Μια απ’ τις κορυφαίες ερμηνεύτριες του ρεμπέτικου και σμυρναίικου τραγουδιού, η Ρόζα Εσκενάζυ «έσβησε» σαν σήμερα στις 2 Δεκέμβρη του 1980.
Η Ρόζα βίωσε τις πιο σημαντικές δεκαετίες της Ιστορίας της Ελλάδας. Πέρασε διά πυρός και σιδήρου μέσα από πολέμους, Κατοχή, Αντίσταση, δικτατορίες κι έρωτες, χωρίς να πάψει ούτε στιγμή να είναι μια γυναίκα που δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί της. Ρόζα η παραβατική, η απρόβλεπτη. Με αληθινό «φως» όμως…
Το «φως» της Ρόζας καίει ακόμα και θεραπεύει ψυχές. Της «Ρόζας της ναζιάρας με τα σγουρά μαλλιά» που ήξερε πώς να ξεσηκώνει τα πλήθη, με το «Χαρικλάκι» της, τη «Δημητρούλα» της, τη «Λιλή την σκανδαλιάρα», το «Ράμπι – Ράμπι» και τόσες άλλες μεγάλες επιτυχίες της, που ακούγονται και στην παράσταση και μας ταξιδεύουν από την Κωνσταντινούπολη του 1883 μέχρι την Αθήνα του 1980.
Το 1929 η Ρόζα Εσκενάζυ ερμηνεύει το τραγούδι «Δική μου είναι η ΕΛΛΑΣ». Το τραγούδι αυτό καλύπτει ολόκληρη την πολιτική σκηνή του Μεσοπολέμου (Βενιζέλο, βασιλιά, δικτάτορες). Σκιαγραφεί την Ελλάδα που με την Μικρασιατική Εκστρατεία θέλησε τα δυο της πόδια να πατάνε σε δυο Ηπείρους (Ευρώπη και Ασία) έτσι όπως είχαν οραματιστεί οι τότε πολιτικοί. Για να περάσει το κομμάτι ο δημιουργός (Σ. Ψαριώτης ή Ν. Δέλτας) από τη λογοκρισία χρησιμοποιεί ως τέχνασμα ότι όλα αυτά είναι φαντασίωση που τα δημιουργεί η ηρωίνη.
Από το βράδυ ως το πρωί,
με πρέζα στέκω στη ζωή,
κι όλο τον κόσμο κατακτώ,
την άσπρη σκόνη σαν ρουφώ.
Όλος ο κόσμος είναι θύμα μου,
σαν έχω πρέζα και ρουφάω,
κι οι πολιτσμάνοι όταν θα με δουν,
μελάνι αμολάω.
Σαν μαστουρωθείς, γίνεσαι ευθύς,
βασιλιάς, δικτάτορας, Θεός και κοσμοκράτορας.
Πρέζα όταν πιεις, βρε θα ευφρανθείς
κι όλα πια στον κόσμο ρόδινα θε να τα δεις.
Δική μου είναι η Ελλάς
και στην κατάντια της γελάς,
της λείπει το ’να της ποδάρι
ρε και το παίξανε στο ζάρι.
Εγώ θα είμαι ρε δικτάτορας
κι ο κόσμος στάχτη αν θα γίνει
ο ένας θα μ’ ανάβει τον λουλά
κι ο άλλος θα τον σβήνει.
Σαν μαστουρωθείς, γίνεσαι ευθύς,
βασιλιάς, δικτάτορας, Θεός και κοσμοκράτορας.
Πρέζα όταν πιεις, βρε θα ευφρανθείς
κι όλα πια στον κόσμο ρόδινα θε να τα δεις.
Πληροφορίες από τον “Ριζοσπάστη”
Μνήμη Ρόζας Εσκενάζυ!!!
Πηγή: Γιώργος Βιδάκης – f/b
Σμυρναίικο τρίο (1930): Λάμπρος Λεονταρίτης (πολίτικη λύρα), Ρόζα Εσκενάζυ, Αγάπιος Τομπούλης (ούτι).
Ξεκίνησε σαν χορεύτρια και κατέληξε η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Ελληνικής ρεμπέτικης μουσικής. Η Ρόζα που μάγευε και σαγήνευε με τη φωνή της, που είχε όλους τους άντρες στα πόδια της και έδινε ένα κομμάτι της ψυχής της σε κάθε τραγούδι.
H σεφαραδίτισσα θρύλος του ρεμπέτικου, γεννήθηκε ως Σάρα Σκιναζί. Παιδί μιας φτωχής εβραϊκής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε στις αρχές του αιώνα στην Θεσσαλονίκη η οποία τότε βρισκόταν ακόμη υπό Οθωμανική κυριαρχία. Λίγα χρόνια αργότερα μετακομίζουν στην Κομοτηνή, αλλά όταν η Ρόζα επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη αρχίζει να φλερτάρει με το πάλκο που ήταν και το όνειρό της. Ξεκίνησε σαν χορεύτρια και κατέληξε η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Ελληνικής ρεμπέτικης μουσικής.
Η Ρόζα που μάγευε και σαγήνευε με τη φωνή της, που είχε όλους τους άντρες στα πόδια της και έδινε ένα κομμάτι της ψυχής της σε κάθε τραγούδι. Η Ρόζα που ερμήνευσε πάνω από 500 τραγούδια σε περισσότερες από πέντε γλώσσες και έγινε η πρώτη τραγουδίστρια που πέταξε για ηχογράφηση στην Columbia.
Μια γυναίκα που έγινε θρύλος και κληροδότησε ένα ολόκληρο έθνος με τη λαϊκή φωνή και τα τραγούδια της. Πέθανε στην Κηπούπολη Περιστερίου, στις 2 Δεκεμβρίου του 1980. Την έθαψαν σε έναν πρόχειρο τάφο στο Στόμιο της Κορινθίας. Το 2008 τα μέλη του πολιτιστικού σωματείου του χωριού συγκέντρωσαν χρήματα και πρόσθεσαν έναν μαρμάρινο σταυρό, που έγραφε «Ρόζα Εσκενάζυ, Καλλιτέχνις»
Αφήστε μια απάντηση