Του εργοστασίου η πόρτα, είναι από σίδερο· έχει
στο μέσο δυο κάγκελα. Και πίσω απ’ τα κάγκελα
δυο μάτια που σφάζουν. Ο επιστάτης κοιτάζει
την ουρά των ανθρώπων που στέκονται απ’ έξω,
χέρια και πρόσωπα που κάνουν μια κίνηση
όλα μαζί, κρατούν την ανάσα, σκύβουν ν’ ακούσουν.
«Μεσημέριασε, φύγετε. Ο κύριος
διευθυντής δε θά ’ρθει. Αύριο πάλι
πρωί. Πιο πρωί».
Χαμηλώνουν τα πρόσωπα, στέκονται αμήχανα.
Ύστερα, φεύγοντας, κοιτάζουνε γύρω τους
σα να ψάχνουν να βρουν ένα βάραθρο – όχι
να κλάψουνε, όχι να ψάξουν για τίποτα.
Να ρίξουν τα χέρια τους.
Νικηφόρος Βρεττάκος «Άνεργοι» -Από τη συλλογή, Το βάθος του κόσμου, 1961
Ηταν σαν σήμερα 4 Αυγούστου του 1991 όταν φεύγει από την ζωή ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Ένας ποιητής μελαγχολικά αισιόδοξος και λυρικά σκληρός. Αν και παράλληλα υπήρξε πεζογράφος, μεταφραστής, δοκιμιογράφος και ακαδημαϊκός, αυτό που σημάδεψε την διαδρομή του ήταν τα ποιητικά του δημιουργήματα που άγγιζαν το μυαλό και την ψυχή. Γράφει ποίηση στα μέτρα του ανθρώπου, με καταγγελτική τρυφερότητα.
Οπως πίστευε ο ίδιος «ο ποιητής δεν είναι ένα άτομο ξεκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο… Δεν μπορεί να νοηθεί έξω από τη ζωή, από τα φαινόμενα, από τα γεγονότα, από τις παραστάσεις της. Είτε το θέλει είτε όχι είναι φτιαγμένος από τη “μοίρα” του να είναι ο ευαίσθητος δέκτης τους». Και αυτό το εκφράζει μέσα από το μεγάλο έργο του. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Λεξικό του Κρένερ ο Ν. Βρεττάκος παρουσιάζεται ως «σημαντικός Ελληνας ποιητής, που η εσωτερική φύση του εκφράζει με λυρικό πλούτο και βασανιστική ανάλυση τον πόνο και την αδικία του κόσμου».
Ο ποιητής πολιτικά ταγμένος στην Αριστερά, για το χρονικό διάστημα 1943 -1947, υπήρξε μέλος του ΚΚΕ και μάλιστα με απόφαση του κόμματος αναλαμβάνει την αρχισυνταξία του αριστερού περιοδικού. «Ελεύθερα Γράμματα». Ομως το λυρικό του δοκίμιο «Δυο Άνθρωποι Μιλούν Για Την Ειρήνη Του Κόσμου», θεωρήθηκε από άλλους διανοουμένους του ΚΚΕ ότι εξίσωνε τους δύο πόλους του Ψυχρού Πολέμου. Δημιουργείτε μια μεγάλη συζήτηση μέσα από το περιοδικό, που τελικά είχε σαν αποτέλεσμα με αποτέλεσμα ο Βρεττάκος να απομακρυνθεί από το περιοδικό και στην συνέχεια να διαγραφεί το 1949 από το ΚΚΕ. Από τότε ο ποιητής επέλεξε να μην ενταχθεί σε κανένα κόμμα, παραμένοντας όμως πάντα αριστερός. Αυτή ήταν μια εξέλιξη που πλήγωσε τον ποιητή αλλά δεν του άλλαξε το παραμικρό την στάση του όσο αφορά την πολεμική του στο εκμεταλλευτικό σύστημα και πάντα, μέχρι το τέλος της ζωής του στάθηκε στο πλευρό του μαχόμενου λαού. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα δεξιά έντυπα τον θεώρησαν το 1987 τον “πρώτο αριστερό που άλωσε την Ακαδημία Αθηνών”.
Υ.Γ: Την βιογραφία και το έργο του μπορείτε να συναντήσετε στο διαδίκτυο. Το μόνο που θέλουμε να προσθέσουμε είναι ότι ο διανοούμενος αυτός πάντα βρέθηκε στο στόχαστρο του αστικού συστήματος.
Απ’ την εποχή που η δικτατορία του Μεταξά έκαιγε τα βιβλία του, μέχρι το 1958 που βρέθηκε κατηγορούμενος για παράβαση του Αναγκαστικού Νόμου 509 («Περί μέτρων ασφαλείας του Κράτους, του πολιτεύματος, του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών»), εξ αιτίας του βιβλίου του «Ο ένας από τους δύο κόσμους», -το έγραψε μετά από ένα ταξίδι του στη Σοβιετική Ένωση- μέχρι την Απριλιανή δικτατορία κατά την οποία ο Βρεττάκος αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία.
Αφήστε μια απάντηση