Του Γιώργη Γιαννακέλλη
Επανέρχομαι, πιο αναλυτικά, σε ένα θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε και χτες.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον βαθύ πόνο της Μαρίας Καρυστιανού, μητέρας της 19χρονης Μάρθης που χάθηκε άδικα στο σιδηροδρομικό έγκλημα των Τεμπών. Ο αγώνας της για δικαιοσύνη και διαφάνεια ξεκίνησε ως φωνή όλων των θυμάτων και των οικογενειών τους, ενάντια στη συγκάλυψη και την κρατική εγκληματικότητα.
Όμως, σε πρόσφατη συνέντευξή της στον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο (6 Νοέμβρη 2025), η Καρυστιανού υιοθετεί ανοιχτά το τρίπτυχο «Πατρίδα – Θρησκεία – Οικογένεια», δηλώνοντας με πάθος: «Αν έχουμε το τρίπτυχο αυτό είμαστε ανίκητοι!».
Αυτό το σύνθημα δεν είναι αθώο «πατριωτικό» κάλεσμα. Είναι το ιστορικό όπλο κάθε αντιδραστικής, φασιστικής και χουντικής εξουσίας στην Ελλάδα.
Και εδώ αξίζει να σταθούμε: Οι περισσότεροι το ακούμε και το συνδέουμε αόριστα με «παλιές εποχές», αλλά λίγοι γνωρίζουν την πραγματική του προέλευση και διαχρονική επικράτηση.
Η ιστορική γέννηση ενός δηλητηρίου
Το τρίπτυχο δεν εφευρέθηκε από τον Μεταξά ή τη χούντα, όπως νομίζουν πολλοί. Οι ρίζες του πάνε πίσω στον 19ο αιώνα, στον λαϊκό θεολόγο Απόστολο Μακράκη (1831-1905) και το κίνημά του, τον μακρακισμό. Ο Μακράκης, αυτοαποκαλούμενος «προφήτης» με «θεία αποστολή», ταύτιζε τον ελληνισμό με έναν φανατικό ορθόδοξο ηθικισμό και προωθούσε την «αναμόρφωση» της κοινωνίας βασισμένη σε πατριωτισμό, θρησκευτική καθαρότητα και οικογενειακή «τάξη». Οι οπαδοί του, μέσα από συλλόγους όπως η «Ανάπλασις», το μετέτρεψαν σε όπλο ενάντια στον «εκσυγχρονισμό», τον φεμινισμό, τον σοσιαλισμό και κάθε προοδευτική ιδέα.
Από το 1880-1930, μέσα σε γλωσσικές διαμάχες (καθαρεύουσα vs δημοτική), εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και αντιδράσεις στον «υλισμό», το τρίπτυχο παίρνει μαζική μορφή. Η ιστορικός Έφη Γαζή, στο βιβλίο της «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια – Ιστορία ενός συνθήματος 1880-1930», το εντοπίζει ως προϊόν συντηρητικών κύκλων που το χρησιμοποιούσαν για να πολεμήσουν την ισότητα, τα εργατικά δικαιώματα και την κοσμική παιδεία.
Η καθιέρωσή του έρχεται με τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά (4η Αυγούστου 1936), ως κεντρικό ιδεολόγημα του «Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού» – ένα φασιστικό μόρφωμα που καταργούσε ελευθερίες, καταδίωκε αριστερούς και προωθούσε τον σκοταδισμό. Από εκεί πέρασε στη χούντα του 1967, όπου γινόταν καθημερινή προπαγάνδα στα σχολεία και τα μέσα. Μέχρι σήμερα, είναι το mantra εθνικιστών, ακροδεξιών και κάθε δύναμης που θέλει να σπείρει μίσος ενάντια στην πρόοδο.
