Προβολή ταινίας στα Χανιά: “Το δένδρο με τα τσόκαρα” (1978), του Ερμάνο Όλμι

Δελτίο Τύπου

Μία από τις οικογένειες έχει ένα πολύ έξυπνο γιο. Αποφασίζουν, λοιπόν, αντί να μείνει κοντά τους και να δουλεύει στα χωράφια, να τον στείλουν στο σχολείο, στην πόλη, παρότι αυτό είναι μια μεγάλη θυσία. Το παιδί είναι υποχρεωμένο να ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί και να περπατάει αρκετά χιλιόμετρα για να φτάσει στο σχολείο. Μια μέρα, ενώ γυρνάει στο σπίτι, τα παπούτσια του διαλύονται. Δεν έχουν, όμως, χρήματα για να του αγοράσουν καινούργια. Τότε ο πατέρας του αποφασίζει να κόψει ένα δέντρο και να του φτιάξει από αυτό ένα ζευγάρι ξύλινα τσόκαρα. Όταν, όμως, ο αφέντης το μαθαίνει, διώχνει την οικογένεια από την ιδιοκτησία του. Οι υπόλοιποι τους παρακολουθούν να φεύγουν χωρίς να αντιδράσουν, μόνο προσεύχονται γι’ αυτούς.

Χρυσός Φοίνικας και Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών, 1978

Βραβεία BAFTA, 1980

Βραβεία Σεζάρ, 1979

Βραβείο καλύτερης ταινίας (μαζί με τα «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι» και «Ας ξεχάσουμε τη Βενετία»), David di Donatello, 1979

Βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας της Ένωσης Γάλλων Κριτικών Κινηματογράφου, 1979

Βραβείο Golden Goblet, 1979 και Golden Cup καλύτερης σκηνοθεσίας, 1979

Βραβεία Golden Ribbon της Εθνικής Ένωσης Ιταλών Κριτικών Κινηματογράφου για: σκηνοθεσία, σενάριο, πρωτότυπη ιστορία, διεύθυνση φωτογραφίας, ενδυματολογία, σκηνογραφία

Βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας του Κύκλου Κριτικών Κινηματογράφου του Κάνσας, 1979

Βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας του National Board of Review, ΗΠΑ, 1979

Βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας του Κύκλου Κριτικών της Νέας Υόρκης, 1979

• Βιογραφία του Ερμάνο Όλμι
  Γεννήθηκε στο Μπέργκαμο, στις 24 Ιουλίου 1931. Γιος χωρικών, έζησε στερημένα παιδικά χρόνια. Σπούδασε σε δραματική σχολή στο Μιλάνο, αλλά στη συνέχεια εργάστηκε για μεγάλο διάστημα στην εταιρεία ηλεκτρισμού Edisonvolta, όπου για μία σχεδόν δεκαετία (1952-61), σκηνοθέτησε περισσότερες από 40 ταινίες μικρού μήκους, με χαρακτήρα ντοκιμαντέρ.

Η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, με τίτλο «Ο χρόνος σταμάτησε» (Il tempo si  è fermato, 1959), σημείωσε μεγάλη επιτυχία και ακολούθησαν τα φιλμ «Η θέση» (Il posto, 1961), που περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία από την υπαλληλική του καριέρα και «Οι αρραβωνιασμένοι» (I fidanzati, 1963). Ακολούθησε η καθαρά εμπορική ταινία «Και ήρθε ένας άνθρωπος» (E venne un uomo, 1964), με θέμα τον πάπα ΙωάννηΚΓ΄, τον οποίο υποδύθηκε ο Ροντ Στάιγκερ και στη συνέχεια οι ταινίες «Κάποια μέρα» (Un certo giorno, 1968), «Στη διάρκεια του καλοκαιριού» (Durante l’ estate, 1971) και «Η περίσταση» (La circostanza, 1974). Το 1978 σκηνοθέτησε την πιο γνωστή ταινία του, «Το δέντρο με τα τσόκαρα» (L’ albero degi zoccoli), που τιμήθηκε με το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών και πολλά άλλα βραβεία.

