6 Απριλίου 1973 ματαιώνονται φοιτητικές εκλογές.

Επιμέλεια: Αργυρώ Κραββαρίτη

5 Απρίλη 1973 το καθεστώς απαγορεύει τη διενέργεια φοιτητικών εκλογών που είχαν προγραμματιστεί για τις 7 Απρίλη 1973. 6 Απρίλη οι εκλογές ματαιώνονται.

Ως αντίδραση στην τρομοκρατία και στο κύμα συλλήψεων που επικρατούσε, αποφασίζεται η κατάληψη της Νομικής Σχολής στις 20 Μαρτίου Η τρίτη αυτή κατάληψη της Νομικής είναι αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας του αριστερού διαπαραταξιακού χώρου.

Από το πρωί της 20ής Μαρτίου 2.000 φοιτητές συγκεντρώνονται στο κτήριο και τελικά λιγότεροι αποφασίζουν να μείνουν και να καταλάβουν τη Νομική.

Οι πόρτες κλείνουν. Πέφτουν προκηρύξεις χειρόγραφες και απλώνονται παντού μεγάλα πανό με αντιχουντικά συνθήματα. Η ταράτσα και πάλι μετατρέπεται σε έπαλξη του αγώνα και των συνθημάτων.
Το κτήριο στη Σόλωνος και πάλι απομονώνεται από ισχυρότατο αστυνομικό κλοιό. Έξω εκατοντάδες φοιτητές οργανώνουν διαδηλώσεις και συγκρούονται με την αστυνομία.

Η Σύγκλητος, ευθυγραμμισμένη ανοιχτά με το καθεστώς, αρνείται κάθε συζήτηση και συνδιαλλαγή. Χαρακτηρίζει «παράνομη» τη συγκέντρωση και στέλνει τελεσίγραφο στην Επιτροπή Κατάληψης , που επιδιώκει την επικοινωνία μαζί της, με το οποίο εντέλλεται: «Εκκένωση του κτηρίου μέχρι της 5ης απογευματινής, ειδάλλως θα αναγκαστεί να ζητήσει τη συνδρομή των αρμοδίων αρχών».

Ώρα πέντε παρά δέκα και οι αστυνομικές δυνάμεις ορμούν στο κτήριο από τις παραβιασμένες πόρτες της Σόλωνος και της Μασσαλίας και άλλοι με σκάλες πυροσβεστικής. Αυτά γίνονται παρουσία του υπουργού Δημοσίας Τάξης, Β. Τσούμπα, του εισαγγελέα υπηρεσίας και του αρχηγού της Αστυνομίας Πόλεων, Ν. Δασκαλόπουλου, που κρατούσε στο χέρι την «άδεια» της Συγκλήτου για την επέμβαση. Οι σκηνές που εξελίσσονται στο κτήριο είναι πολύ άγριες. Σπασμένα κεφάλια, πεσμένα κορμιά, νέοι και νέες ποδοπατούνται και γκρεμίζονται από τις σκάλες. Οι συλληφθέντες ξεπερνούν τους 100 (κρατούνται στην Ασφάλεια και απολύονται μετά τρεις – τέσσερις βδομάδες χωρίς, ουσιαστικά, βασανισμούς). Πάνω από 100 είναι οι τραυματισμένοι. Μερικοί από αυτούς πολύ σοβαρά.

Η ένταση και η βιαιότητα της επέμβασης, πέραν της εκκένωσης του κτηρίου, αποσκοπούσε στην προληπτική ματαίωση κάθε πιθανής μελλοντικής κατάληψης στον ίδιο χώρο.
Το επαίσχυντο κάλεσμα των πρυτανικών αρχών για επέμβαση της αστυνομίας σε πανεπιστημιακό χώρο ευτυχώς δε βρίσκει μιμητές σε κανέναν άλλο χώρο!

Ο αντίκτυπος των γεγονότων, παρά τη φίμωση του Τύπου, προσλαμβάνει μεγάλες διαστάσεις. Υπήρξε ένα κύμα συμπαράστασης από προσωπικότητες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Σηκώθηκε μια κατακραυγή από ευρύτατους ακαδημαϊκούς κύκλους και τη διανόηση ενάντια στους συγκλητικούς και στο καθεστώς.

Η τρίτη κατάληψη της Νομικής ήταν προβληματική και είχε ξεσηκώσει εντονότατες αντιπαραθέσεις στους κύκλους των αντιδικτατορικών φοιτητών. Δεν εξέφραζε τη συνολική βούληση όλων όσοι στο χώρο του πανεπιστημίου κινούνταν ενάντια στο χουντικό καθεστώς. Οι αντιθέσεις εστιάζονταν κυρίως στο χρονισμό της. Το καθεστώς, τη στιγμή αυτή, ήταν γνωστό ότι ήταν αποφασισμένο να καταστείλει κάθε μαζική κινητοποίηση με βία. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί ήταν σε πλήρη ετοιμότητα. Οι καθηγητές στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας ήταν σε πλήρη ευθυγράμμιση με το καθεστώς. Ο Ρήγας Φεραίος θα χαρακτηρίσει την κατάληψη ως «ηρωική αλλά απερίσκεπτη κίνηση δύο χιλιάδων περίπου φοιτητών».

