Μια συνέντευξη με τον Χαΐνη Δ. Αποστολάκη δεν μπορεί να είναι… γραμμική ή συμβατική. Είναι σίγουρα αιρετική, ενδεχομένως και προκλητική και ανοίγει το πεδίο συζήτησης σε πολλά θέματα.
Για λίγες ακόμη εμφανίσεις οι Χαΐνηδες παρουσιάζουν στο θέατρο Ροές τραγούδια απ’ όλη τη δισκογραφία τους («Το καπηλειό», «Ο ακροβάτης», «Συνταγές μαγειρικής», «Η τίγρη», «Είχα μια αγάπη μια φορά»), σε ένα πρόγραμμα «αυξανόμενης εντροπίας», όπως το χαρακτηρίζουν, χοροστατούντος του «σεβασμιωτάτου αρχιεπισκόπου Γαϊδουρονησίου κ. Δημητρίου (Χαΐνη) και πλήθους παναγιωτάτων επισκόπων (μουσικών)».
Στο μεταξύ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη το graphic novel «Δρακοδόνη» του Χαΐνη, σε εικονογράφηση Νίκου Μπράτου. Ενα τραγουδαφήγημα, ένα επικό παραμύθι που συνταιριάζει φυσικές και υπερφυσικές αντιθέσεις και εξελίσσει την πλοκή μέσα από δυαδικότητες.
Η συνέντευξή μας αναπόφευκτα θα είναι πολιτική.
- Πριν ξεκινήσουμε θέλω να αποχαιρετήσω τον αδερφό μας Γιώργο Σταυράκη που έφυγε ξαφνικά από τη ζωή πριν από λίγες μέρες… Οι συνεντεύξεις μου ανέκαθεν ήταν πολιτικές. Είμαι ένας ενιαίος εαυτός, ο πολιτικός μου εαυτός δεν απομονώνεται από τη σκέψη και την πράξη. Υπάρχει πράξη που να μην είναι πολιτική;
Προφανώς όχι.
Διανύουμε τοπικά και οικουμενικά μια πολύ περίεργη, ενδιαφέρουσα και επικίνδυνη ιστορική φάση. Η άνοδος της εσωστρέφειας που εκφράζεται από κυβερνήσεις, κόμματα και κοινωνικά στρώματα που μετατοπίζονται στα άκρα του δεξιού φάσματος είναι εξόχως ανησυχητική.
Πού οδηγεί αυτό το φαινόμενο;
Στον περιορισμό των ατομικών και δημοκρατικών ελευθεριών, στην απέραντη επικυριαρχία της αγοράς, στους γελοίους ηγέτες. Δείτε για παράδειγμα τη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ, την Ουγγαρία, την Ιταλία ή τη μετατόπιση σε παρελθοντικά στεγανά όπως η θρησκεία, το έθνος, η οικογένεια – ανόητες κατασκευές που πλέον δεν έχουν λειτουργικότητα. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει έντονη απογοήτευση από την επονομαζόμενη Αριστερά παγκοσμίως.
Γιατί την αποκαλείς «επονομαζόμενη»;
Η παγκόσμια κεντροαριστερά, όπως λέγεται, δεν αμφισβητεί αληθινά το σάπιο αξιακό σύστημα. Οι προτάσεις της αφορούν ποσοτικές μεταβολές κι όχι ποιοτικές. Μοιάζει με Δεξιά λάιτ. Ο κόσμος όταν τον προδίδει η Δεξιά νιώθει προδομένος από το σύζυγο, όταν τον προδίδει η Αριστερά νιώθει προδομένος από την ερωμένη. Στο φαντασιακό αποτύπωμα δεν είναι το ίδιο η Δεξιά με την Αριστερά. Η πρώτη συμβολίζει τον ρεαλισμό, η δεύτερη το όραμα. Ετσι ο κόσμος απαρνιέται το όνειρο, που εκ των πραγμάτων ενώνει, εξελίσσει και ανοίγει προς το μέλλον, και καταφεύγει σε αυτά που χωρίζουν, συρρικνώνεται σε δογματικά καλούπια υπεροχής που υμνούν τον παρελθόντα χρόνο.
