Η αεροπειρατεία των έξι νεαρών κομμουνιστών το 1948

DAKOTA-TAE-1948

του Γιώργου Αλεξάτου

 

Πρόκειται για μια από τις δυο-τρεις πρώτες αεροπειρατείες παγκοσμίως και πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο 1948. Μια ενέργεια πρωτότυπη τότε και αυθόρμητη, χαρακτηριστική κι αυτή της δυναμικής του ελληνικού επαναστατικού κινήματος της δεκαετίας του ’40, που αξιοποίησε κάθε μορφή αγώνα: από τις μαζικές κινητοποιήσεις και την ένοπλη πάλη στην ύπαιθρο, μέχρι το αντάρτικο πόλης (ΟΠΛΑ, Στενή Αυτοάμυνα) και… την αεροπειρατεία!
Καθώς ο Εμφύλιος Πόλεμος είχε από καιρό αποκορυφωθεί, στη Θεσσαλονίκη οι οργανώσεις του ΚΚΕ ήταν ουσιαστικά διαλυμένες, μετά από μαζικές συλλήψεις, φυλακίσεις, εκτοπίσεις και εκτελέσεις των μελών τους. Σε συνθήκη άγριας τρομοκρατίας μέσα και έξω από την πόλη, η δυνατότητα να φύγει κάποιος για να συνδεθεί με τον Δημοκρατικό Στρατό που δρούσε σε κοντινές περιοχές ήταν εξαιρετικά δύσκολη.
Έξι νεαροί κομμουνιστές, των οποίων ο πολιτικο-ιδεολογικός προσανατολισμός ήταν μάλλον άγνωστος στις αρχές, αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μια δική τους μέθοδο: να συνδεθούν με τον ΔΣΕ… μέσω Αθήνας και Βελιγραδίου!
Συγκεκριμένα, στις αρχές Σεπτεμβρίου πηγαίνουν στην Αθήνα, με πρόσχημα τις εξετάσεις για να μπουν στο Πολυτεχνείο. Εκεί, στις 13 Σεπτεμβρίου, επιβιβάζονται σε αεροπλάνο των ελληνικών αερογραμμών ΤΑΕ (Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις) που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη και οπλισμένοι με σουγιάδες και ένα… σπασμένο μπουκάλι γκαζόζας, μπαίνουν στο πιλοτήριο και απαιτούν να κατευθυνθεί το σκάφος στο Βελιγράδι. Μη έχοντας καύσιμα για μια τέτοια πτήση, το αεροπλάνο προσγειώθηκε 60 χιλιόμετρα έξω από τα Σκόπια, όπου άφησε τους έξι νεαρούς κομμουνιστές και έφυγε για τη Θεσσαλονίκη.
Επρόκειτο για τα αδέλφια Αλέξανδρο και Χαράλαμπο Κουφοδάκη (21 και 23 ετών αντίστοιχα), τον Αχιλλέα Κελτιμλίδη (19 ετών), τον Σπύρο Χειλμιάδη (19 ετών), τον Αντώνη Βογιάζο (18 ετών) και τον Γιώργο Κέλα (17 ετών).aero02

 

Μετά από την αεροπειρατεία διώχτηκαν μέλη των οικογενειών των φυγάδων, ενώ από τους ίδιους ο Χειλμιάδης χάθηκε κατά τη μάχη του Κιλκίς (θεωρείται βέβαιο πως σκοτώθηκε) και οι άλλοι έζησαν επί δεκαετίες ως πολιτικοί πρόσφυγες, μετά την ήττα του 1949. Ανάμεσά τους, ο Αντώνης Βογιάζος, μέλος της ΕΠΟΝ από το 1944 και εμπνευστής της αεροπειρατείας, που διακρίθηκε στην ΕΣΣΔ ως σκηνοθέτης του κινηματογράφου και μεταφραστής του έργου του Λένιν στα ελληνικά. Έγραψε επίσης και το σημαντικό βιβλίο «Σοσιαλισμός και κουλτούρα».
Η αεροπειρατεία του 1948 έγινε ταινία από τον Κώστα Κουτσομύτη το 1987, με τίτλο «Ο Κλοιός».

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Current ye@r *