Γράφει ο Βελισσάριος Κοσσυβάκης
«ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ» Restoration 4K – Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ
Από τον Πατριάρχη του Ιταλικού Νεορεαλισμού, ΡΟΜΠΕΡΤΟ ΡΟΣΕΛΙΝΙ
Με την εκπληκτική ΊΝΓΚΡΙΝΤ ΜΠΈΡΓΚΜΑΝ
από τις 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ στους κινηματογράφους από τη New Star
«H καλύτερη ταινία μυθοπλασίας του Ροσελίνι και αδιαμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της τέχνης.» – Dave Kehr – The Chicago Reader
«Ο Ροσελίνι, όπως και ο Τζόις, καταπιάνεται με την Οδύσσεια στο σύγχρονο κόσμο ως μια εσωτερική ανάβαση προς την πραγματική αγάπη.»
David Phelps – The L Magazine
«ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ»
Viaggio in Italia
Ρομαντική ταινία, Ιταλία, 1954, 85΄
Σκηνοθεσία: Ρομπέρτο Ροσελίνι
Σενάριο: Βιταλιάνο Μπρανκάτι, Ρομπέρτο Ροσελίνι, Κολέτ
Πρωταγωνιστούν: Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Τζορτζ Σάντερς, Άντονι Λα Πένα, Ναταλία Ρέι
Μουσική επιμέλεια: Ρένζο Ροσελίνι
Αν και γυρισμένη στην Ιταλία, η πρωτότυπη εκδοχή της ταινίας είναι στην αγγλική γλώσσα.
Η Μπέργκμαν θα κερδίσει με αυτή την ερμηνεία της το Διεθνές Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού (1954- Βραβεία Bambi).
ΔΙΑΝΟΜΗ NEW STAR
ΣΥΝΟΨΗ
H υπόθεση της ταινίας αυτής διαδραματίζεται στη Νάπολη, την οποία ο πλούσιος Βρετανός δικηγόρος Αλεξάντερ (Τζορτζ Σάντερς) και η σύζυγός του Κάθριν (Ίνγκριντ Μπέργκμαν) επισκέπτονται προκειμένου να διευθετήσουν τα της περιουσίας ενός θείου που απεβίωσε. Το ταξίδι αυτό θα είναι η τελευταία ελπίδα αναβίωσης του γάμου τους, που αντιμετωπίζει πλήθος προβλημάτων. Ο σκηνοθέτης κατορθώνει να συλλάβει μοναδικά στιγμιότυπα από την αλληλεπίδραση του ζευγαριού και τα βλέμματα που ανταλλάσσουν, καθιστώντας την ταινία μια από τις κορυφαίες ερωτικές ιστορίες στην ιστορία του κινηματογράφου.
Ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες στην ιστορία του ιταλικού, αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Επηρέασε καθοριστικά την εξέλιξη της Έβδομης Τέχνης, ενώ παράλληλα διέδωσε με τον καλύτερο τρόπο το Ιταλικό Σινεμά σε όλο τον κόσμο, μέσα από τα μοναδικά του έργα.
“Το φιλί είναι ένα αξιαγάπητο τέχνασμα σχεδιασμένο από τη φύση για να σταματήσει το λόγο όταν οι λέξεις γίνονται περιττές” Ίνγκριντ Μπέργκμαν.
Η Σουηδή καλλιτέχνης Ίνγκριντ Μπέργκμαν, αποτελεί αναμφισβήτητα μία από τις κορυφαίες και πιο πλήρης ηθοποιούς, στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης.
Ανάλυση Ταινίας
Πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά ταινία της συνεργασίας Μπέργκμαν- Ροσελίνι, που από πολλούς θεωρείται ως η κορυφαία ταινία του σκηνοθέτη, και μια από τις σημαντικότερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ. Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, εξακολουθεί να φιγουράρει τακτικά στις 10 πρώτες θέσεις της λίστα του περιοδικού Cahiers du cinéma.
Ο Ροσελίνι σχεδίαζε να βασίσει το σενάριο της ταινίας αυτής στο μυθιστόρημα της Κολέτ Duo, ωστόσο δεν πρόλαβε να κατοχυρώσει τα δικαιώματα κι έτσι προχωρά με τα γυρίσματα της ταινίας, επιμελούμενος ο ίδιος το σενάριο. Το Ταξίδι στην Ιταλία, ως πλοκή έχει αρκετές ομοιότητες με το μυθιστόρημα Duo της Κολέτ. Και τα δύο αναφέρονται στα προβλήματα στο γάμο ενός ζευγαριού μετά από κάποια χρόνια κοινής ζωής. Στην περίπτωση της ταινίας το ζευγάρι ταξιδεύει στη Νότια Ιταλία, ενώ στο μυθιστόρημα η δράση εκτυλίσσεται στη Νότια Γαλλία. Το τέλος, βέβαια, των δύο έργων είναι πολύ διαφορετικό. Η Κάθριν και ο Άλεξ κατορθώνουν εντέλει να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία στο γάμο τους. Το μυθιστόρημα επιφυλάσσει ένα πιο τραγικό τέλος, αφού ο σύζυγος, μη μπορώντας να διαχειριστεί την ερωτική απιστία της συζύγου του, αυτοκτονεί.
