Σήμερα, 18 Δεκέμβρη 2025, συμπληρώνονται 83 χρόνια από μια από τις πιο ηρωικές σελίδες της Εθνικής Αντίστασης στην Ελλάδα: τη Μάχη του Μικρού Χωριού Ευρυτανίας.
Σε εκείνο το μικρό, ορεινό χωριό της Ρούμελης, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ, υπό την ηγεσία του θρυλικού Άρη Βελουχιώτη, έδωσαν μια σκληρή μάχη ενάντια στις ιταλικές δυνάμεις κατοχής, αποδεικνύοντας ότι ο λαϊκός αγώνας μπορεί να νικήσει ακόμα και υπέρτερες δυνάμεις.
Αυτή η μάχη δεν ήταν απλώς μια στρατιωτική σύγκρουση· ήταν σύμβολο της ταξικής πάλης, της αντίστασης του ελληνικού λαού ενάντια στον φασισμό και τον ιμπεριαλισμό, και μια ώθηση για την ανάπτυξη του ένοπλου απελευθερωτικού κινήματος σε όλη την Κεντρική Ελλάδα.
Το Ιστορικό Πλαίσιο: Η Κατοχή και η Γέννηση της Αντίστασης
Το 1942, η Ελλάδα βρισκόταν βαθιά βυθισμένη στην τριπλή Κατοχή από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους. Οι κατακτητές είχαν λεηλατήσει τη χώρα, επιβάλλοντας λιμό, τρομοκρατία και εκτελέσεις. Σε αυτό το σκοτεινό φόντο, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) και το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) οργάνωσαν την αντίσταση.
Ο ΕΛΑΣ, ο λαϊκός στρατός του ΕΑΜ, είχε ήδη αρχίσει να δίνει χτυπήματα στους κατακτητές, με κορυφαίο παράδειγμα την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.
Στην Ευρυτανία, περιοχή στρατηγικής σημασίας λόγω των ορεινών περασμάτων της, οι Ιταλοί είχαν εγκαταστήσει φυλάκια για να ελέγχουν τις κινήσεις των ανταρτών. Το Μικρό Χωριό, ένα μικρό οικισμό κοντά στο Καρπενήσι, έγινε το πεδίο όπου η αντίσταση θα δοκιμαζόταν.
Από τον Σεπτέμβη του 1942, ο Άρης Βελουχιώτης, ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ, είχε οργανώσει αντάρτικες ομάδες στην περιοχή, εκπαιδεύοντας ντόπιους αγρότες και εργάτες να πολεμούν για την ελευθερία. Οι Ιταλοί, εξοργισμένοι από τις συνεχείς επιθέσεις, αποφάσισαν να χτυπήσουν το χωριό για να εξοντώσουν τους αντάρτες.
Η Μάχη: Ηρωισμός και Θυσίες
Το πρωί της 18ης Δεκέμβρη 1942, ένα μεγάλο ιταλικό τμήμα – περίπου 800-1.000 στρατιώτες από το 24ο Σύνταγμα Πεζικού, με βαρύ οπλισμό, πυροβόλα και όλμους – ξεκίνησε από το Μεγάλο Χωριό προς το Μικρό Χωριό. Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ, μόλις 120-150 μαχητές, οχυρώθηκαν στα υψώματα γύρω από το χωριό. Με επικεφαλής τον Άρη, ο οποίος είχε φροντίσει να τοποθετήσει πολυβόλα σε στρατηγικά σημεία, περίμεναν τον εχθρό.
Η μάχη ξέσπασε γύρω στις 9 το πρωί. Οι Ιταλοί επιτέθηκαν με μανία, αλλά οι αντάρτες, εκμεταλλευόμενοι το ορεινό έδαφος, τους απώθησαν με εύστοχα πυρά. Ο Άρης, με το χαρακτηριστικό του θάρρος, διηύθυνε τη μάχη από τα μετόπισθεν, ενθαρρύνοντας τους μαχητές: “Σύντροφοι, σήμερα θα γράψουμε ιστορία!”
Οι Ιταλοί υπέστησαν βαριές απώλειες – πάνω από 100 νεκροί και τραυματίες – ενώ οι αντάρτες έχασαν μόνο 4 μαχητές, μεταξύ των οποίων τον 16χρονο Κλέαρχο, έναν νεαρό αντάρτη που πολέμησε ηρωικά μέχρι τέλους.
Ο Κλέαρχος έγινε σύμβολο της θυσίας της νεολαίας. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πολεμούσε με ένα πολυβόλο, καλύπτοντας τους συντρόφους του, μέχρι που έπεσε νεκρός. Η μάχη διήρκεσε περίπου 4 ώρες, και οι Ιταλοί, ηττημένοι, υποχώρησαν άτακτα, αφήνοντας πίσω όπλα και πυρομαχικά. Ήταν μια ταπεινωτική ήττα για τους κατακτητές, που απέδειξε ότι ο οργανωμένος λαϊκός στρατός μπορεί να νικήσει.
Αφήστε μια απάντηση