Εκλογές υψηλού ρίσκου για τον Ταγίπ Ερντογκάν

22005Σύμφωνα με το Σύνταγμα το οποίο ορκίστηκε να προστατεύει τον περασμένο Αύγουστο, όταν ανέλαβε τα προεδρικά του καθήκοντα, ο Ταγίπ Ερντογάν θα έπρεπε να περνά απαρατήρητος τον τελευταίο μήνα, στην τελική ευθεία , για τις σημερινές κρίσιμες βουλευτικές εκλογές. Το ισχύον τουρκικό Σύνταγμα θεσπίζει αυστηρά πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα, με τον ανώτατο πολιτειακό παράγοντα να περιορίζεται σε έναν κατά βάση συμβολικό ρόλο, υπεράνω κομματικών αντιπαραθέσεων.

Συνέβη ωστόσο, ακριβώς το αντίθετο. Ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν πανταχού παρών στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, εκφωνώντας λόγους και εκτοξεύοντας λοιδορίες εναντίο των πολιτικών του αντιπάλων από πόλη σε πόλη. Τυπικά, κινούνταν στο πλαίσιο των προεδρικών του καθηκόντων – με αφορμή την τάδε ιστορική επέτειο ή το δείνα δημόσιο έργο- ουσιαστικά όμως, επιδιδόταν σε άγρα ψήφο υπέρ τoυ κόμματος του, του AKP, αφήνοντας σε δεύτερο πλάνο τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου. Μια εξέλιξη που δεν προδίδει μόνο την ηγεσία του Ερντογάν να μείνει έστω για λίγες ημέρες μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά και την πραγματική ανησυχία του για το ενδεχόμενο εκλογικό αποτέλεσμα. Όχι λίγοι σχολιαστές στην Τουρκία μιλούν ακόμη και για πανικό. Όταν αποφάσιζε, ύστερα από 12 χρόνια του ΑΚΡ στην εξουσία, το περασμένο καλοκαίρι, να μεταπηδήσει στην προεδρία, ο ισχυρός άντρας της Τουρκίας ανέλαβε ένα μεγάλο πολιτικό ρίσκο. Στρατηγικός του στόχος ήταν η αναθεώρηση του Συντάγματος, που έλκει την καταγωγή του από την εποχή της στρατιωτικής δικτατορίας, ώστε να θεσπίσει ένα ισχυρά προεδρικό σύστημα. Κάτι τέτοιο, όμως απαιτούσε μια συντριπτική νίκη του ΑΚΡ στις βουλευτικές εκλογές.

Εκείνη την εποχή, ο στόχος αυτός φαινόταν, τουλάχιστον στα μάτια του Ερντογάν, απολύτως ρεαλιστικός. Στα 12 προηγούμενα χρόνια, είχε καταφέρει να ξεριζώσει το « των βαθύ κράτος» των στρατιωτικών και της Κεμαλικής γραφειοκρατίας, να περάσει αβρόχοις ποσίν τα οικονομικά σκάνδαλα και την άγρια καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το καλοκαίρι του 2013 και να ξεδοντιάσει τον «εσωτερικό εχθρό» των ισλαμιστών, την πολυπλόκλαμη αδελφότητα του αυτοεξόριστο στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν. Η πεποίθηση του ότι είναι ο Εκλεκτός, οΑνοξείδωτος, που μέλεται να διαμορφώσει τη Νέα Τουρκία, εδραιώθηκε σε σημείο πραγματικής εμμονής. Το νέο, φαραωνικών διαστάσεων προεδρικό μέγαρο που τον φιλοξενεί -1150 δωμάτια, σε μια έκταση τριπλάσια του Λευκού Οίκου, μεγαλύτερη και από εκείνη των Βερσαλλιών- μιλάει από μόνο του για τις φιλοδοξίες και το Εγώ του ανδρός.

Έκτοτε μεσολάβησαν, ωστόσο, σοβαρές εξελίξεις που άρχισαν να θαμπώνουν το άστρο του υποψήφιου «πρώτου σουλτάνου της Τουρκικής Δημοκρατίας». Εξελίξεις, που οφείλονταν όχι σε πρωτοβουλίες του πληκτικού αρχηγού της Κεμαλικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ή των πολτικά άσφαιρων κοινωνικών κινημάτων, αλλά στις αθόρυβες δυνάμεις της οικονομίας. Για πρώτη φορά, ύστερα από 12 χρόνια δυναμικής ανάπτυξης, η οικονομία άρχιζε να «λαχανιάζει» και η ανεργία να αυξάνεται σε ανησυχιτικά επίπεδα. Σ’ αυτό το περιβάλλον, τα σκάνδαλα, η οικογενειοκρατία και η αλαζονεία του Ερντογάν και κορυφαίων συνεργατών του άρχισαν να μην συγχωρούνται από τους πολίτες το ίδιο εύκολα όπως στο παρελθόν.

Δεδομένης της αναξιοπιστίας των δημοσκοπήσεων στην Τουρκία, ουδείς σώφρων αναλυτής διανοείται να διατυπώσει κατηγορηματικές προβλέψεις για τις σημερινές εκλογές. Οι περισσότεροι θεωρούν, πάντως, εντελώς απίθανο να συγκεντρώσεις το ΑΚΡ τα δύο τρίτα των εδρών, ώστε να μπορεί να περάσει τη συνταγματική αναθεώρηση από την Βουλή χωρίς συμμαχίες. Πολύ δύσκολο θεωρείται, επίσης, να εξασφαλίσει πλειοψηφία τριών πέμπτων, ώστε να μπορεί να προχωρήσει σε δημοψήφισμα. Αρκετοί αναλυτές θεωρούν, μάλιστα, πιθανόν να μην εξασφαλίσει του ΑΚΡ ούτε καν την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, κάτι που σημαίνει ότι θα αναγκαστεί είτε να προχωρήσει σε νέες εκλογές (με μεγάλο ρίσκο) είτε να συρθεί σε αναζήτηση συμμάχων για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας.

Κάτι τέτοιο, όμως, θα σήμαινε τον ενταφιασμό των σχεδίων του Ερντογάν για μια ισχυρή προεδρία. Ένα τεράστιο, μεγαλοπρεπές παλάτι να φιλοξενεί έναν συρρικνωμένο, «μικρό» πρόεδρο –κάτι τέτοιο θα έμοιαζε με πραγματική Νέμεση για την αλαζονεία του Ταγίπ Ερντογάν, αντάξια κλασικής ελληνικής τραγωδίας…

Πηγή: Πέτρος Παπακωνσταντίνου – *Πηγή: ”Καθημερινή της Κυριακής”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Current ye@r *