Στο Ταξίδι στην Ιταλία τους δύο κεντρικούς ρόλους υποδύονται δύο χολιγουντιανοί σταρ (Μπέργκμαν – Σάντερς). Ο σκηνοθέτης τους περιβάλει με υπερβολική χλιδή (η Μπέργκμαν στην αρχή της ταινίας φοράει λεοπάρ παλτό, οδηγούν ένα πολυτελές αυτοκίνητο μέσα στην ιταλική ύπαιθρο, αλλά και το ξενοδοχείο τους είναι ένας μικρόκοσμος του Χόλιγουντ) η οποία έρχεται σε αντιδιαστολή με το φυσικό περιβάλλον όπου εκτυλίσσεται η ταινία.
Μόνο με την άμεση επαφή με τους θησαυρούς τέχνης, τα αρχαιολογικά αριστουργήματα, αλλά και τη βαθιά πίστη των κατοίκων, κατορθώνει τελικά η κεντρική ηρωίδα να αποτινάξει από πάνω της την επήρεια του πλούτου και της χλιδής και να έρθει σε επαφή με τα πραγματικά της αισθήματα και τη συναισθηματική γυναικεία της φύση.
Το εξωτερικό περιβάλλον διαδραματίζει κεντρικό ρόλο εδώ. Η ταινία ουσιαστικά προβάλει το πώς το ζευγάρι προσλαμβάνει αυτή τη διαφορετικότητα που αντιτίθεται τόσο έντονα στα όσα γνώριζαν ως τότε.
Ο Άλεξ παρουσιάζεται υλιστής και υπερορθολογιστής και η Κάθριν, υπερβολικά ρομαντική και ελαφρώς ανεδαφική σε αντιδιαστολή και οι δυο τους με την Ιταλία, την αισθησιακή και βαθιά γήινη.
Το τέλος της ταινίας , φαίνεται με μια πρώτη εκτίμηση ως το κλασικό happy ending, ο καλύτερος τρόπος κατάληξης μιας ερωτικής ταινίας. Ωστόσο, τα όσα ο ίδιος ο σκηνοθέτης είχε δηλώσει σε συνέντευξή του: «Αυτό που δείχνει το φινάλε της ταινίας είναι η ξαφνική, απόλυτη απομόνωση… Δυστυχώς, δεν βασίζεται η κάθε μας ενέργεια στη λογική. Πιστεύω πως ο καθένας λειτουργεί και αποφασίζει υπό την επήρεια των συναισθημάτων όσο και με βάση τη λογική. Υπάρχει πάντα ο παράγοντας της τύχης στη ζωή – αυτό είναι που κάνει τη ζωή τόσο όμορφη και συναρπαστική. Το ζευγάρι καταφεύγει ο ένας στον άλλο με τον ίδιο τρόπο που κάποιος καλύπτει τη γύμνια του, με μια πετσέτα… Αυτό είναι το νόημα που ήθελα να έχει το φινάλε της ταινίας.»
Από τη συνεργασία της με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, μέχρι την γνωριμία της με τον Ρομπέρτο Ροσελίνι και τις ταινίες της στην Ιταλία, αλλά και την «Φθινοπωρινή Σονάτα» (1978) του συμπατριώτη της και σπουδαίου δημιουργού, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, η Σουηδή καλλιτέχνης Ίνγκριντ Μπέργκμαν, αποτελεί αναμφισβήτητα μία από τις κορυφαίες και πιο πλήρης ηθοποιούς, στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης.
Το αστέρι της εξαπλώθηκε στα πέρατα του κόσμου με αξιοσημείωτες ενσαρκώσεις θρυλικών πλέον ρόλων. Από τη μοναδική «Καζαμπλάνκα» του 1942, μέχρι τα εξίσου συναρπαστικά και χιτσκοκικά «Spellbound» και «Notorious», του 1945 και 1946 αντίστοιχα, μέχρι τη «Φθινοπωρινή Σονάτα» (Autumn Sonata – 1978), του μεγάλου Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Ενώ αξίζει να σημειώσουμε ότι η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου την έχει ανακηρύξει ως την τέταρτη σημαντικότερη σταρ του αμερικανικού σινεμά, όλων των εποχών.
