ΟΚΔΕ: Βάση η αναζήτηση διεξόδου από την κρίση με ταξικό κριτήριο – προς όφελος της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών μαζών. Αυτό σημαίνει τελικά την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και του αστικού κράτους, τη σοσιαλιστική επανάσταση, την εγκαθίδρυση μιας επαναστατικής κυβέρνησης και της εξουσίας των εργαζομένων, μιας σοσιαλιστικής δημοκρατίας (ή την προετοιμασία για την υλοποίηση αυτών των καθηκόντων). Όλα τα επιμέρους ερωτήματα, όπως και αυτό του Ευρώ/Ε.Ε., πρέπει ν’ εντάσσονται σ’ αυτό το πλαίσιο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η επιμονή στη παραμονή στο ΕΕ/Ευρώ, σημαίνει πολιτικά, σήμερα, ενσωμάτωση στο αστικό/καπιταλιστικό σύστημα.
(Α) Ανάγκη
1. Ανάγκη πολιτικών αντίστροφων και ασυμβίβαστων με τη δομή και τους μηχανισμούς του Ευρώ και της Ε.Ε. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για μια αδύναμη οικονομία, όπως η ελληνική. Π.χ. και η πιο στοιχειώδης ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού (βιομηχανία, γεωργία, κλπ) προϋποθέτει: βιομηχανική και εμπορική πολιτική, βασισμένες στον έλεγχο/μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου και στη δυνατότητα άσκησης πιστωτικής και νομισματικής πολιτική (πράγμα αδύνατο χωρίς ένα νέο νόμισμα) – σπάσιμο με τις ντιρεκτίβες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, Μάαστριχτ κλπ – εθνικοποίηση των τομέων–κλειδιών της οικονομίας και πρωτίστως των τραπεζών, βαριά φορολογία σε κεφάλαιο και μεγάλα εισοδήματα/περιουσίες (μέχρι και δήμευσή τους), ελέγχους/περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων, ώστε να συγκεντρωθούν πόροι και οικονομικά εργαλεία για μια εναλλακτική πολιτική – διαγραφή του χρέους, για να σταματήσει η αιμορραγία της αποπληρωμής τόκων, ασφαλίστρων κ.λπ. στους ντόπιους και διεθνείς τοκογλύφους. Ενώ και η παραμικρή ανοικοδόμηση των δημόσιων κοινωνικών υπηρεσιών (ασφάλιση, υγεία, παιδεία κ.λπ.) προϋποθέτει τη μη εφαρμογή όχι μόνο των Μνημονίων αλλά και της Συνθήκης του Μάαστριχτ, των Προγραμμάτων Σταθερότητας, της Στρατηγικής της Λισαβόνας, όλων των νεοφιλελεύθερων σχεδίων/πολιτικών της Ε.Ε.
2. Η λεγόμενη «κινεζοποίηση», η μετατροπή των εργαζόμενων σε δουλοπάροικους και ολόκληρων χωρών, όπως η Ελλάδα, σε Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, έχουν το αντίστοιχό τους και στο πολιτικό επίπεδο. Τα μικρά και μεγάλα κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα για την ψήφιση/επιβολή των Μνημονίων. Η κατάργηση ουσιαστικά της ίδιας της (αστικής) συνταγματικής νομιμότητας. Τα «πειράματα» των κυβερνήσεων Παπαδήμου και Μόντι. Το κράτος έκτακτης ανάγκης της τρικομματικής κυβέρνησης ΝΔ–ΠΑΣΟΚ–ΔΗΜΑΡ. Οι φασιστικοί εκβιασμοί, απειλές, υποδείξεις κ.λπ. από τα επιτελεία της Ε.Ε. ενάντια στη συνείδηση των λαών, σχεδόν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ή όταν νιώθουν να απειλούνται. Οι τροχιοδεικτικές βολές του τύπου «οι εκλεγμένες κυβερνήσεις δεν λειτουργούν θετικά». Η μετατροπή κρατών σε σύγχρονα προτεκτοράτα, με επιτρόπους, ελεγκτές και γκαουλάιτερ τύπου Ράιχενμπαχ και Φούχτελ…
Σε όλη την Ευρώπη έχουμε μια αντιδημοκρατική αναδίπλωση και εξαπλώνεται ένας ιδιότυπος κοινοβουλευτικός (για την ώρα) βοναπαρτισμός. Μια διακυβέρνηση πλήρως αυτονομημένη από το λαϊκό αίσθημα, από τα κοινωνικά προβλήματα, αστικές κυβερνήσεις (πολλές φορές κυβερνήσεις συνασπισμού) που ουσιαστικά εκπροσωπούν τη μειοψηφία της κοινωνίας που προχωρούν καθημερινά στην αυταρχική θωράκιση του κράτους και το τσάκισμα των δημοκρατικών ελευθεριών – εν ολίγοις επιχειρείται η επιστροφή της εργατικής τάξης και των λαών στην κατάσταση υποτελούς των μέσων του 19ου αιώνα. Η ευρωπαϊκή αστική «δημοκρατία» μεταλλάσσεται σε δικτατορία με κοινοβουλευτικό μανδύα, σε σύγχρονη Βαστίλη.