Να πάμε όμως από το γενικό στο ειδικό; Να περάσουμε στα καθ’ ημάς;
Η σημερινή κυβέρνηση έπρεπε να είχε παραιτηθεί εδώ και καιρό, από όταν πρωτοτύπησε παγκοσμίως: κάηκε με άπνοια το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της χώρας, η Εύβοια. Πόσο μάλλον με το σκάνδαλο των υποκλοπών, το οποίο είναι τεράστιας σημασίας καθώς απειλείται η ελευθερία του ατόμου. Καθένας μας καθίσταται ύποπτος και άρα ένοχος. Θεωρώ επίσης ντροπή και κατάντια την κατάταξη στην 108η θέση στην ελευθερία του Τύπου.
Θέλω όμως να δώσω ένα παράδειγμα. Ας δούμε τι λέει η Δεξιά σχετικά με την εκπαίδευση. Στην Ελλάδα υπάρχει η παγκόσμια πρωτοτυπία να έχουμε δύο πηγάδια χωρίς πάτο: τη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση. Τόσο τα σχολεία όσο και τα φροντιστήρια αποτυγχάνουν να παράγουν μορφωμένες ατομικότητες. Το φροντιστήριο διδάσκει τεχνικές, ενώ το δημόσιο σχολείο είναι διεκπεραιωτικό. Αρα έχουμε μια κοινωνία που τροφοδοτεί με ενέργεια δύο πηγάδια χωρίς πάτο.
Η Αριστερά λέει ότι θα προσλάβουμε περισσότερους εκπαιδευτικούς και έγκαιρα. Αντί να δυναμιτίσει την εκπαίδευση, τη μόρφωση, αντί να γαλουχήσει υγιείς ατομικές συνειδήσεις οι οποίες θα συνυπάρξουν και θα προκόψουν υψηλότερες ιδέες. Τι δουλειά έχει μια Αριστερά που κυνηγά απεγνωσμένα ψήφους και εξουσία; Θα έπρεπε να αναμορφώσει πολιτισμικά και να οργανώσει στη βάση κοινοτικών προτύπων μια υγιή ζωή. Ο πλανήτης χρειάζεται και υγιές ριζοσπαστικό και υγιές συντηρητικό κομμάτι.
Πώς εννοείς αυτή την πολιτισμική αναμόρφωση;
Στον πολιτισμό η Δεξιά προβάλλει το ψεύτικο, τα φρου φρου και αρώματα, η Αριστερά το αληθοφανές. Ή προβάλλουν τα σάιτ της Αριστεράς για πολιτισμό; Οποιος προτάσσει αντικυβερνητικό σύνθημα γίνεται καλλιτεχνάρα και επαναστάτης. Εχουν δίκιο ο Πορτοσάλτε και ο Πρετεντέρης κι ας μην έχω καμία ιδεολογική συγγένεια μαζί τους. Από που κι ως πού δεν καταδικάζουμε το σεξιστικό «γαμ…, Μητσοτάκη» που αναπαράγει το αρχέτυπο του βιασμού και συνδέει την ερωτική πράξη με την εκδίκηση;
Εχουμε περισσότερους «επαναστάτες» από ποδοσφαιριστές. Τηλεαστέρες, λαϊφστάιλ υποκείμενα, μικροαστοί, ποπ μεγαλοαστοί. Και ο έντεχνος είναι μικροαστός επαναστάτης. Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των επαναστατών; Η κανονικότητα. Πότε πρόβαλαν έναν μη κανονικό καλλιτέχνη; Εάν η κοινωνία είναι άρρωστη, η κανονικότητα είναι αρρώστια. Η Αριστερά θέλει να αγκαλιάσει τους «κανονικούς» καλλιτέχνες, τους συμβατούς με τη μεσαία τάξη.
Είχα χρησιμοποιήσει πρώτος τον όρο «εκφασισμένο κέντρο». Μην ψάχνουνε τον φασισμό στους χρυσαυγίτες αλλά στον μεσαίο χώρο με τον οποίο φλερτάρουν και η Δεξιά και η Αριστερά.
Ωστόσο έχω την αίσθηση ότι το κοινό των Χαϊνηδων περιλαμβάνει και άτομα με_ εξεγερσιακή διάθεση.
