Η ετήσια έκθεση του GovWatch για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα, που δημοσιεύτηκε χτες, 29 Σεπτέμβρη 2025, λειτουργεί ξανά ως αδυσώπητος καθρέφτης της θεσμικής μας κατάρρευσης.
Για τέταρτη συνεχή χρονιά, η ανεξάρτητη πρωτοβουλία του Vouliwatch –μια μη κερδοσκοπική ομάδα που καταγράφει συστηματικά παραβιάσεις της νομιμότητας– αποκαλύπτει όχι μεμονωμένα σκάνδαλα, αλλά μια βαθιά συστημική παθογένεια που πλήττει το καθεστώς Μητσοτάκη.
Με πάνω από 600 καταγεγραμμένα περιστατικά από την έναρξή της το 2022, η φετινή έκθεση απεικονίζει μια μαύρη πραγματικότητα: η Ελλάδα εξακολουθεί να νοσεί από έλλειψη διαφάνειας, λογοδοσίας και ισότητας, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να μετατρέπει θεσμούς σε εργαλεία χειραγώγησης.
Το GovWatch, ως πρώτο ελληνικό παρατηρητήριο για το Κράτος Δικαίου, βασίζεται σε δεδομένα από πολίτες, δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς και ΜΚΟ, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα: από την κοινοβουλευτική νομοθέτηση και την προστασία προσωπικών δεδομένων, μέχρι την ελευθερία του Τύπου, τα δικαιώματα προσφύγων, την αστυνομική βία και την τήρηση διεθνών υποχρεώσεων.
«Τα πορίσματα του GovWatch δεν αποτελούν απλώς μια συρραφή μεμονωμένων περιστατικών, αλλά τεκμήρια μιας συστημικής παθογένειας και μιας θεσμικής κρίσης», τονίζει η ομάδα στην έκθεση, καλώντας σε άμεσες μεταρρυθμίσεις πριν είναι αργά.
Συστημικές Αδυναμίες: Από την Αστυνομική Αυθαιρεσία στην Ελευθερία του Τύπου
Η έκθεση του 2024 –η τέταρτη σε σειρά– αναδεικνύει επαναλαμβανόμενα φαινόμενα που υπονομεύουν τις βασικές αρχές του Κράτους Δικαίου. Σε μια χώρα όπου η κυβέρνηση επενδύει στην καταστολή και την προπαγάνδα, τα ευρήματα είναι καταπέλτες:
➤ Αστυνομική Βία και Αυθαιρεσία: Δεκάδες περιστατικά καταγράφονται, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τον θάνατο του 37χρονου Μοχάμεντ Καμράν σε αστυνομικό τμήμα, την υπερβολική βία σε βάρος διαδηλωτών, εκπαιδευτικών και πυροσβεστών, αλλά και την απουσία αποτελεσματικής διερεύνησης. Η Ελλάδα παραμένει τελευταία στην ΕΕ στον δείκτη “Τάξη και Ασφάλεια” του World Justice Project (73η παγκοσμίως), με προβλήματα όπως αστυνομική βία και αναποτελεσματικότητα των αρχών.
«Δεν υπάρχει ασφάλεια όταν η αστυνομία λειτουργεί ως παρακράτος», σχολιάζει η Νέα Αριστερά σε ανάρτηση στο X, αντανακλώντας την οργή της κοινωνίας.
➤ Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών: 2.010 περιστατικά pushbacks με 55.445 θύματα καταγγέλλονται, ενώ το ναυάγιο της Πύλου φέρνει στο φως την έλλειψη διαφάνειας και λογοδοσίας. Παρά τις καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), η Ελλάδα συνεχίζει τις παράνομες επαναπροωθήσεις, με πολίτες με αναπηρία να σύρονται σε πορτμπαγκάζ επειδή «μοιάζουν με μετανάστες».
Η Human Rights Watch καταγγέλλει την ΕΕ για «αγνόηση της επιδείνωσης» στην Ελλάδα, με την κυβέρνηση να αγνοεί διεθνείς δεσμεύσεις.
➤ Ελευθερία του Τύπου και Παρακολουθήσεις: Στοχευμένες παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, απειλές και SLAPPs (στρατηγικές αγωγές κατά δημόσιας συμμετοχής) πλήττουν την πολυφωνία. Η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία στην ΕΕ στον Δείκτη Ελευθερίας Τύπου των Reporters Without Borders, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά τις «θετικές» της εκθέσεις, παραλείπει να αξιολογήσει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την έλλειψη λογοδοσίας.
➤ Διαφθορά και Κοινοβουλευτική Διαφάνεια: Η Ελλάδα στέκεται χαμηλά και στον Δείκτη Διαφθοράς της Transparency International (2024), με χρονοβόρες έρευνες και ατιμωρησία σε υψηλόβαθμες υποθέσεις. Η νομοθέτηση παραμένει ελλιπής, με τροποποιήσεις όπως ο Νόμος 5090/2024 να προκαλούν αντιδράσεις για υπονόμευση της ποινικής δικαιοσύνης.
Αυτά τα ευρήματα δεν είναι τυχαία: Σύμφωνα με τον World Justice Project, η Ελλάδα κατατάσσεται 47η παγκοσμίως (29η στην ΕΕ), με πτώση σε βασικούς δείκτες όπως τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και η Δικαιοσύνη.
Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη: Από την Αυθαιρεσία στην Προπαγάνδα
Η έκθεση δεν διστάζει να βάλει στο εδώλιο την κυβέρνηση: Η ΝΔ έχει μετατρέψει το Κράτος σε «καθεστώς φόβου», με παρακολουθήσεις, καταστολή και συγκάλυψη σκανδάλων όπως τα Τέμπη ή η Πύλος.
Η τέταρτη έκθεση του GovWatch δεν είναι απλώς διάγνωση – είναι καμπανάκι κινδύνου. Η Ελλάδα χρειάζεται όχι εξαγγελίες, αλλά ουσιαστικές αλλαγές: Ενίσχυση της Δικαιοσύνης, κατάργηση της ατιμωρησίας, προστασία δικαιωμάτων και διαφάνεια.
Αφήστε μια απάντηση