχύει. Οπως η άνθηση του φαινομένου των μαζικών μεταπολιτευτικών κομμάτων, κατά τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, υπήρξε πρωτίστως παράγωγο της κίνησης των πολιτών «προς τα κόμματα», έτσι και η σημερινή παρακμή τους είναι πρωτίστως παράγωγο της κοινωνικής απομάκρυνσης από αυτά.

Τον τελευταίο χρόνο, δύο τάσεις συνεχίζουν να αναπτύσσονται με αμείωτη ένταση. Η πρώτη τάση είναι αυτή της «εξόδου από το εκλογικό σώμα» και αφορά σταθερά πλέον πάνω από το 1/3 του εκλογικού σώματος. Η δεύτερη τάση πριμοδοτεί τον κατακερματισμό, ή και την «κονιορτοποίηση» του υφιστάμενου πλέγματος κομματικών δυνάμεων. Σαφή ένδειξη γι’ αυτό αποτελεί η άνοδος των πάσης φύσεως νεοπαγών σχημάτων, που καταγράφεται εντυπωσιακά αυτόν τον μήνα. Σε παρόμοιες συνθήκες, δεν μπορεί βεβαίως να αποκλειστεί το ενδεχόμενο και νέες πολιτικές ομαδοποιήσεις να θελήσουν να δοκιμάσουν την τύχη τους.

Παράλυση

Η απώλεια δύναμης και κοινωνικής νομιμοποίησης των κυρίαρχων κομματικών μηχανισμών οδηγεί στη διαχειριστική τους αδυναμία και παράλυση, ενώ ταυτοχρόνως περιορίζει ασφυκτικά τα περιθώρια πολιτικών ελιγμών και πρωτοβουλιών, που μπορεί να αναλάβουν. Η πολιτική σκηνή φαίνεται ότι οδηγείται αναπόφευκτα σε αναδιάταξη. Ο ισχύων εκλογικός νόμος (προϊόν πολιτικών συσχετισμών άλλης εποχής) αδυνατεί να διασφαλίσει λύση «παλαιού τύπου». Η δυναμική των πολιτικών εξελίξεων υπερβαίνει την έως σήμερα θεσμική του λειτουργία. Προς το παρόν, εναλλακτική λύση δεν διαφαίνεται. Είναι γεγονός ότι στην ελληνική πολιτική ιστορία η συζήτηση περί συμμαχικών κυβερνήσεων είναι ταυτισμένη με μείζονες πολιτικές κρίσεις. Κάτι παρόμοιο φαίνεται ότι πρόκειται να επαναληφθεί και σήμερα. Μάλιστα, η σχετική συζήτηση δεν θα ανοίξει με τη συναίνεση των υφιστάμενων κομματικών σχηματισμών, οι οποίοι προσπαθούν αγωνιωδώς να διατηρήσουν το status quo ante. Θα επιβληθεί «διά της βίας» και μάλιστα «από τα κάτω», δηλαδή από το ίδιο το εκλογικό σώμα.

Αναμφισβήτητα, οι επόμενες βουλευτικές εκλογές, ανεξαρτήτως του χρόνου διεξαγωγής τους, έχουν ήδη θέσει σοβαρή υποψηφιότητα για το βάθρο των κρισιμότερων αναμετρήσεων, της εποχής που ονομάστηκε Μεταπολίτευση.

Στο χείλος της αντοχής

Ανω κάτω είναι η ελληνική κοινωνία.

