Η δράση της ομάδας στην Κρήτη
(Το πρώτο μέρος του κειμένου εδώ)
“…Στην πρώτη μας συνεδρίαση, το πρώτο πράγμα που συζητήσαμε ήταν ποια γραμμή θα εφαρμόζαμε. Αποφασίσαμε να καταβάλουμε προσπάθειες για οργάνωση αντίστασης κατά των κατακτητών, από τις πιο μικρές μορφές πάλης για την επιβίωση, ως ένοπλη αντάρτικη και σαμποταριστική δράση.
Από άποψη κομματικής οργάνωσης, το καθήκον μας ήταν να εξακριβώσουμε αν υπήρχαν σκόρπιες κομματικές οργανώσεις και προσεχτικά να τις ξεκαθαρίσουμε από πράχτορες που μπορεί να έχωσε σ’ αυτές η βασιλο-μεταξική δικτατορία είτε από δηλωσίες και άλλα σκάρτα στοιχεία. Ίδρυση κομματικών οργανώσεων όπου δεν υπήρχαν.
Αποφασίσαμε να χωριστούμε σε τρεις ομάδες. Ο Βαφειάδης και ο Στρίγκος για τα Χανιά. Ο Δανιηλίδης και ο Κλιάνης για το Ρέθεμνο. Εγώ, ο Κοντοκώτσος και ο Λαθουράς για το Ηράκλειο. Εγώ υπόδειξα σε ποιους θα πήγαιναν οι ομάδες των Χανίων και του Ρεθύμνου.
Το μεσημέρι χωρίσαμε προς τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις. Κανονίσαμε συνάντηση μετά από ένα μήνα, σε μια χαράδρα έξω από το Ηράκλειο. Εκεί θα έρχονταν οι ομάδες Χανίων και Ρεθύμνου, μέσω του χωριού μου…”
Συμπληρωματικά στοιχεία γι’ αυτή την απόδραση μου έδωσε και ο Πολύδωρος Δανιηλίδης:
«…Βγήκαμε σε κάποιο μέρος κοντά στα Σφακιά. Δεν ξέραμε πού ακριβώς βρισκόμαστε. Στείλαμε τον Βλαντά να μάθει σε ποιο σημείο της Κρήτης είχαμε βγει. Έμαθε ότι ήμασταν σε κάποιο μέρος που λέγονταν Ροδάκινο. Την πληροφορία την πήρε από κάποιο ζευγάρι που συνάντησε στο δρόμο του.
Την άλλη μέρα χωριστήκαμε. Ο Στρίγκος με τον Βαφειάδη πήγαν στα Χανιά. Ο Βλαντάς, ο Κοντοκώτσος και ο Λαθουράς τράβηξαν για το Ηράκλειο, εγώ με τον Μιχάλη Κλιάνη για το Ρέθυμνο.
Φτάσαμε στο Κοσκαρέ, στη Βιάνο που ήταν χωριό με επαναστατική παράδοση που το ‘καψαν οι Γερμανοί. Εκεί παρουσιαστήκαμε σαν στρατιώτες. Εκεί συναντήσαμε δυο αξιωματικούς της χωροφυλακής που είχαν αποστρατευθεί. Αυτοί δεν παραπείστηκαν ότι ήμασταν αυτό που τους λέγαμε. Καταλάβαιναν ότι κάτι άλλο ήμασταν χωρίς να μπορούν να ξέρουν τι ακριβώς. Πάντως μας βοήθησαν να πάμε στο Ηράκλειο με αγωγιάτες που πήγαιναν στο Ρέθυμνο πρώιμες τομάτες.
Το χωριό ήταν απάνεμο και ωρίμαζαν τα κηπουρικά γρήγορα.
Περάσαμε από το χωριό Αρκάδι. Βρήκαμε στο Ηράκλειο τη γιάβκα που ήταν κάποιος πρόεδρος συλλόγου. Εκεί βρήκαμε τον Βλαντά όπως είχαμε κανονίσει τότε που χωρίσαμε. Εγώ με τον Βλαντά πήγαμε στο χωριό του. Έξω από το χωριό μας φέρναν τρόφιμα και πληροφορίες οι συγγενείς του.
Μια μέρα πήγαμε κάπου να φάμε μέλι. Εκεί υπήρχε μια κρύπτη από πέτρες. Κοιμηθήκαμε το βράδυ με τον Μήτσο και τα ξημερώματα πήγαμε στο Ηράκλειο όπου βρήκαμε τον Μιχάλη που στο μεταξύ είχε συνδεθεί. Ο Βλαντάς έφυγε. Αργότερα ήρθε ο Στρίγκος. Οργανώθηκαν επαφές με παλιούς κομμουνιστές.