«Δεν υπάρχει καμιά τεχνική για να καταδείξεις την πραγματικότητα. Μόνον η ηθική στάση μπορεί να το πετύχει αυτό. Η κάμερα είναι ένα επιστημονικό εργαλείο χωρίς αξία, αν δεν έχεις κάτι σημαντικό να πεις. Το να συζητάμε σήμερα για σινεμά με αυστηρά αισθητικούς όρους είναι άχρηστο. Υπάρχει μονάχα μια ερώτηση: πώς μπορείς να ξυπνήσεις τις συνειδήσεις. Το σινεμά υπάρχει μόνο με σκοπό να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.» – Ρομπέρτο Ροσελίνι
Ρομπέρτο Ροσελίνι / Roberto Rossellini
Πιο αληθινό κι από τον ρεαλισμό: Ταξίδι στην Ιταλία
Geoff Andrew
Με πρωταγωνιστές την Ίνγκριντ Μπέργκμαν και τον Τζορτζ Σάντερς στους ρόλους ενός ζευγαριού από την Αγγλία που κάνουν διακοπές στη Νάπολη, το Ταξίδι στην Ιταλία του Ρομπέρτο Ροσελίνι αντιπροσωπεύει μια ελαφριά μετατόπιση από τον ιταλικό νεορεαλισμό προς μια πιο λεπτομερή εξέταση της πολυπλοκότητας της ζωής. Ή ταινία αυτή είναι ένας ακρογωνιαίος λίθος στο μονοπάτι προς το σύγχρονο κινηματογράφο.
Η ταινία αποτελεί από πολλές απόψεις ορόσημο στην ιστορία του κινηματογράφου, αν και στην εποχή της δεν έτυχε ιδιαίτερα θερμής υποδοχής από κοινό και κριτικούς.
Στην απεικόνιση της σχέσης του ζεύγους Τζόις, των οποίων η πλήξη και η μεταξύ τους ένταση μετά από κάποια χρόνια έγγαμου βίου έρχονται πιο εύκολα στην επιφάνεια όταν αφήνουν για λίγο τη θαλπωρή του σπιτιού και της καθημερινότητας για ένα ταξίδι στη Νάπολη και τα περίχωρά της, ο Ροσελίνι επιτρέπει στο ζευγάρι να αποτραβηχτούν σιγά-σιγά ο ένας από τον άλλο. Παρακολουθούμε στη συνέχεια την αντίδραση του καθενός στις νέες προσλαμβάνουσες (αξιοθέατα, μουσεία, ήχοι, φαγητό, διασκέδαση κλπ)
Ωστόσο δεν είναι μόνο από αφηγηματικής σκοπιάς που το Ταξίδι στην Ιταλία μοιάζει κατά κάποιο τρόπο πιο «αληθοφανές» από πολλές νεορεαλιστικές ταινίες. Είναι στην όλη εστίαση. Η αίσθηση της κοινωνικο-πολιτικής και υλικής πραγματικότητας που περιβάλλει τους κεντρικούς χαρακτήρες του έργου είναι σίγουρα πιο έντονη εδώ, αλλά αυτό που διαφοροποιεί την ταινία από τις προηγούμενες του σκηνοθέτη είναι η έμφασή της στις εσωτερικές διεργασίες των ηρώων: οι λεπτές αποχρώσεις των σκέψεων και των συναισθημάτων που και οι ίδιοι μοιάζουν πολλές φορές να δυσκολεύονται να κατανοήσουν.
Από αυτή την οπτική, η ταινία απομακρύνεται από το νεορεαλισμό προς μια άλλη «σχολή» με μορφές όπως ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ο Μικελάντζελο Αντονιόνι, ακόμη και ο Ρόμερ. Το Ταξίδι στην Ιταλία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση από τις συμβατικές παραδοσιακές μορφές κινηματογραφικής αφήγησης στον σύγχρονο κινηματογράφο. Κι αυτός είναι ο λόγος που η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί ανεπιφύλακτα διαχρονική.
http://www.bfi.org.uk/
Ο Φρανσουά Τρυφώ αναφέρει χαρακτηριστικά για τον Ιταλό καλλιτέχνη:«Ο Ρομπέρτο μου δίδαξε πως η υπόθεση ενός έργου είναι σημαντικότερη από την πρωτοτυπία του τίτλου, ότι ένα καλό σενάριο πρέπει να μην ξεπερνάει τις δώδεκα σελίδες, πως πρέπει να κινηματογραφούμε τα μικρά παιδιά με μεγαλύτερο σεβασμό από οτιδήποτε άλλο, ότι η κάμερα δεν είναι πιο σημαντική από ένα πιρούνι και ότι θα πρέπει να μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας πριν από κάθε γύρισμα: “ή κάνω αυτή την ταινία ή πεθαίνω…”».
Αφήστε μια απάντηση