Σκέψεις με αφορμή την ομιλία Τσίπρα στο συνέδριο του Economist

Υπάρχουν στιγμές στην πολιτική ιστορία της χώρας που ο χρόνος μοιάζει να κινείται κυκλικά. Σαν να ξαναζούμε παραλλαγμένες σκηνές του ίδιου έργου, με άλλους πρωταγωνιστές, μα με το ίδιο φθαρμένο σενάριο.

Παρακολουθώντας, λοιπόν, την σημερινή ομιλία του Αλέξη Τσίπρα η αίσθηση που πήραμε είναι ότι αντιγράφει τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, τότε που ανακοίνωνε τα ΚΕΠ, με τον αέρα του «εκσυγχρονιστή» που θα έβαζε την Ελλάδα στη νέα εποχή. Θυμηθείτε και το περιβόητο «Κίνημα Ελεύθερων Πολιτών» – εκείνο το φιλόδοξο αλλά σύντομο πέρασμα, που έμεινε στην Ιστορία περισσότερο ως ανέκδοτο παρά ως πολιτικό κίνημα.

Αυτή η ίδια αίσθηση déjà vu ξαναγύρισε, ακούγοντας τον Αλέξη Τσίπρα στο βήμα του Economist. Έναν πολιτικό που κουβαλάει το βάρος των κυβερνητικών του επιλογών, μα επιμένει να παρουσιάζεται ως ο «ανανεωτής» του δημόσιου βίου.

Ο Τσίπρας ξεκίνησε με μια ρητορική που έχουμε ακούσει δεκάδες φορές: «Είμαστε 24οι στους 27 της ΕΕ στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου», «25οι στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης», «26οι σε αγοραστική δύναμη»…

Σαν να μην τα ξέρουμε. Σαν να μην τα ζούμε στην καθημερινότητά μας. Σαν να μην έχουν κυβερνήσει και οι ίδιοι που σήμερα υψώνουν το δάχτυλο και ζητούν «λύσεις».

Και ποια είναι η λύση που προτείνει; Μια νέα «Εθνική Πυξίδα», ένας «Νέος Πατριωτισμός». Μια φράση που ακούγεται βαρύγδουπη, μα πίσω της κρύβεται η ίδια συνταγή: το «υγιές» επιχειρείν, το «σύγχρονο» παραγωγικό μοντέλο, η «εμπιστοσύνη στους θεσμούς».

Αυτό που δεν λέγεται είναι το πιο ουσιαστικό: ο ελληνικός καπιταλισμός είναι παρασιτικός, κομπραδόρικος, εξαρτημένος. Τρέφεται από το κράτος, τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, τις εργολαβίες, τις τράπεζες. Δεν παράγει, δεν καινοτομεί, δεν επενδύει στη γνώση και την εργασία. Παρασιτεί. Και αυτό δεν «θεραπεύεται» με πυξίδες και συνθήματα.

Το δοκιμάσαμε με το μνημονιακό «success story» του Σαμαρά. Το ξαναζήσαμε με τον «ρεαλισμό» του ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2015. Το καταπίνουμε καθημερινά με την «αριστεία» του Μητσοτάκη.

Όλοι υπόσχονται «νέα αρχή». Και όλοι καταλήγουν να υπηρετούν την ίδια λογική: τη διαιώνιση ενός συστήματος που ζει παρασιτικά πάνω στις πλάτες της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Η επίκληση στον πατριωτισμό δεν είναι τυχαία. Σε εποχές κοινωνικής αποσύνθεσης, πολιτικής απαξίωσης και γενικευμένης κρίσης εμπιστοσύνης, οι ηγεσίες ψάχνουν ένα αφήγημα που να συγκινεί. Και ποιο καλύτερο από τον «πατριωτισμό»; Μόνο που αυτός ο πατριωτισμός δεν είναι ο πατριωτισμός της λαϊκής κυριαρχίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της εθνικής ανεξαρτησίας. Είναι ο πατριωτισμός της «σταθερότητας», των «επενδύσεων», της υποταγής στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Ένας πατριωτισμός-καθρεφτάκι για να θαμπώνει τον λαό, ενώ πίσω από την πλάτη του συνεχίζεται η λεηλασία.

Ο Τσίπρας, όπως και πριν από αυτόν ο Αβραμόπουλος, όπως και σήμερα ο Μητσοτάκης, προσπαθεί να παρουσιάσει το ίδιο φθαρμένο πολιτικό προϊόν με νέα περιτύλιξη. Το βαφτίζει «νέο πατριωτισμό». Χθες το έλεγαν «εκσυγχρονισμό». Αύριο θα το πουν «πράσινη ανάπτυξη».

Η αλήθεια όμως μένει ίδια: όσο η χώρα μένει δεμένη σε ένα σύστημα που ζει παρασιτικά εις βάρος της κοινωνίας, καμία πυξίδα δεν θα μας δείξει τον δρόμο. Ο δρόμος χαράσσεται μόνο από έναν λαό που παίρνει την τύχη του στα χέρια του.

Υ.Γ: Αρνητική εντύπωση προκάλεσε και το γεγονός ότι ο Τσίπρας δεν βρήκε μια λέξη να πει για την γενοκτονία που συντελείται στην Γάζα, ούτε για το γεγονός ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει ταφόπλακα στο έγκλημα των Τεμπών.