Από τα Τέμπη στις παρασκηνιακές επαφές και τη χριστιανοσκοταδιστική επιρροή
Πιθανόν να μην είναι τυχαίο ότι η Καρυστιανού έδωσε βαρύτητα στο σύνθημα “Πατρίς – Θρησκεία-Οικογένεια” στην συνέντευξη της στον Τριανταφυλλόπουλο. Πρόσφατες αποκαλύψεις δείχνουν παρασκηνιακές επαφές της με δεξιά και ακροδεξιά στελέχη: Ο επικοινωνιολόγος Νίκος Καραχάλιος (σαμαρικός, πρώην ΝΔ) αποκάλυψε ότι ο Νίκος Νικολόπουλος (πρώην βουλευτής ΝΔ, ιδρυτής Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος) ήταν ο «προξενητής» που τους έφερε σε επαφή το καλοκαίρι του 2025, για να συζητήσουν μετατροπή του κινήματος Τεμπών σε πολιτικό κόμμα.
Η ίδια αρνείται ότι ήθελε κόμμα, λέει ότι «αρνήθηκε γρήγορα», αλλά οι επαφές επιβεβαιώνονται από πολλές πλευρές – και μάλιστα, η δικηγόρος της, Μαρία Γρατσία, ήταν αυτή που αρχικά τηλεφώνησε στον Καραχάλιο για να κανονίσει τις συναντήσεις.
Εδώ μπαίνει και η πιθανή επιρροή: Η Μαρία Γρατσία, στενή συνεργάτιδα και νομική εκπρόσωπος της Καρυστιανού από την αρχή, ήταν υποψήφια με το ακροδεξιό-χριστιανοσκοταδιστικό κόμμα «Νίκη» στις εκλογές του 2023. Το μόρφωμα του Νατσιού προωθεί ακριβώς τέτοια συνθήματα και ιδεολογία: φανατικό ορθόδοξο ηθικισμό, εθνικισμό, αντίθεση σε κοινωνικά και προοδευτικά δικαιώματα.
Δεν είναι τυχαίο που η Καρυστιανού, περιτριγυρισμένη από τέτοιο περιβάλλον, υιοθετεί πλέον ανοιχτά το τρίπτυχο του μακρακισμού και του Μεταξά.
Σεβόμαστε απεριόριστα τον πόνο μιας χαροκαμένης μάνας. Αλλά δεν μπορούμε να προσπεράσουμε ότι αυτός ο πόνος εργαλειοποιείται – ή αυτοεργαλειοποιείται – για να προωθηθεί μια ιδεολογία που ιστορικά πολεμάει την εργατική τάξη, τα δικαιώματα, την αλληλεγγύη.
Το «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια» δεν ενώνει: Είναι σκοταδιστικό, διχάζει, εξυπηρετεί το σύστημα που ευθύνεται για τα Τέμπη.
Κατά την άποψη μου ο αγώνας για δικαιοσύνη στα Τέμπη πρέπει να είναι ταξικός, αντισυστημικός, αριστερός. Δεν χωράει φασιστικά συνθήματα, ούτε παρασκηνιακούς ελιγμούς με την ακροδεξιά και χριστιανοσκοταδιστικά μορφώματα όπως η «Νίκη».
“Ορέστης Σαράμπαλης”, γράφω τέλος. Δεν είμαι υποχρεωμένος να απαντώ στις αντιΚ.Κ.Ε. πλάνες σου…
Προσωπικά πιστεύω πως ακόμα χειρότερο κι από το τρίπτυχο (αν πάρουμε ως παραδοχή την όχι πολιτική εμβάθυνση -την γενική απολιτίκ στάση δηλαδή- λόγων και έργων) είναι η συνεχής αναφορά για κανένα ιδεολογικό πρόσημο και δεν την ενδιαφέρει η αριστερά, το κέντρο ή η δεξιά, αλλά άνθρωποι που να κάνουν την δουλειά. Συγκεκριμένα είπε στο podcast της ΕΦΣΥΝ στις 1/11/2025: “Δεν είμαι στο κέντρο, ούτε αριστερά, ούτε δεξιά. Εγώ είμαι με το τι πρέπει να γίνει για να σωθεί η χώρα.”