Τη δεκαετία του ’80 άρχισε να εργάζεται και για την τηλεόραση, με έργα συχνά θρησκευτικού περιεχομένου, όπως «Οι επτά τελευταίες λέξεις του Λυτρωτή μας πάνω στο σταυρό» (1985), η «Βίβλος» κά. Άλλες ταινίες του είναι οι: «Χρόνια πολλά στην κυρία» (Lunga vita alla signora, 1987), η οποία κέρδισε τον Ασημένιο Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας, «Ο μύθος του Άγιου Πότη» (La leggenda del Santo Bevitore, 1988), που τιμήθηκε με το Χρυσό Λέοντα στο ίδιο φεστιβάλ, «Il mestiere delle armi» (2000), μια ιστορική αναφορά στους πολέμους που διεξήγαγε ο παπικός στρατός εναντίον των Γερμανών εισβολέων το 16ο αι., «Οι πειρατές των ονείρων» (Cantndo dietro I paravanti, 2003), κ.ά.

Ο Όλμι ήταν πάντα ένας σκηνοθέτης χαμηλών τόνων και ουμανιστικού προσανατολισμού, ένας οξυδερκής παρατηρητής της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Θεωρείται από τους καλύτερους επιγόνους του ιταλικού νεορεαλισμού, ενώ στις ταινίες του διακρίνονται τόσο η μαρξιστική οπτική της πραγματικότητας όσο και η πίστη του στη ρωμαιοκαθολική χριστιανική παράδοση.

Φιλμογραφία

1959: Il tempo si è fermato (Ο χρόνος σταμάτησε)

1961: Il posto (Η θέση)

1963: I fidanzati (Οι αρραβωνιασμένοι)

1965: E venne un uomo (Και ήρθε ένας άνθρωπος)

1967: La cotta

1969: Un certo giorno (Κάποια μέρα)

1971: Durante l’ estate (Στη διάρκεια του καλοκαιριού)

1974: La circostanza (Η περίσταση)

1978: L’ albero degli zoccoli (Το δέντρο με τα τσόκαρα)

1982: Camminacammina

1987: Lunga vita alla signora (Χρόνια πολλά στην κυρία)

1988: La leggenda del Santo Bevitore (Ο μύθος του Αγίου Πότη)

1993: Il segreto del bosco vecchio (Το μυστικό του παλιού δάσους)

2001: Il mestiere delle armi

2003: Cantando dietro I paraventi (Οι πειρατές των ονείρων)

2005: Tickets (σε συν-σκηνοθεσία με τον Αμπάς Κιαροστάμι και τον Κεν Λόουτς)

2007: Centochiodi

2011: Il villaggio di cartone

2014: Tomeranno I prati

Είπαν για την ταινία: “Το δένδρο με τα τσόκαρα” 

Τέλη του 19ου αιώνα, στην ύπαιθρο της Λομβαρδίας, τέσσερις οικογένειες αγροτών που δουλεύουν για τον ίδιο γαιοκτήμονα προσπαθούν να δουλέψουν για να επιβιώσουν – όχι κάτι περισσότερο. Ο χρόνος περνά, οι ζωές τους κυλούν, ζευγάρια παντρεύονται, παιδιά γεννιούνται, σπορά, θερισμός, μια κοινή καθημερινότητα για τις οικογένειες που ζουν όλες μαζί κάτω από την ίδια σκεπή. Την ίδια ώρα, η λαϊκή επανάσταση που σιγοβράζει, μοιάζει να περνά δίπλα τους, αγγίζοντας μόνο ελαφρά τις ζωές αυτών που αφορά περισσότερο.