Τις μέρες που ακολουθούν, οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας συνεχίζονται, όπως και η αποχή στο Πανεπιστήμιο Αθήνας και στο ΕΜΠ. Το Πανεπιστήμιο Πάτρας κλείνει. Καθίσταται όμως φανερό, ότι υπάρχει κούραση και βαθμιαία ελάττωση της έντασης και της αντιπαράθεσης. Τα αλλεπάλληλα χτυπήματα, οι μαζικές στρατεύσεις των πρωτοπόρων φοιτητών και η απόλυτη επικέντρωση των κατασταλτικών μηχανισμών του καθεστώτος στο φοιτητικό χώρο εξαιτίας της έλλειψης κάθε άλλης σοβαρής εστίας αντίστασης βαραίνουν καθοριστικά.

Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου της Αθήνας εκτιμώντας στη φάση αυτή την ασθενή θέση του φοιτητικού κινήματος καλεί τους φοιτητές σε διάλογο «ως το μόνο μέτρο προωθήσεως των φοιτητικών προβλημάτων» με απαραίτητη προϋπόθεση «την επάνοδο απάντων των φοιτητών εις τα μαθήματά των». Τους καλεί επίσης να επιδείξουν εκπροσώπους κατά σχολή και έτος.  Ορίζεται και η ημερομηνία εκλογής των φοιτητικών οργάνων στις 7 Απριλίου.

Με δοσμένη την κατάσταση του κινήματος στη φάση αυτή αποφασίζεται από τη μεγάλη πλειοψηφία των συγκεντρώσεων των σχολών η διακοπή της αποχής και η συμμετοχή στη διαδικασία ανάδειξη των εκπροσώπων.
Τελικά οι εκλογές δε γίνονται. Το καθεστώς στις 5 Απριλίου απαγορεύει τη διενέργειά τους. Είναι προφανής η εκτίμησή τους, ότι με την ηγεσία εκλεγμένη – κυρίως – μέσα από νομότυπη διαδικασία, το φοιτητικό κίνημα μπορεί να οδηγηθεί στην ανάκαμψη. Στις 6 Απρίλη ματαιώνονται οι εκλογές.

Η Σύγκλητος μέσα σε ένα μήνα μένει για δεύτερη φορά εκτεθειμένη από το καθεστώς. Η αποτυχία της να επανακαθορίσει τις σχέσεις της τόσο με το καθεστώς όσο και με τους φοιτητές, μετά την απόφασή της να προκαλέσει την επέμβαση της αστυνομίας στη Νομική, την οδηγούν στην υποβολή παραίτησής της – την πρώτη στα 136 χρόνια ζωής του Πανεπιστημίου!

Με την παραίτηση της Συγκλήτου κλείνει το Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Ακολουθεί της Πάτρας. Στο ΕΜΠ, την Πάντειο, τη Βιομηχανική, την ΑΣΟΕΕ, τη Γεωπονική, στη Θεσσαλονίκη και στα Γιάννενα οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται έως τις 15 Απριλίου που αρχίζουν οι διακοπές του Πάσχα.

Μετά το Πάσχα , ακολουθεί περίοδος εξετάσεων. Το φοιτητικό κίνημα, όπως αναμενόταν, διαχέεται και περνάει φυσιολογική κάμψη.
Ακριβώς στη φάση αυτή το καθεστώς περνάει σε ανοιχτή αντεπίθεση. Εξαναγκάζει τους Συγκλητικούς του Πανεπιστημίου να παραμείνουν στις θέσεις τους μη δεχόμενο τις παραιτήσεις τους. Εγκαινιάζει ανοιχτή τρομοκρατία στα πανεπιστήμια.*(*Στις πόρτες του ΕΜΠ γίνεται έλεγχος στις φοιτητικές ταυτότητες. Επιτρέπεται η είσοδος μόνο σε εκείνους που είναι φοιτητές του ΕΜΠ). Από τις 8 Μαîου η ΕΣΑ έχει αναλάβει τη δράση και τον εκφοβισμό. Ογδόντα φοιτητές κρατούνται στην ΕΣΑ και υποβάλλονται σε απερίγραπτα βασανιστήρια.

Στις 18 Μαîου 1973, τέλος του ακαδημαϊκού έτους, πραγματοποιείται η τελευταία παμφοιτητική συγκέντρωση στην οποία και εκδίδεται ψήφισμα. Είναι κατά έναν τρόπο ένας απολογισμός των αγώνων του φοιτητικού κινήματος τη χρονιά 1972-1973 και μια εισαγωγή στους μελλοντικούς. Το ψήφισμα που στηρίχτηκε από την ΑντιΕΦΕΕ, τον Ρήγα Φεραίο και ανένταχτούς Αριστερούς, αντανακλά αναμφισβήτητα την ύφεση που είχε επέλθει στη φάση αυτή. Προβάλλει ωστόσο τα πολιτικά φοιτητικά αιτήματα. Το ψήφισμα έχει ως εξής:

