Το παρακάτω κείμενο μας εστάλει από τον Σταύρο Μαυρουδέα καθηγητή στο Τμήμα Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας:
Σ’ αυτόν τον σύνδεσμο στο προσωπικό μπλογκ μου έχει αναρτηθεί η εισήγηση μου στο 3ο συνέδριο της Εταιρείας Πολιτικής Οικονομίας. Το θέμα της είναι «Η «χρηματιστικοποίηση» και η ελληνική περίπτωση» και αποτελεί μία κριτική της θεωρίας της χρηματιστικοποίησης τόσο στη θεωρητική συγκρότηση της όσο και στην εφαρμογή της στην περίπτωση της ελληνικής κρίσης.
Ακολουθεί, στο μήνυμα αυτό, η εισαγωγή του κειμένου.
Υποθέτοντας ότι το ζήτημα σας ενδιαφέρει σας ενημερώνω σχετικά.
Σταύρος Μαυρουδέας
————————————————————————————————————————————
Η «χρηματιστικοποίηση» και η ελληνική περίπτωση
Σταύρος Μαυρουδέας
Τμήμα Οικονομικών
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
e-mail: smavro@uom.gr
Ι. Εισαγωγή
Η εργασία αυτή υποστηρίζει ότι οι ερμηνείες της ελληνικής κρίσης που ακολουθούν την θέση περί «χρηματιστικοποίησης» δεν ευσταθούν τόσο για αναλυτικούς όσο και για εμπειρικούς λόγους. Τα βασικά σημεία της είναι τα ακόλουθα.
Οι θεωρίες της «χρηματιστικοποίησης» προέρχονται από μετα-κεϋνσιανά και μαρξο-κεϋνσιανά ρεύματα και υποστηρίζουν ότι ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει μεταλλαχθεί δραστικά σε σχέση με τον κλασσικό καπιταλισμό. Στην γενική τους διατύπωση οι θεωρίες αυτές υποστηρίζουν ότι το χρηματικό κεφάλαιο ηγεμονεύει επάνω στο παραγωγικό κεφάλαιο και δημιουργεί μία καπιταλιστική οικονομία ασύγκριτα πιο επιρρεπή σε χρηματοπιστωτικές «φούσκες» και επομένως πιο ασταθή. Η θέση αυτή εντάσσεται είτε μέσα σε μετα-κεϋνσιανές προσεγγίσεις τύπου Minsky είτε σε μαρξο-κεϋνσιανες προσεγγίσεις που αναφέρονται στον Hilferding ή/και στη Σχολή της Μηνιαίας Επιθεώρησης. Ορισμένες μαρξο-κεϋνσιανές θεωρίες της «χρηματιστικοποίησης» προχωρούν περισσότερο και υποστηρίζουν ότι όχι μόνο το χρηματικό κεφάλαιο ηγεμονεύει επάνω στο παραγωγικό κεφάλαιο αλλά έχει αυτονομηθεί εντελώς από αυτό καθώς έχει αποκτήσει δικούς του ιδιαίτερους διαύλους για να εκμεταλλεύεται τόσο το παραγωγικό κεφάλαιο (και καρπώνεται σε μόνιμη βάση ένα μεγάλο τμήμα της κερδοφορίας του) όσο και την εργατική τάξη (μέσω ουσιαστικά τοκογλυφικού δανεισμού). Οι θεωρίες αυτές προτείνονται επίσης σαν ερμηνείες της ελληνικής κρίσης.
Η εισήγηση αυτή αμφισβητεί (1) το αναλυτικό πλαίσιο των θεωριών της «χρηματιστικοποίησης» και (2) την εμπειρική βασιμότητα τους όσον αφορά την ελληνική περίπτωση.
Όσον αφορά το αναλυτικό πλαίσιο υποστηρίζεται ότι οι θεωρίες της «χρηματιστικοποίησης» ουσιαστικά – εντελώς εσφαλμένα – προτείνουν ότι ο καπιταλισμός έχει, κατά κάποιο τρόπο, επιστρέψει σε ένα προ-καπιταλιστικό στάδιο: την περίοδο όπου οι καπιταλιστικές σχέσεις κυοφορούνταν, μέσα στα πλαίσια του ύστερου φεουδαλικού συστήματος, από τις προ-καπιταλιστικές και πρωτο-καπιταλιστικές φιγούρες του εμπόρου και του τραπεζίτη. Έτσι το επιτόκιο δεν αποτελεί τμήμα της υπεραξίας και η κερδοφορία του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν υπάγεται στην διαδικασία δημιουργίας ενός γενικού μέσου ποσοστού κέρδους. Αν αυτό ίσχυε τότε το χρηματικό κεφάλαιο δεν αποτελεί τμήμα της αστικής τάξης αλλά συγκροτεί μία άλλη ξεχωριστή τάξη πέραν της παραδοσιακής αστικής τάξης. Όσον αφορά την εμπειρική βασιμότητα της ερμηνείας της «χρηματιστικοποίησης» για την ελληνική περίπτωση δείχνεται ότι κανένας από τους δύο βασικούς μηχανισμούς της «χρηματιστικοποίησης» – δηλαδή ο βαθμός μόχλευσης και το ιδιωτικό χρέος (ιδιαίτερα αυτό των εργαζομένων) – δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικά ούτε είναι επαρκή για να εξηγήσουν την ελληνική κρίση.
————————————–
Stavros Mavroudeas
Stavros D. Mavroudeas
Professor (Political Economy)
Dept. of Economics
University of Macedonia
156 Egnatia
54006 Thessaloniki
Greece
e-mail: smavro@uom.gr; smavro@uom.edu.gr
web: http://stavrosmavroudeas.wordpress.com
off. Tel: +30-2310-891779
and
Visiting Researcher in Economics
Kingston University London
e-mail: S.Mavroudeas@kingston.ac.uk
Αφήστε μια απάντηση