Με καλοπροαίρετη λογική απλά βλέπουμε μία απολιτίκ στάση του στυλ: όλοι μαζί ενωμένοι μπορούμε!
Όμως και πάλι η λογική λέει πως οι επαφές με δεξιά και ακροδεξιά στελέχη κάθε άλλο παρά αθώα είναι.
Θες να μας πεις ποιες “μάσκες έπεσαν”; Υπάρχει κάποια δήλωση της Καρυστιανού υπέρ της σοσιαλιστικής επανάστασης και δεν το ξέρουμε; ΟΧΙ!!! Άρα καμμία μάσκα δεν έπεσε πέραν από αυτήν που φοράτε εκεί στο ΚΚΕ(και δεν είστε οι μόνοι) προκειμένου να αποφεύγετε τα πολιτικά σας καθήκοντα, κρυπτόμενοι πίσω από διάφορα κοινωνικά υποκείμενα και φορτώνοντάς τους το βάρος να καθαρίσουν για πάρτη σας.
Απαντάς σε άλλο από αυτό που γράφω. Αν θέλεις ξαναδιάβασέ το. Αν πάλι δεν καταλαβαίνεις δικό σου θέμα. Όσο για το τελευταίο που λες για μας στο Κ.Κ.Ε., ότι “κρυβόμαστε πίσω από διάφορα κοινωνικά υποκείμενα και τους φορτώνουμε το βάρος να καθαρίσουν για πάρτη μας”, είναι εκτός πραγματικότητας…
Σε όλους απαντάς με τον ίδιο τρόπο, ότι τάχα μου δεν καταλαβαίνουμε τις “βαθυστόχαστες” αρλούμπες σου. Ρωτάω ξανά, ποιες είναι οι μάσκες που έπεσαν από την πλευρά της Καρυστιανού; Παρουσιάστηκε ποτέ η ίδια ως η νέα Ρόζα Λούξεμπουργκ; ΟΧΙ. Οπότε για ποιο λόγο τη μέμφεσαι; Φυσικά και εγώ διαφωνώ πολιτικά με τη δεξιά ρητορική της αλλά εγώ δεν την έχω χρήσει πολιτικό υποκείμενο και μάλιστα επαναστατικό. Είμαι μαζί της όπως και με τους άλλους συγγενείς στο βαθμό που παλεύουν για τη δικαίωση των ανθρώπων τους. Αδιαφορώ για τις βαθύτερες ιδεολογικές τους πεποιθήσεις. Όπως υποστηρίζω και τη Χαμάς στο βαθμό που διεξάγει εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα αδιαφορώντας για τις θρησκευτικές της καταβολές και ανησυχίες. Αυτός είναι και ο λόγος που και εσείς στο ΚΚΕ όπως και άλλες, επαναστατικές στα λόγια αλλά ρεφορμιστικές στην πράξη, πολιτικές οργανώσεις κρύβονται πίσω από διάφορα κοινωνικά υποκείμενα πετώντας από πάνω τους τα δικά τους πολιτικά καθήκοντα.
Αρλούμπες λες εσύ. Πότε έγραψα “οτι παρουσιάστηκε ως νέα Ρόζα Λούξενμπουργκ” ή “ότι έκανε δήλωση υπέρ της σοσιαλιστικής επανάστασης”; Γιατί βάζεις στον άλλο λόγια που δεν λέει; Για μένα το “Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια” της Μ. Καρυστιανού είναι σιχαμερό και φασιστικό για αυτό το καταδικάζω και δεν είμαι ο μοναδικός εδώ μέσα. Αν έχεις πρόβλημα με αυτό δικό σου θέμα. Απο δεξιά μας προέκυψε ακροδεξιά ρε αστείε, τι δεν καταλαβαίνεις; Συνέχισε αυτή την τακτική να δείς πόσο θα εκτεθείς στο εγγύς μέλλον, εσύ και πόσοι άλλοι. Είσαι εκτός πραγματικότητας αν σου φταίει το Κ.Κ.Ε. ειδικά τα τελευταία 6 χρόνια. Άντε να βγάλεις το αντιΚ.Κ.Ε. σου σύνδρομο αλλού.
