Η απόφαση του Φεστιβάλ της Φλάνδρας να ακυρώσει τη συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Μονάχου υπό τον Ισραηλινό Λαχάβ Σανί, επειδή δεν αποστασιοποιείται ξεκάθαρα από το κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ, έριξε λάδι στη φωτιά. (Βλέπετε, δεν επικρατεί παντού “λογική Γλυκερίας”). Τα αστικά επιτελεία μιλούν για «πολιτιστικό αποκλεισμό» και «λογοκρισία». Όμως οι δρόμοι των ευρωπαϊκών πόλεων, με τις μαζικές διαδηλώσεις αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό, δείχνουν αλλού: η κοινωνία δεν αντέχει πια την υποκρισία της «καλλιτεχνικής ουδετερότητας».
Όταν ο Σανί, μουσικός διευθυντής της Φιλαρμονικής του Ισραήλ, δηλώνει «απολιτικός καλλιτέχνης», δεν είναι ουδέτερος. Είναι το καλλιτεχνικό προσωπείο ενός καθεστώτος που σπέρνει θάνατο στη Γάζα. Όπως έλεγε ο Μπρεχτ:
«Όταν η τέχνη είναι απολιτική, σημαίνει ότι έχει συμμαχήσει με την άρχουσα τάξη».
Η «ουδετερότητα» σε τέτοιες στιγμές είναι συνέργεια. Σημαίνει ότι κλείνεις τα μάτια μπροστά στη γενοκτονία και πλένεις το πρόσωπο της εξουσίας με τη σιωπή σου.
Η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα καλλιτεχνών που δεν δέχτηκαν να σιωπήσουν:
Ο Ναζίμ Χικμέτ έγραψε από τα μπουντρούμια του για τον αγώνα των λαών.
Ο Πάμπλο Πικάσο με τη «Γκερνίκα» κατήγγειλε τα εγκλήματα του φασισμού.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε τη μουσική του όπλο αντίστασης απέναντι στη χούντα και στον ιμπεριαλισμό.
Αυτοί έδειξαν τον δρόμο: η τέχνη, αν θέλει να είναι αληθινά ανθρώπινη, οφείλει να παίρνει θέση υπέρ των καταπιεσμένων, να σπάει τη σιωπή, να γίνεται φωνή όσων δεν ακούγονται.
Ενώ οι διευθύνσεις των φιλαρμονικών και τα φεστιβάλ παζαρεύουν «ουδετερότητες», οι δρόμοι του Βερολίνου και δεκάδων πόλεων γεμίζουν με παλαιστινιακές σημαίες, με συνθήματα ενάντια στη σφαγή, με αλληλεγγύη που δεν φοβάται να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Αυτή είναι η πραγματική πολιτιστική δύναμη: το τραγούδι, το σύνθημα, η ζωντανή συλλογική δημιουργία που γεννιέται από την πάλη των λαών.
Η ακύρωση στη Γάνδη είναι ένα μικρό ρήγμα στον τοίχο της υποκρισίας. Αλλά δεν αρκεί. Το καθήκον της εποχής μας είναι να ξεκαθαρίσουμε: Η τέχνη δεν είναι υπεράνω της ταξικής πάλης. Η «απολιτική τέχνη» είναι μύθος που εξυπηρετεί τους ισχυρούς. Η πραγματική τέχνη είναι στρατευμένη στην ελευθερία, στην αντίσταση, στην αλληλεγγύη.
Γι’ αυτό και σήμερα, η μουσική, το θέατρο, η ποίηση πρέπει να σταθούν δίπλα στον παλαιστινιακό λαό. Όχι σιωπή, όχι ίσες αποστάσεις, όχι άλλοθι στην κατοχή. Η τέχνη πρέπει να είναι όπλο στα χέρια των λαών.
Αφήστε μια απάντηση