Ριφιφί ψήφων

Πηγή: Θανάσης Καραμπάτσος – Documento

Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει ο απλός πολίτης την έκταση και το βάθος του σκανδάλου στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Τα εκατομμύρια από ευρωπαϊκά κονδύλια που δίνονται για αγροτικές ενισχύσεις είναι το ιερό δισκοπότηρο για πολλούς επιτήδειους. Το κακό είναι ότι θεωρούν κουτόφραγκους τους ευρωκράτες των Βρυξελλών και εκτίμησαν λανθασμένα ότι μπορούν να συντηρήσουν διαχρονικά και διακομματικά τη μεγάλη κομπίνα.

Στη μακρά έρευνα που έκανε το Documento, και το αποτέλεσμά της θα το διαβάσετε αύριο στα περίπτερα, εντοπίσαμε πολλά σκοτεινά σημεία, βουτήξαμε σε ένα σωρό υπηρεσιακά έγγραφα και στη νομολογία, ιχνηλατήσαμε τις υπογραφές και καταγράψαμε δηλώσεις, χρονικά σημεία και πρακτικά. Τα βάλαμε σε μια σειρά και το ερώτημα ήταν αν θα γίνουν κατανοητά. Δεν είναι άλλη μία περίπτωση μεμονωμένων αγροτών, ξωμάχων ή τσιφλικάδων, που προσπαθούν να πάρουν το κατιτίς παραπάνω από την ΕΕ. Είναι ολόκληρο κύκλωμα. 

Για να εξηγούμαστε, έχουν εμπλακεί ανεξάρτητα βαθμού και έντασης εταιρείες, πρόσωπα, οικογένειες ολόκληρες, μεγαλόσχημοι και υπάλληλοι και στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η διάρθρωση έχει μορφή πυραμίδας και στην κορυφή της βρίσκονται μελέτες και υπουργεία. Η αιχμή, η κορυφή, είναι η υπογραφή συγκεκριμένων υπουργών.

Έχει επίσης χρονικό βάθος το κόλπο. Όλα ξεκινούν από το 2014 και τη μάχη για τον ορισμό του «βοσκότοπου», καθώς η μεσογειακή φύση είναι περισσότερο «άγρια» από τα κεντροευρωπαϊκά λιβάδια. Έχει πουρνάρια και σχίνους. Εξαιτίας τους κόπηκαν επιδοτήσεις από βοσκοτόπια. Ο τότε υπουργός και διαμορφωτής του αγροτικού προγράμματος της ΝΔ Γιώργος Καρασμάνης υπέγραψε μια «τεχνική λύση»: οι κτηνοτρόφοι μπορούσαν να δηλώσουν βοσκότοπους σε περιοχές που τους αναγνώριζαν οι Βρυξέλλες ώστε να πάρουν τις επιδοτήσεις ανά κεφάλι ζώου. Το 2015 όμως άλλαξε η ΚΑΠ, αναθεωρήθηκε ο ορισμός του βοσκότοπου και η επιδότησε έγινε με την έκταση. Στην Ελλάδα η «τεχνική λύση» διαιωνιζόταν καθώς στις επιδοτήσεις μπήκαν οι νεοεισερχόμενοι αγρότες. 

Το σύστημα δούλευε για επιλεγμένους. Συγκεκριμένοι είχαν πρόσβαση στους ψηφιακούς χάρτες και μέσω των κέντρων υποβολής δηλώσεων. Ώσπου το 2019 μπήκε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ο Μάκης Βορίδης. Προσωπικά θεωρούσα ότι ήταν από τα υποβιβασμένα στελέχη που σχημάτισαν την τότε κυβέρνηση δεδομένων των ικανοτήτων που είχε και ξεδίπλωσε αργότερα ως υπουργός Επικρατείας. Έβαλε μια υπογραφή που έδινε συνέχεια στην «τεχνική λύση». Μόνο που τώρα όλα ήταν επιμελώς μελετημένα. Υπήρχε ο μηχανισμός, το κύκλωμα, ώστε να τροφοδοτηθούν οι εκλεκτοί με τα εικονικά εφόδια που οδηγούσαν σε πληρωμές ενισχύσεων για βοσκοτόπια, για ζώα και για δέντρα που δεν είχαν. 

Στα δάση του Γράμμου βρέθηκαν να βόσκουν (εικονικά) πρόβατα και αίγες. Το ίδιο και στο φαράγγι της Σαμαριάς. Στη Νάξο οι κάτοικοι είδαν τις αιτήσεις στην περιοχή τους να είναι διπλάσιες από αυτούς. Εκτάσεις τους τις είχαν δεσμεύσει άλλοι. Όλως τυχαίως ήταν από την Κρήτη. Η Κρήτη είχε γίνει μπλε. Υπουργός ήταν ήδη ο γνωστός και μη εξαιρετέος Αυγενάκης. Λίγο πριν από τις εκλογές του 2023 δηλώσεις με εικονικά στοιχεία από τουλάχιστον 5.300 ΑΦΜ είχαν μπλοκαριστεί για έλεγχο και οι επιδοτήσεις είχαν κοπεί.

Διαμαρτυρήθηκαν από την Κρήτη. Υπάλληλοι έκαναν ελέγχους έχοντας κόντρα εγκυκλίους από τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ένας πρόεδρος του οργανισμού είχε παυθεί διότι εντόπισε το πρόβλημα. Είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ άλλαξε περισσότερους επικεφαλής από όσα ήταν τα χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ; Τελευταίος ο συνταξιούχος ανώτατος δικαστικός Νίκος Σαλάτας που εξωθήθηκε σε παραίτηση παρότι επιχείρησε να υπερασπιστεί το βορβορώδες κύκλωμα στο όνομα της ακεραιότητας του οργανισμού και του θεσμού. Τελικά μπροστά στην κάλπη οι δηλώσεις επιδοτήθηκαν.

Είχε ήδη μπει στα κιτάπια του η ευρωπαϊκή εισαγγελία. Έψαξε στοχευμένα και επίκεινται καμπάνες. Ύστατη προσπάθεια να σώσουν οτιδήποτε κι αν σώζεται από την επιχείρηση εξαγοράς ψήφων και εξυπηρέτησης ημετέρων είναι το ψευδές επιχείρημα ότι θα χαθούν οι αγροτικές επιδοτήσεις. Αν δίνεις σε δικηγόρους τη δυνατότητα δηλώνουν ψευδώς ότι είναι αγρότες και κτηνοτρόφοι και από τα Κολωνάκια να εισπράττουν επιδοτήσεις για στρέμματα και ζώα που δεν έχουν, συγγνώμη αλλά αρπάζουν τα κονδύλια που δικαιούνται οι πραγματικοί δικαιούχοι. Τους κλέβουν. Δεν κινδυνεύουν να τα χάσουν. Ας γίνει επανεκκίνηση με τους πραγματικούς αιτούντες.