Δε μου λες, τον χαζό παριστάνεις; Ρωτάω, τις παλαιστινιακές οργανώσεις τις υποστηρίζεις στον αγώνα που διεξάγουν; Φαντάζομαι πως ΝΑΙ. Συμφωνείς σε όλα μαζί τους; Φαντάζομαι πως ΟΧΙ. Όταν ένας εργάτης απεργεί τον υποστηρίζεις; Φαντάζομαι πως ΝΑΙ. Γνωρίζεις από πριν τις βαθύτερες ιδεολογικές του αντιλήψεις; Φαντάζομαι πως ΟΧΙ. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο οφείλουμε να υποστηρίζουμε τους συγγενείς των θυμάτων στα Τέμπη δηλαδή ως θύματα του αστικού κράτους. Δε σου είπε κανείς να ταυτιστείς μαζί τους πολιτικά. Δε σου είπε κανείς να ψηφίσεις την Καρυστιανού αν κατέβει στις εκλογές με ένα κόμμα με το οποίο διαφωνείς ριζικά, ούτε και εγώ θα την ψηφίσω.
Όσο για το τάχα μου αντι-ΚΚΕ σύνδρομο λυπάμαι που στο χαλάω αλλά οι μόνοι που πάσχουν από αυτό είναι οι γελοίοι γραφειοκράτες που υποστηρίζεις που χρησιμοποιούν το κόμμα ως μηχανισμό διατήρησης των προνομίων τους έχοντας καταπνίξει οποιονδήποτε εσωτερικό διάλογο.
To σχόλιό μου δεν μπήκε, γιατί άραγε; Ας το ξαναβάλω.
Ρε άσε τον “βαθύ πόνο” και την λύπησή σου, τη δουλειά του κράτους πάτε να κάνετε, πινγκ-πονγκ με τους φασίστες όπως στον κοβιντ, δηλαδή πάνε από κοντά τα φασισταριά σε διαδήλωση/κινητοποίηση και τσουπ, οι αριστεροί να κάνουν τον κράχτη “να, οι φασίστες είναι οι καλύτεροι φίλοι τους, με αυτούς συνεργάζονται”. Δηλαδή η ακροδεξιά χείρα του κράτους βάζει την σπίλωση και η αριστερά χείρα του ΚΡΑΤΟΥΣ (και όχι της κυβέρνησης, του ΚΡΑΤΟΥΣ) την εξαργυρώνει. Το ότι είναι και μετανάστες γονείς στο κίνημα το ξεχνάμε; Το ότι είχε τόσο πλατιά αποδοχή; Σίγουρα δεν είναι ταξικά συνειδητοποιημένη κινητοποίηση, σαν νοικοκυραίοι πάνε οι περισσότεροι, σαν “γονείς και πολίτες” ταυτοποιούνται οι γονείς. Όμως α) το διακύβευμα είναι ταξικό, στο βαθμό που δίνει στον κόσμο τη δυνατότητα να εμπιστευτεί τις δικές του δυνάμεις αν υπάρξει προοπτική κλιμάκωσης και β) αυτή ακριβώς η προοπτική, της κλιμάκωσης, με μποϋκοταζ στα τραίνα, με απεργίες, με συνεχόμενες διαδηλώσεις είναι που δεν θίγετε ούτε εσείς ούτε κανείς αριστερός. Οπότε δεν είναι αθώα η κριτική στις προσεγγίσεις των βαλτών πρακτόρων της ΝΔ. Δεν είναι απλά προειδοποιητική “πρόσεχε Μαρία, σε επιβουλεύονται αυτοί”. Την χαρακτηρίζετε ακροδεξιά και την απαξιώνετε. Εξαρχής γλύφατε και απευθυνόσασταν στον συναισθηματικό παράγοντα και τώρα πάλι στις εντυπώσεις στοχεύετε. Θάβεται έτσι ο νομικός και εντέλει πολιτικός αγώνας που δίνεται για να λογοδοτήσουν επιτέλους οι υπεύθυνοι (Μητσοτάκης,Χατζηδάκης, ιταλός διευθυντής και μέτοχοι) για το έγκλημα των Τεμπών. Εντάξει, δουλειά σας, αλλά θα το λέμε και θα το θίγουμε.
