Μόλις πέντε χρόνια μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, με χιλιάδες νεκρούς, εκτελεσμένους και εξόριστους, με το ΚΚΕ παράνομο και την ΕΑΜική αντίσταση ακόμα να αιμορραγεί στη Μακρόνησο και στη Γιούρα, η ελληνική Αριστερά έκανε αυτό που φαινόταν αδύνατο: στις 21 Νοέμβρη 1954 έδωσε ένα ηχηρό χαστούκι στο μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς.
Οι δημοτικές εκλογές εκείνης της Κυριακής δεν ήταν απλώς «εκλογές». Ήταν δημοψήφισμα για το αν ο λαός μας είχε λυγίσει. Και η απάντηση ήταν εκκωφαντική. Η ΕΔΑ, ο νόμιμος πολιτικός φορέας της Αριστεράς, κατέβηκε με συνδυασμούς που έφεραν διάφορα ονόματα («Δημοκρατική Ένωση», «Λαϊκή Δημοκρατική Ένωση» κ.λπ.), αλλά όλοι ήξεραν τι ψήφιζαν. Ψήφιζαν αυτούς που είχαν μείνει όρθιοι.
Τα αποτελέσματα εντυπωσιακά:
➤ Πανελλαδικά η ΕΔΑ έλαβε 10,5–11% (ποσοστό τεράστιο μέσα στον τρόμο του 1954).
➤ Στον Πειραιά βγήκε πρώτο κόμμα με 34–35% και τον σύντροφο Βασίλη Ευταξόπουλο επικεφαλής.
➤ Στη Θεσσαλονίκη δεύτερο κόμμα με 24%, με τον Μήτσο Παρτσαλίδη.
➤ Στην Αθήνα δεύτεροι με 17%, με τον Γιάννη Παρασκευόπουλο.
➤ Στον Βόλο πρώτο κόμμα με 40% και δήμαρχο τον Δημήτρη Κανέλλη.
➤ Στην Καβάλα πρώτο κόμμα και δήμαρχος ο Γιώργος Τσακμάκης.
Και συνολικά 9 δήμαρχοι σε όλη την Ελλάδα: Καρδίτσα, Λαμία, Σέρρες, Κοζάνη, Ξάνθη, Καστοριά, Φάρσαλα, Αγιά Λάρισας, Αλμυρός. Εννιά κόκκινες σημαίες επίσημα στους ιστούς των δημαρχείων.
Το καθεστώς τρελάθηκε. Ο Παπάγος, ο Καραμανλής, η βασιλομήτωρ Φρειδερίκη, όλοι είδαν φάντασμα.
Αμέσως μετά ξεκίνησε νέο πογκρόμ: απολύσεις, νέες εξορίες, στέρηση δικαιώματος εκλογής σε χιλιάδες αριστερούς («πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων» σε όλο τους το μεγαλείο). Όμως ήταν πια αργά. Το μήνυμα είχε σταλεί. Όπως έλεγαν τότε οι σύντροφοι με μαύρο χιούμορ: «Το ’49 χάσαμε στον Γράμμο και στο Βίτσι. Το ’54 κερδίσαμε στον Πειραιά, στον Βόλο και στη Θεσσαλονίκη».
Η νίκη του 1954 δεν ήταν απλώς εκλογική. Ήταν η απόδειξη ότι ο λαός δεν ξέχασε. Ότι η αντίσταση δεν τελείωσε το ’49. Ότι η Αριστερά παρέμενε ζωντανή μέσα στις γειτονιές, στα εργοστάσια, στα λιμάνια. Και ήταν ο προάγγελος της μεγάλης έκρηξης του 1958, όταν η ΕΔΑ θα γινόταν αξιωματική αντιπολίτευση με 24,4% και 79 βουλευτές.
Αφήστε μια απάντηση