Ειδικότερα μετά και την Κύπρο: όχι μόνο δεν υπάρχει «διαπραγμάτευση μέσα στο Ευρώ», αλλά το Ευρώ και η Ε.Ε. αποτελούν έναν μηχανισμό ωμής ιμπεριαλιστικής επιβολής πάνω στις πιο αδύναμες χώρες και όπως φαίνεται όλο και πιο καθαρά στην διάλυση των οικονομιών τους και στη φτωχοποίηση την λαών τους. Η ρήξη επιβάλλεται, ως ελάχιστη προϋπόθεση: Για ν’ αποκτήσει η εργατική τάξη, ως κορμός των λαϊκών και πλειβιακών μαζών, τον έλεγχο πάνω στην οικονομική κ.α. πολιτική. Για να εφαρμοστεί ένα Πρόγραμμα Σωτηρίας υπέρ της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Για να σπάσει η αυταρχική, αντιδημοκρατική επιβολή των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών. Η ρήξη με Ευρώ/Ε.Ε. είναι μια αναγκαία συνθήκη (δεν είναι από μόνη της και ικανή – βλ. παρακάτω).
3. Τέλος. Ευρώ και Μνημόνιο ή εργασιακός μεσαίωνας πάνε μαζί
4. Η ρήξη με το Ευρώ και την Ε.Ε. πρέπει να εντάσσεται (τουλάχιστον) σε μια πανευρωπαϊκή προοπτική: αυτή της διάλυσης συνολικά της Ε.Ε., ως μηχανισμού των ευρωπαίων καπιταλιστών και ιμπεριαλιστών πρώτα και πάνω απ’ όλα ενάντια στο προλεταριάτο της Ευρώπης. Η διάλυση της Ε.Ε. θα ήταν μια στρατηγική ήττα, ιστορικών διαστάσεων, για τους πιο ισχυρούς και συνάμα πιο αντιδραστικούς κύκλους των ευρωπαίων καπιταλιστών και ιμπεριαλιστών. Η κατάρρευση του «τείχους των Βρυξελών», των κέντρων απ’ όπου οργανώνονται και κατευθύνονται ως μονόδρομοι οι βάρβαρες αντεργατικές–αντιλαϊκές επιθέσεις, θα ήταν ένα σοβαρό αδυνάτισμα της αστικής κυριαρχίας πάνω στο προλεταριάτο και τους λαούς της Ευρώπης – και έτσι αντικειμενικά μια μεγάλη πρόοδος της επανάστασης.
Γι’ αυτό, η ρήξη με το Ευρώ και την Ε.Ε. δεν είναι απλά μονόδρομος, αλλά και οργανικό μέρος του προγράμματος των επαναστατών μαρξιστών (του μεταβατικού προγράμματος) για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης.
(Β) Δυνατότητα
1.Η κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, της οποίας ο «αδύνατος κρίκος» είναι η ΕΕ και ιδιαίτερα η Ευρωζώνη.
2. Η κρίση όχι μόνο έχει αδυνατίσει σοβαρά τη συνοχή του Ευρώ και της Ε.Ε. αλλά έχει βάλει πλέον (μετά και την Κύπρο) το Ευρώ στη φάση της θανάσιμης κρίσης του, τουλάχιστον με τη σημερινή του μορφή. Σχέδια για την αλλαγή της δομής του Ευρώ – ή ακόμα και διάρρηξής του (μάλιστα στο εσωτερικό της Γερμανίας, βλ. την εμφάνιση του νέου «αντιευρωπαϊκού» κόμματος). Συγκρούσεις γύρω από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και την λεγόμενη «τραπεζική ένωση». Και πάνω απ’ όλα τη χρεοκοπία ή με σοβαρά έως και πολύ σοβαρά προβλήματα οικονομιών όπως της Ισπανίας, Ιταλίας ή και Γαλλίας.
3. Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές έχουν ένα στρατηγικό κενό για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Η διαρκής συνέχιση των Μνημονίων από μόνη της όχι μόνο δεν λύνει αλλά βαθαίνει την κρίση. Η «ηγεμονική πολιτική» του γερμανικού ιμπεριαλισμού δεν αρκεί για να σηκώσει το βάρος των αντιφάσεων για το σύνολο της Ευρώπης, μιας και η πρωτοκαθεδρία του είναι μεν υπαρκτή, αλλά είναι σχετική, όχι απόλυτη, απέναντι στις μεγάλες χώρες και οικονομίες (Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, ακόμα και Ισπανία) – ενώ σε καμία περίπτωση δεν μπορεί αποκλειστικά μόνος του να τα βγάλει πέρα με την όξυνση της ταξικής πάλης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
«Νέα διαχείριση της κρίσης χρέους» με το κούρεμα/αρπαγή των καταθέσεων: ακόμα μεγαλύτερες οξύνσεις και συγκρούσεις (π.χ. γύρω από τη αναδιαμόρφωση του τραπεζικού χάρτη).
4. Η κρίση σε Ευρώ/Ε.Ε., οι λυσσαλέοι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό τους, η λαίλαπα βάρβαρων μέτρων που σαρώνει τη μια χώρα μετά την άλλη, έχουν επιφέρει ισχυρά πλήγματα στην «ευρωπαϊκή συνείδηση», σε όποιο βαθμό είχε αυτή αναπτυχθεί. Ειδικά στην Ελλάδα, η αυξανόμενη απόρριψη του «ευρωπαϊσμού» δεν είναι τίποτα λιγότερο από υπονόμευση και διάλυση ενός βασικού πυλώνα της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας από τη Μεταπολίτευση και μετά. Η αμμφισβήτηση, απόρριψη κ.λπ. του Ευρώ και της Ε.Ε. μεγαλώνει σε όλη την Ευρώπη (π.χ. Ιταλία).
5. Η Πολιτική Κρίση. Η κρίση του πολιτικού προσωπικού της αστικής τάξης ιδιαίτερα σε ορισμένες χώρες.
6. Αγώνες (Βουλγαρία, Σλοβενία, απεργίες, «αγανακτισμένοι» κ.α.).
Αξιοποιώντας αυτές τις αντιφάσεις, αυτό το αδυνάτισμα του ελέγχου των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών πάνω στο ίδιο το σχέδιο τους της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», η ρήξη με το Ευρώ και την Ε.Ε. είναι εφικτή. Πραγματικές δυνατότητες για ένα νέο επαναστατικό κύμα.
(Γ) Προοπτική
1. Τα ριζοσπαστικά μέτρα που πρέπει να συνοδεύουν μια έξοδο από το Ευρώ. Π.χ. η εθνικοποίηση των τραπεζών αλλά και των τομέων–κλειδιά του συνόλου της οικονομίας, ο έλεγχος μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου κ.λπ. Μέτρα για μια παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας σε σοσιαλιστικές βάσεις και κατεύθυνση.
[Για τις δυνατότητες εξαγωγών κ.λπ. αν βγούμε από το Ευρώ. «Για τους υποστηρικτές αυτής της άποψης, η ανάκτηση της «εθνικής» κυριαρχίας στο νόμισμα θα οδηγήσει σε αύξηση των εξαγωγών και στην παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Επιχειρούν μια αναλογία με την Αργεντινή το 2000, που όμως είναι αβάσιμη, καθώς εκεί υπήρχε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον (η ευρύτερη περιοχή διένυε μια φάση σχετικής ανάπτυξης) αλλά και μια αξιόλογη παραγωγική βάση – και ιδιαίτερα ο τελευταίος παράγοντας εκλίπει στην Ελλάδα. Οι οικονομικές-πολιτικές δυνατότητες του ελληνικού καπιταλισμού να βρει διέξοδο στην παγκόσμια αγορά και πολύ περισσότερο να οδηγηθεί σε μια παραγωγική ανόρθωση με βάση ένα αυτόνομο νόμισμα, είναι τουλάχιστον μακρινές και θολές, αν όχι σκέτη φαντασιοπληξία. Ο ασθενής που φυτοζωεί στην εντατική των δανείων ΔΝΤ και ΕΕ, δεν μπορεί ξαφνικά να μετατραπεί σε δρομέα μεγάλων αποστάσεων… Στην απίθανη περίπτωση που η ελληνική μπουρζουαζία θα επεδίωκε κάτι τέτοιο, οι θυσίες που θα απαιτούνταν από το προλεταριάτο και τα λαϊκά στρώματα (όπως έγινε και στην Αργεντινή) θα ήταν κυριολεκτικά αιματηρές.»]