“Ορέστης Σαράμπαλης” που έγραψα ρε αστείε ότι δεν υποστηρίζω τον αγώνα των γονιών των θυμάτων στα Τέμπη; Συνεχίζεις τον ίδιο χαβά να βάζεις στον άλλο λόγια που δεν λέει. Είσαι απαράδεκτος. Ρώτα και απάντα μόνος σου, δεν το συνεχίζω άλλο. Το αντιΚ.Κ.Ε. σύνδρομο είναι μόδα πλέον…
Βρε κακομοίρη, έχεις γράψει 50 γραμμές και ακόμα δεν έχεις απαντήσει στο αρχικό μου ερώτημα. Ποιες μάσκες έπεσαν από την πλευρά της Καρυστιανού; Ξαναδές το αρχικό σου σχόλιο. Τι εννοείς πως ” Ο λόγος της Μ. Καρυστιανού από τότε ήταν προβληματικός και… έπεσαν πλέον οι μάσκες…”; Ήταν “προβληματικός” προφανώς σε σχέση με την αυθαίρετη εικόνα που είχες διαμορφώσει εσύ για την Καρυστιανού, αλλιώς πως ακριβώς ορίζεται το ¨προβληματικός”; Ότι δεν είναι αρκετά αριστερή, αυτό δεν εννοείς; Τι να κάνουμε, στα Τέμπη υπήρχαν και θύματα δεξιών οικογενειών που μπορεί να έχουν τις όποιες αυταπάτες τους για την αστική δικαιοσύνη, την κοινωνία και εν τέλει το ίδιο το σύστημα.
Έτσι είναι “Φώτης”. Θυμάμαι στην πόλη μου όταν ήμουν στην συγκέντρωση για τα Τέμπη που είχε γεμίσει η κεντρική πλατεία και οι γύρω δρόμοι. Τότε κουβεντιάζαμε με συντρόφους του Κ.Κ.Ε. και μας προβλημάτιζε το γεγονός ότι βλέπαμε πολλούς ακροδεξιούς ανάμεσα στους συγκεντρωμένους. Ο λόγος της Μ. Καρυστιανού από τότε ήταν προβληματικός με σκιές και υποψίες για δεξιά ρητορική. Τώρα με την συνέντευξη που έδωσε στον διαπλεκόμενο Μάκη Τριανταφυλλόπουλο έπεσαν πλέον οι μάσκες, μετά το “Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια” πλέον μιλάμε πια για ξεκάθαρη ακροδεξιά “ιδεολογία”. Πριν από αρκετές μέρες ένας σχολιαστής (δεν θυμάμαι το όνομά του) τα είχε επισημάνει αυτά, είχε δίκιο…
Εχω διαπιστωσει απο την αρχη οτι την υποστηριζουν οι ακροδεξιοι. Αν ειναι απο τη πισω πόρτα να μας φερει την Ακροδεξια τοτε δεν τη θελουμε, μακρια. Επρεπε οι θεσεις της να ηταν ξεκαθαρες, δημοκρατικες, αντιφασιστικες κ μετα ολα τ’ αλλα κ κίνημα