Η έλλειψη προοπτικής, τα προφανή πολιτικά ψεύδη, οι μάταιες θυσίες, η υποψία ότι δεν σωζόμαστε με επιμήκυνση του χρέους, με ελάφρυνση των υποχρεώσεων, ότι το βάρος των χρεών θα παραμείνει συντριπτικό και με το νέο πακέτο μέτρων, και με την επιπλέον λιτότητα, φέρνει τους Ελληνες στο χείλος της αντοχής. Οι φημολογίες για έξοδο από το ευρώ, για «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, η συζήτηση περί αναδιάρθρωσης (με συνέπεια, όπως είπε ο ίδιος ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, τον επί μακρόν αποκλεισμό της χώρας από τις διεθνείς αγορές, τη διάχυση της κρίσης σε άλλες χώρες, το πλήγμα στην πραγματική οικονομία) δεν έχουν τέλος… Η λέξη αναδιάρθρωση επαναλαμβάνεται από όλους είτε ως μη πιθανή λύση των προβλημάτων μας, ως προοπτική που δεν εξετάζεται, που δεν αποτελεί επιλογή αφού θα είναι καταστροφική για τις εγχώριες τράπεζες και την οικονομία, είτε πάλι ως κάτι πολύ πιθανό, 60% πιθανό, να συμβεί…

Στο μεταξύ, οι άνεργοι έχουν ξεπεράσει τους 750.000, σε 300.000 ανέρχονται τα νοικοκυριά που αδυνατούν να πληρώσουν τα χρέη στις τράπεζες, 225.000 λουκέτα θα έχουν μπει σε επιχειρήσεις μέχρι το τέλος του χρόνου, 4 στους 10 επιχειρηματίες δυσκολεύονται να καταβάλουν τη μισθοδοσία, ο τζίρος μειώνεται – μέχρι και 63% στον τομέα του αυτοκινήτου και της οικοδομής. Και επιπλέον η αίσθηση πως, ό, τι κι αν επιχειρείται, με αιματηρές θυσίες, με περικοπές στα όρια της λιμοκτονίας, «δεν βγαίνουμε». Το Μνημόνιο φαντάζει εξοντωτικό και δυσεφάρμοστο – ακόμη και οι απευκταίες για πολλούς αποκρατικοποιήσεις, η πώληση δημόσιας περιουσίας, το «μάζεμα» των ΔΕΚΟ με άρση της μονιμότητας, αποψίλωση των στελεχών, ελαστικά ωράρια και ελαστικές αμοιβές, δεν προχωρούν. Τα φοροεισπρακτικά μέτρα δεν εφαρμόζονται, οι βραχυπρόθεσμοι τίτλοι δεν αποδίδουν, οι τιτλοποιήσεις μελλοντικών εσόδων δεν αρκούν, οι αποπληρωμές δανείων, οι μισθοδοσίες δεν μπορούν να εκτελεστούν, το τρέχον σχέδιο, αλλά και το τετραετές μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, μοιάζουν δυσεκπλήρωτα…

Και πληθαίνουν τα περιστατικά έμπρακτης αποδοκιμασίας των πολιτικών, οι επιθέσεις σε στελέχη της κυβέρνησης, σε ανθρώπους «του συστήματος». Παράλληλα μεγαλώνει η ανασφάλεια, που επηρεάζει τον πολίτη, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, περισσότερο κι από την ίδια την ανεργία, καθώς αυτός βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση αγωνίας. Οι κακές ειδήσεις για απολύσεις φίλων και συγγενών, για χρεοκοπία εταιρειών, δεν αφήνουν τον Ελληνα να λειτουργήσει σε φυσιολογικούς ρυθμούς, να αναπαυθεί στο «προσκεφάλι» του ανθεκτικού γένους, να χαλκεύσει ουτοπίες.

Ολοι βρίσκονται σε διαρκή αναστάτωση. Σε έναν αγώνα για τα «δίκια τους», που σε άλλους φαντάζουν υπερβολικά, παράλογα, ακόμη και άδικα. Σαν η κοινωνία, η μαθημένη να συναλλάσσεται και να εφησυχάζει γιατί αυτός ήταν «ο τρόπος», να συγκρούεται με το σύστημα που την εξέθρεψε, και τίποτα νέο να μη γεννιέται ακόμη. Σαν να ηχούν τύμπανα πολέμου, σαν να ζούμε στις αγωνιώδεις παραμονές μιας αναπότρεπτης σύρραξης.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Current ye@r *