Το 1978, στο τελευταίο κύμα του νεορεαλισμού, ο Ερμάνο Ολμι σκηνοθέτησε μια ταινία τόσο πολιτική όσο και αριστουργηματικά γήινη για την οποία τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών. Χρησιμοποιώντας ερασιτέχνες ηθοποιούς και φυσικούς χώρους, αποφεύγοντας οτιδήποτε κραυγαλέο, παρατηρώντας απλώς, με εγγύτητα και τρυφερότητα, τους ήρωές του, μιλά για τον αγώνα του βιοπαλαιστή πιο δυνατά απ’ οποιοδήποτε μανιφέστο. Και το κάνει με τέτοια αμεσότητα και ειλικρίνεια, αλλά και με τόσο στρατηγική τοποθέτηση της κάμεράς του, που το φιλμ βλέπεται και σήμερα, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες αργότερα, με την ίδια βαθειά συγκίνηση και φρεσκάδα.

http://flix.gr/cinema/l-albero-degli-zoccoli-review.html

Κριτική: Τζία Γιοβάνη Αριστούργημα ποίησης, χειρονομία αγάπης σ’ έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια, με τα καλά και τα κακά του, σε μια ζωή τόσο άδικη για τους ταπεινούς και τους ανυπεράσπιστους. Ο σκηνοθέτης Ερμάνο Ολμι, γεννημένος στο Μπέργκαμο της Λομβαρδίας, εικονογραφεί, σε στιγμές ποιητικού οίστρου, τις ιστορίες που διηγούνταν οι παππούδες του. Η τρίωρη ταινία με την πληθώρα των αξέχαστων σκηνών – που κυκλοφόρησε σε δυο εκδοχές, στα ιταλικά και τη διάλεκτο της περιοχής – είχε τεράστια επιτυχία σ’ ολόκληρο τον κόσμο, βραβεύτηκε μάλιστα το 1978 στις Κάννες, με τον «Χρυσό Φοίνικα».

Αρκετά στοιχεία της παραπέμπουν στο ρεαλισμό του ρομαντικού συγγραφέα Αλεσάντρο Μαντσόνι (1785 – 1873) και στα «Βουκολικά» του Βιργίλιου τόσο σε πεδίο αναπαράστασης της κοινωνίας όσο και σ’ εκείνο των εικαστικών παραπομπών στη ζωγραφική του τέλους του 1800, στοιχεία που υπερτονίζονται από τη μουσική του Μπαχ.

Στα τέλη του 1800, σε μια αγροικία κοντά στο Μπέργκαμο όπου σπίτια, στάβλοι, γη και ζώα είναι όλα ιδιοκτησία του αφέντη, ζουν, δουλεύουν και δίνουν στον αφέντη τα 2/3 της σοδειάς τους, πέντε οικογένειες χωρικών. Μια κοπέλα παντρεύεται έναν από τους νεαρούς, στο ταξίδι του μέλιτος στο Μιλάνο, το ζευγάρι πέφτει πάνω στις λαϊκές εξεγέρσεις, γνωστές ως «διαμαρτυρία του στομαχιού» και την καταστολή του στρατηγού Μπάβα Μπεκάρις που έστρεψε τα κανόνια στις μάζες, αφήνοντας 80 νεκρούς και 450 τραυματίες. «Το δέντρο με τα τσόκαρα» είναι αυτό που κόβει ένας χωρικός για να κάνει παπούτσια στο μικρό του γιο. Και ο αφέντης το μαθαίνει και διώχνει την οικογένεια από την ιδιοκτησία του…

Ο Όλμι αφηγείται τη ζωή, τους φόβους, τα συναισθήματα και τις ελπίδες αυτών που πέρασαν από την Ιστορία χωρίς να αφήσουν ίχνη. Άνθρωποι ενός κόσμου φτιαγμένου από κόπο και φτώχεια, τραγούδια και αφηγήσεις, πίστη και προσευχή. Ενός κόσμου τόσο φτωχού όπου όλα είχαν αξία και σημασία. Ενός κόσμου με λίγο χώρο για χαρά. Ενός κόσμου που έσκυψε το κεφάλι, όταν ο αφέντης έδιωχνε την οικογένεια, γεγονός που δέχτηκε με παραίτηση… Μια ταινία που κυλά αργά σαν τη ζωή των ταπεινών πρωταγωνιστών της. Όλοι τους, εξαίρετοι ερασιτέχνες…

http://zbabis.blogspot.gr/2015/05/2015-167-20.html