Παλιότερα ο Βαφειάδης που δούλευε στην οργάνωση είχε γνωστούς. Τότε ήταν γραμματέας της Κομ. Οργάνωσης Χανίων και είχαν κάνει και το αποτυχημένο κίνημα με τον στρατηγό Μάντακα κατά του δικτάτορα Μεταξά.
Εκεί συναντήσαμε και την ομάδα των 12 που δραπέτευσαν από τη Φολέγανδρο. Η παρέα του Δανιηλίδη είχε προηγηθεί και πήρε επαφή μαζί τους. Είχε έρθει ο Αναστασιάδης και συνδεθήκαμε. Τότε αποφασίσαμε να κάνουμε οργάνωση. Οργανώσαμε και μια συνδιάσκεψη. Μείναμε περίπου τρεις-τέσσερες μήνες και μαζέψαμε όλους τους σκόρπιους κομμουνιστές της περιοχής.
Εκεί βρήκαμε και τον Σωκράτη Καλλέργη που αργότερα ήταν οικονομικός διαχειριστής του Ριζοσπάστη, αδερφός του Λυκούργου του ηθοποιού.
Σε διάστημα 5-6 μηνών η οργάνωση έφτασε τα 400 άτομα με κομματική επιτροπή. Αφού βάλαμε τις βάσεις της οργάνωσης αποφασίστηκε να φύγουμε για την Αθήνα. Βρήκα έναν καπετάνιο καραβιού στο λιμάνι της Μαράθου και δέχτηκε να πάρει τον Βλαντά για τον Πειραιά. Στο Καστέλι έρχονταν τακτικά καΐκια κι έπαιρναν Μανιάτες φαντάρους που είχαν βρεθεί εκεί με τον πόλεμο και τους μετέφερε στην Πελοπόννησο.
Ο Βλαντάς έφυγε με το καΐκι από τον Ασπράγγελο για τον Πειραιά. Το καΐκι τράβηξε για τα Κύθηρα και ο καπετάνιος τους έβγαλε τους φαντάρους στο λαφονήσι της Πελοποννήσου. Στις 11 του Νοέμβρη έφτασε στην Αθήνα.
Με παρόμοιο τρόπο έφυγαν κι άλλοι. Ο Βαφειάδης με τον Στέργιο Αναστασιάδη βγήκαν στην Αίγινα κι από εκεί μ’ άλλο καΐκι στον Πειραιά.
Εδώ θέλω να σημειώσω ότι έμαθα και για τον Πορφυρογένη ότι βρίσκονταν στον πεθερό του στο χωριό Μάρθα που ήταν και το χωριό του Βλαντά.
Μου συνέβη και τούτο το περιστατικό. Είχαμε πιάσει δουλειά στο σπιτικό ενός γέρου που αλώνιζε σιτάρι. Το σπίτι του βρίσκονταν λίγο έξω από το χωριό σε μια τοποθεσία που την ονόμαζαν Κουλά (Πύργος). Εγώ είχα το ψεύτικο όνομα Παύλος. Είχε πλέον μαθευτεί η απόδραση από την Γαύδο. Κι άρχισαν να μας ρωτούν ξανά ποιοι ήμαστε. Κάποιος που είχε πάθει παράκρουση από ερωτική μανία άρχισε να φωνάζει ότι ο Παύλος δεν είναι… Παύλος. Φαίνεται πως άκουσε τις διαδόσεις ότι εμείς θα ήμασταν από τους δραπέτες της Γαύδου.
Η θέση μου άρχισε να γίνεται δύσκολη. Δεν ήξερα τι να κάνω. Τότε συνέπεσε να ‘ρθουν Γερμανοί σ’ ένα διπλανό χωριό, στον Άη-Βασίλη κι αναγκάστηκα να φύγω απ’ το χωριό που έμενα.
Ο Μιχάλης επίσης έφυγε και πήγαμε σ’ άλλο χωριό κατά το βραδάκι. Εκεί συναντήσαμε και τους δυο αποστρατευμένους αξιωματικούς της χωροφυλακής οι οποίοι και μας κατηύθυναν στο Ηράκλειο όπως ανάφερα προηγούμενα.
Τελικά φύγαμε κι εμείς από την Κρήτη και φτάσαμε στην Αθήνα για να συνεχίσουμε την εθνικο-απελευθερωτική δράση μας.
Αφήστε μια απάντηση