«Τέλειωσε ένας ολόκληρος χρόνος φοιτητικού κινήματος. Ενός κινήματος που δεν το πραγματοποίησε, ούτε μπορούσε να το πραγματοποιήσει μια ομάδα φοιτητών, αλλά το σύνολο του φοιτητικού κόσμου. Κι αυτό για βαθιά αιτία του κινήματος είναι ο αποπροσανατολισμός της παιδείας στο Πανεπιστήμιο, η ολότελη έλλειψη σωστής, βαθιάς κι αναλυτικής γνώσης, ο στραγγαλισμός κάθε σπινθήρα κριτικού πνεύματος. Επειδή ο φοιτητής έχει αστείρευτη ανάγκη για μάθηση, για έρευνα επιστημονική, αντικειμενική, όχι ξένη στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, γι΄αυτό όσο στο Πανεπιστήμιο κυριαρχεί ο σκοταδισμός και το ανελεύθερο πνεύμα θα υπάρχει κίνημα αδάμαστο, σφριγηλό και ρωαλέο. Αυτοί οι οποίοι είναι οι φορείς του σκοταδισμού, της ανελεύθερης και κονσερβαρισμένης γνώσης, αυτοί που εμποδίζουν το διάλογο και την ελεύθερη διακίνηση είναι υπεύθυνοι για τις διώξεις, τις συλλήψεις και τους βασανισμούς δεκάδων συναδέλφων μας. Αλλά το κίνημα δεν πνίγεται με ομαδικές συλλήψεις γιατί είναι δίκαιο και αληθινό, και θα υπάρχει όσο υπάρχουν αιτήματα και πνευματική καταπίεση για την πρόοδο ολόκληρου του ελληνικού λαού.

Μ΄ένα χρόνο αγώνα μάθαμε να διεκδικούμε τα δίκαιά μας , να απομονώνουμε τους τρομοκράτες, ν΄αποδυναμώνουμε τα καταπιεστικά διατάγματα που μας καταδυνάστευσαν, ν΄αποφασίζουμε συλλογικά και δημοκρατικά – εμπειρία που μας έλειπε 6 χρόνια τώρα – να επιζούμε ύστερα κι από τα πιο απάνθρωπα χτυπήματα. Καλούμε τους πνευματικούς μας δασκάλους να σταθούν στο ύψος της αποστολής τους και των ευθυνών τους, κάθε πνευματικό και συνεπή άνθρωπο, την εκκλησία, όλους τους ελεύθερους λαούς της γης, να επαγρυπνούν πάνω στην τύχη και στον αγώνα των αδέσμευτων Ελλήνων φοιτητών. Σε τυχόν νέες συλλήψεις και βασανισμούς ο καθένας θα φέρει ακέραιες τις ευθύνες του.

Εμείς δε θα υποστείλουμε τη σημαία μας. Με το νέο χρόνο θα την ξεδιπλώσουμε για να συνεχίσουμε και πάλι τον αγώνα μας, πάνω στην καταπάτηση των καταπιεστικών και αντιδραστικών διαταγμάτων 93/69, 180/69,720/72, 134/73 . Πάνω στην επιστροφή των στρατευμένων μας και στην απελευθέρωση των διωκόμενων αδελφών μας. Πάνω στη διενέργεια καταστατικής συνέλευσης και γνήσιων και αντιπροσωπευτικών εκλογών στους συλλόγους μας. Πάνω στο τελικό ξερίζωμα κάθε μορφής τρομοκρατίας στο Πανεπιστήμιο, κρατικής και παρακρατικής. Πάνω στον εμπλουτισμό των προγραμμάτων με νέα και εκσυγχρονισμένη ύλη και πάνω στην αλλαγή του μεσαιωνικού τρόπου διδασκαλίας. Πάνω στη διενέργεια δίκαιων εξετάσεων. Πάνω στην κατάργηση αντιπαιδαγωγικών συστημάτων, όπως οι υπογραφές. Πάνω στη δημιουργία ουσιαστικών προϋποθέσεων σπουδών για τους εργαζόμενους φοιτητές, που σήμερα είναι ανύπαρκτες. Πάνω στην ελεύθερη διακίνηση της γνώσης, που εμποδίζεται με κάθε τρόπο, γιατί σωστή γνώση σημαίνει και σωστή πράξη. Ο αγώνας μας δοκιμάζεται αλλά δεν ξεψυχάει. Μέσα στις δοκιμασίες χαλυβδώνεται για να βρει καινούρια δύναμη, νέες μεθόδους πάλης για ν΄αντιμετωπίσει όλες τις αντιξοότητες και να θριαμβεύσει. Αυτή είναι η ιστορική νομοτέλειά του και το μέλλον ανήκει στη δικαίωσή του.

Ζήτω τα αδούλωτα φοιτητικά νιάτα

Ζήτω το ελεύθερο φοιτητικό κίνημα»

 

Πηγή: Δημήτρης Χατζησωκράτης. Πολυτεχνείο ’73, Αναστοχασμός μιας πραγματικότητας , εκδόσεις Πόλις

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Current ye@r *