* Το Ευρώ δεν δημιούργησε την κρίση. Η κρίση είναι δομική του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτή είναι μια φαινομενικά απλή θέση, αλλά που ξεχνιέται ή παρακάμπτεται από πολλές πλευρές, που λανθασμένα απομονώνουν το πρόβλημα του Ευρώ από το πρόβλημα της καπιταλιστικής κρίσης στο σύνολό του. Φτάνοντας έτσι σε λάθος συμπεράσματα ότι αρκεί η ανάκτηση μιας «εθνικής κυριαρχίας» πάνω στο νόμισμα (ένα εθνικό νόμισμα δεν σημαίνει και κυριαρχία πάνω στην οικονομία) για να έχουμε μια επανεκίνηση ή και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Το Ευρώ όξυνε την κρίση (ιδιαίτερα για χώρες όπως η Ελλάδα) ή της προσέδωσε ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που δεν υπήρχαν σε άλλες κρίσεις – αλλά δεν τη δημιούργησε. Επομένως, αν θέλουμε να πάμε στη ρίζα του κακού, δεν πρέπει ν’ αναζητούμε τη διέξοδο απλά στην αλλαγή ενός νομίσματος αλλά στην αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων και την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος: το 1ο δεν είναι ταυτόσημο με το 2ο, ένα «συνώνυμό» του, όπως κάποιες φορές ίσως επιχειρείται να παρουσιαστεί.
2. Και αυτό μας φέρνει στον κόμπο του ζητήματος. Ποια θα είναι η ταξική φύση του καθεστώτος που θα εφαρμόσει τη μία ή την άλλη πολιτική; Θα είναι μια οικονομία που λειτουργούν οι νόμοι του καπιταλισμού; Μια κυβέρνηση που στηρίζεται ή αφήνει άθικτο τον αστικό κρατικό μηχανισμό – είτε από προγραμματική άποψη την ονομάσουμε «αριστερή», «ριζοσπαστική» ή οτιδήποτε άλλο; Μπορεί επομένως η εργατική τάξη να ελπίζει σε σωτηρία από τον Αρμαγεδώνα της κρίσης χωρίς να προετοιμαστεί και να παλέψει για την αλλαγή των δομών της εξουσίας, για μια επαναστατική κυβέρνηση των εργαζομένων, για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης; Δεν είναι περιττό να υπενθυμίσουμε ότι σε τέτοια ζητήματα η σιωπή, οι υπεκφυγές, οι ασάφειες περί «αριστερών» ή «λαϊκών» κυβερνήσεων έχουν οδηγήσει την εργατική τάξη σε ιστορικές προδοσίες και αιματηρές ήττες.
ΟΚΔΕ: το κομβικό ερώτημα παραμένει: ποια τάξη έχει την εξουσία; Χωρίς την ανατροπή του καπιταλισμού και την σοσιαλιστική εναλλακτική λύση, η έξοδος από Ευρώ/ΕΕ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια εξίσου βάρβαρη επίθεση ενάντια στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα και σε κάθε περίπτωση αν η έξοδος γινόταν από αστικές δυνάμεις. Γιατί σε τελευταία ανάλυση δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά στον πυρήνα των μηχανισμών της ταξικής κυριαρχίας είτε πρόκειται για έναν «εθνικό» καπιταλισμό είτε για τα «υπερεθνικά» όργανα της ΕΕ. Χωρίς μια τέτοια ταξική και βέβαια επαναστατική σκοπιά/προοπτική, οι προτάσεις για έξοδο από Ευρώ/Ε.Ε. ακόμα και με τα μέτρα που θα τη συνοδεύουν, αποκτούν έναν δευτερεύοντα, σχεδόν τεχνικό χαρακτήρα.
3. Απομένει το ερώτημα: Πρέπει «να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις» για να προχωρήσουμε σ’ αυτές τις ρήξεις; Ή πρέπει να περιμένουμε κάποια «αόριστη» βοήθεια από το εξωτερικό, ιδιαίτερα από μια «αλλαγή» των συσχετισμών (π.χ. κυβερνήσεις της Αριστεράς ή κινήματα/αγώνες στην Ευρώπη); Απαντάμε:
Ναι, πρέπει «να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις» – δηλ. στην ενότητα, οργάνωση, πάλη και αντικαπιταλιστική κινητοποίηση πρώτα και πάνω απ’ όλα του προλεταριάτου, για να κάνουμε τη σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα, να αρχίσουμε την ανασυγκρότηση της οικονομίας και κοινωνίας – και να την κρατήσουμε όρθια με όσες θυσίες και για όσο χρειαστεί. Αυτό είναι και εφικτό και αναγκαίο.
