Η επιστροφή στα ερείπια: Η ατσάλινη θέληση του Παλαιστινιακού Λαού

Η Γάζα ανασαίνει ξανά – όχι από ανάπαυλα, αλλά από μια εύθραυστη εκεχειρία που σηματοδοτεί το τέλος δύο ετών ασταμάτητης βίας, πείνας και εκτοπισμού. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι, αδύναμοι από μήνες υποσιτισμού και κακουχιών, ξεκινούν το μακρύ ταξίδι επιστροφής στα σπίτια τους.

Ξέρουν ότι δεν θα βρουν πια τοίχους και στέγες, αλλά ερείπια – ένα τοπίο από συντρίμμια που η ισραηλινή κατοχή και οι βομβαρδισμοί έχουν μετατρέψει σε νεκροταφείο ονείρων. Κι όμως, σε βίντεο που κυκλοφορούν από το Reuters και την Al Jazeera, βλέπουμε χαμόγελα να φωτίζουν τα πρόσωπά τους. Κάποιοι κυματίζουν παλαιστινιακές σημαίες, άλλοι υψώνουν το σήμα της νίκης. Είναι η εικόνα ενός λαού που αρνείται να σπάσει, που μετατρέπει την ήττα σε ύμνο αντίστασης.

Ο Mahdi Saqla, 40 ετών, σέρνει την οικογένειά του βόρεια προς τη Γάζα Σίτι, όπως περιγράφει το Reuters σε ρεπορτάζ της 10ης Οκτωβρίου. “Φυσικά και δεν υπάρχουν σπίτια – έχουν καταστραφεί”, λέει, αλλά τα μάτια του λάμπουν από αποφασιστικότητα.

Σε άλλο που δείχνει Παλαιστίνιους να διασχίζουν τον Διάδρομο Netzarim, ακούμε φωνές: “Θέλουμε να γυρίσουμε στην πόλη μας – ακόμα κι αν είναι ερείπια”. Είναι η ίδια φωνή που ακούστηκε από έναν μεσήλικα Παλαιστίνιο σε ρεπόρτερ του BBC: “Ακόμα κι αν το σπίτι έχει καταστραφεί, ακόμα κι αν είναι μόνο ερείπια, θα επιστρέψουμε, θα στήσουμε μια σκηνή και θα γυρίσουμε πίσω στους ανθρώπους μας”.

Αυτά τα λόγια συμπυκνώνουν την ουσία ενός μαρτυρικού λαού: Δεν είναι απλώς επιβίωση. Είναι απόφαση να παλέψουν, να διεκδικήσουν τα δίκαιά τους, να αρνηθούν την εξαφάνιση.

Η εκεχειρία, που ανακοινώθηκε απότομα μετά από διαπραγματεύσεις υπό την πίεση διεθνών δυνάμεων, επιτρέπει την επιστροφή χιλιάδων εκτοπισμένων. Σύμφωνα με το CBS News, ο Monzer al-Sharafi, που πέρασε 15 μήνες σε τεντάκι στο νότιο τμήμα της Γάζας, γύρισε στη Jabalia του βορρά για να βρει… ένα παιχνίδι της κόρης του θαμμένο στα ερείπια.

Συγκινητικές σκηνές πλημμυρίζουν τα social media: Παλαιστίνιοι αγκαλιάζονται δακρυσμένοι, παιδιά παίζουν ανάμεσα στα συντρίμμια, μαχητές της Χαμάς κάνουν σήμα νίκης δίπλα σε οικογένειες που σέρνουν ό,τι απέμεινε από τις περιουσίες τους.

Σε ένα βίντεο από την Al Jazeera, χιλιάδες διασχίζουν τον παράκτιο δρόμο κοντά στο Wadi Gaza, με σημαίες να ανεμίζουν σαν φάροι ελπίδας.

“Ευχαριστώ τον Θεό που το σπίτι μου στέκεται ακόμα”, λέει ο Ismail Zayda, 40 ετών, από τη Sheikh Radwan. “Αλλά η περιοχή είναι κατεστραμμένη, ολόκληρες γειτονιές έχουν σβήσει”.

Πίσω από αυτές τις εικόνες, ωστόσο, κρύβεται η φρίκη. Η Γάζα, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, έχει χάσει το 92% των κατοικιών της και το 70% όλων των δομών της.

Πάνω από 67.000 νεκροί, 169.000 τραυματίες, χιλιάδες αγνοούμενοι κάτω από τα ερείπια.

Οι Παλαιστίνιοι δεν επιστρέφουν σε “σπίτια”, αλλά σε νεκροπόλεις. Στο Khan Younis, όπως περιγράφει το NBC News, βγάζουν πτώματα από τα συντρίμμια ενώ ταυτόχρονα στήνουν τεντάκια.

Στη Rafah, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μιλούν για “ασύλληπτη καταστροφή“: Σπίτια, νοσοκομεία, δρόμοι – όλα ισοπεδωμένα, με τους εκτοπισμένους να ζουν σε πρόχειρες κατασκηνώσεις χωρίς νερό, ρεύμα ή φαγητό.

Αυτή η επιστροφή είναι πράξη αντίστασης ενάντια σε ένα καθεστώς που, για χρόνια, έχει στόχο όχι μόνο την καταστολή της Χαμάς, αλλά την ίδια την ύπαρξη του παλαιστινιακού λαού. Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί, οι εκτοπισμοί, η πείνα – όλα αυτά δεν ήταν “συγκρούσεις”, αλλά συστηματική γενοκτονία, όπως καταγγέλλουν διεθνείς οργανισμοί και χιλιάδες διαδηλωτές παγκοσμίως. Και τώρα, με την εκεχειρία, βλέπουμε την αλήθεια: Η “άμυνα” του Ισραήλ κατέστρεψε 90% της υποδομής της Γάζας, μετατρέποντάς την σε ακατοίκητη ζώνη.

Οι Παλαιστίνιοι όμως αρνούνται να γίνουν πρόσφυγες. “Είμαι από τη Γάζα και δεν θα φύγω. Θα φύγω μόνο για τον Παράδεισο”, δηλώνει ένας απ’ αυτούς στο CNN.

Η εικόνα ενός παιδιού που κρατάει μια παλαιστινιακή σημαία πάνω από τα ερείπια του σπιτιού του δεν είναι τραγωδία. Είναι υπόσχεση. Η Γάζα θα ξαναχτιστεί – με τα χέρια των ίδιων των Παλαιστινίων, και με την αλληλεγγύη ενός κόσμου που αρνείται να σωπάσει.