Αλλά και ανάποδα.
Όχι, δεν μπορούμε «να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις», αν αυτό σημαίνει την αναζήτησης μιας «λύσης» στα πλαίσια μιας «εθνικά αυτοδύναμης ανάπτυξης» (και ιδιαίτερα αν εννοείται χωρίς την καταστροφή του αστικού κράτους, αλλά μ’ έναν κάποιο ταχυδακτυλουργικό «μετασχηματισμό» και «αξιοποίησή» του). Θεωρίες και στρατηγικές ιστορικά καταδικασμένες και αντιδραστικές, όταν οι παραγωγικές δυνάμεις έχουν προ πολλού ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα ακόμα και των πιο προηγμένων οικονομιών/κρατών [αυτό είναι και μια από τις αντιφάσεις που ξεσπούν στην κρίση].
Μόνο η συνεργασία του κυρίαρχου προλεταριάτου τουλάχιστον στις κυριότερες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτές τις παραγωγικές δυνάμεις μ’ έναν ορθολογικό τρόπο (πχ. τεράστιες δυνατότητες για τη λύση του ενεργειακού προβλήματος), βάζοντας όλες τις μεγάλες κοινωνικές επιλογές κάτω από έναν δημοκρατικό σχεδιασμό. Αυτό είναι το περιεχόμενο της πάλης για μια ενωμένη σοσιαλιστική Ευρώπη.
Ισχύει στο πολλαπλάσιο για μια χώρα με μικρό αριθμητικό και οικονομικό βάρος όπως η Ελλάδα, όπου μετά και την καταστροφική χρεοκοπία του ελληνικού καπιταλισμού το «εθνικό» σημείο εκκίνησης για μια ανασυγκρότηση της οικονομίας σε σοσιαλιστικές βάσεις θα ήταν πράγματι αρκετά χαμηλό.
Έτσι, μια νίκη της επανάστασης στην Ελλάδα και την αποδέσμευση από Ευρώ/Ε.Ε. θα τη δούμε ως πρελούδιο επαναστατικών εξελίξεων και σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είμαστε βέβαιοι ότι οι εργαζόμενες μάζες και σ’ άλλες χώρες θα έβλεπαν με ενθουσιασμό σε μια τέτοια εξέλιξη την ευκαιρία ν’ αποτινάξουν κι αυτές το ζυγό των αφεντικών τους, ντόπιων ή «υπερεθνικών».
Παρά τις προφανείς αδυναμίες της διεθνιστικής διαπαιδαγώγησης και πρακτικής του εργατικού/επαναστατικού κινήματος, έχουν υπάρξει σημαντικές εμπειρίες (ευρωπορείες, αντιπαγκοσμιοποιητικό και αντιπολεμικό κίνημα), ενώ η επίδραση των αραβικών επαναστάσεων στην ταξική πάλη στην Ευρώπη είναι ένα καλό παράδειγμα γι’ αυτή τη δυναμική, που ξεχνιέται από πολλούς που κατά τ’ άλλα αναφέρονται στο διεθνισμό. Τι εγκληματικός αναχρονισμός θα ήταν η προσπάθεια να καναλιζαριστεί αυτή η δυναμική στην ανέφικτη «αυτοδύναμη ανάπτυξη» στο όνομα των «ξεχωριστών κοινωνικών σχηματισμών και εθνικών πραγματικοτήτων»!
————————————————————————————————————————
Ρήξη με Ευρώ/Ε.Ε. και πάλη για τη διάλυση της αντιδραστικής ΕΕ, πάλη για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ελλάδα (και σε κάθε χώρα), διεθνισμός για μια σοσιαλιστική ενοποίηση της Ευρώπης: μόνο συνδυάζοντας αυτούς τους στόχους το προλεταριάτο μπορεί να απεγκλωβιστεί από το δίλημμα να διαλέξει ανάμεσα στην Σκύλα της ΕΕ και τη Χάρυβδη του εθνικού απομονωτισμού – και να χαράξει μια πορεία σύμφωνα με τα ανεξάρτητα ταξικά του συμφέροντα.
Η Εκδήλωση της Πρωτοβουλίας Ενάντια σε Ευρώ και Ε.Ε. έγινε στην ΑΣΟΕ στις 24/4/2013
Αφήστε μια απάντηση