Θα τους το πω κατάμουτρα: πολλοί από εσάς κάνετε επαναστατικό τουρισμό και γηπεδικό αλκοολισμό ταυτόχρονα με συνθηματική εκτόνωση. Θέλω να τους πω, σαν παλιός καπετάνιος και πολεμιστής, ότι η αναρχία δεν είναι εξέγερση. Ετσι την πληρώσαμε με τις καταλήψεις. νομίζαμε ότι μετά τον Γρηγορόπουλο πιάσαμε τον πάπα..
Η αναρχία είναι η ομορφιά και η ποίηση της δόμησης, δόμηση που εάν απειληθεί, εξεγείρεσαι. Η βασική μας δουλειά είναι το όραμα να παίρνει σάρκα και οστά και τα μικρά μας περβολάκια να ανθοκοπούνε και να είναι ανοιχτά για όλους. Η εξέγερση να γίνει εάν χαλάσει αυτή η ομορφιά. Ας ποθάνουμε για την παπαρούνα μας παρά για τις παπαριές που πεθαίνουν οι άλλοι! Δεν μπορώ τον παραδοσιακό τρόπο αντίδρασης. Λόγω της πολεμικής τέχνης που κάνω, που είναι εσωτερική. δεν αντιδρώ όπως οι υπόλοιποι. Ολες οι πολεμικές τέχνες σου λένε «στον καβγά φέρσου σαν άντρας». Η δική μας «φέρσου σαν γυναίκα».
Γιατί θεωρείς ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει ενταθεΐ το φαινόμενο των γυναικοκτονιών;
Εν μέσω καραντίνας γράψαμε ένα τραγούδι που με συγκλόνισε, το «Αλεξανδρινό», για τη χειρότερη γυναικοκτονία στην ιστορία, τη δολοφονία της Υπατίας, η οποία για πολλούς ιστορικούς σηματοδοτεί το πέρασμα από την αρχαιότητα στον Μεσαίωνα. Το γράψαμε προτού το φαινόμενο πάρει διαστάσεις, σαν προάγγελος του τι θα επακολουθήσει. Οταν βάλεις άτομα σε στενό χώρο, όπως συνέβη με την καραντίνα, τρελαίνονται – είναι η αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ. Αυτό οδήγησε τους ανθρώπους σε καταστάσεις συναισθηματικής ακρότητας. Αυτό που δεν έχει βάλει ο κόσμος καλά στο μυαλό του είναι ότι οι γυναικοκτονίες είναι θέμα ταξικό. Κατά τη γνώμη μου οι γυναίκες πρέπει να δυναμιτίσουν τα θεμέλια του κράτους. Στις μητρογραμμικές κοινωνίες δεν είχαμε κανένα στοιχείο συγκρούσεων ή ομαδικής βίας. Η ταξική κοινωνία εμφανίστηκε ταυτόχρονα με την πατριαρχία.
Η ερμηνεία σου προϋποθέτει κριτική ιστορική μνήμη.
Δυστυχώς είναι της μόδας το new age πανιού… και στην πολιτική.
Να ξεχύσουμε τον Εμφύλιο, λένε. Τίποτε δεν ξεχνιέται. Δεν μπορούμε να λέμε ότι οι Τούρκοι δεν έκαναν σφαγές και πως η Καταστροφή της Σμύρνης ήταν αποτέλεσμα του συνωστισμού. Ο αραβικός εξτρεμισμός έχει ακόμη την ανάμνηση των σταυροφοριών. Δεν σβήνουν αυτά. Δεν είμαι εθνικιστής, είμαι πιο πατριώτης από τους εθνικιστές και θα υπερασπιστώ την πατρίδα μου, όπως επίσης και του γείτονά μου.
Τι θα ακούσουμε στις παραστάσεις σας στις Ροές;
Οι Χαΐνηδες κάνουν ένα πείραμα: συναυλίες με κέντρο τη μουσική. Σε όλες τις μουσικές σκηνές το επίκεντρο είναι το αλκοόλ και το κουτσομπολιό. Στις Ροές, ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα θέατρα που τα διαχειρίζονται καλλιτέχνες κι όχι εταιρείες παραγωγής, μας φιλοξενεί η ιδιοφυής συνεργάτιδά μας Χριστίνα Σουγιουλτζή. Εχουμε φτιάξει μια πολύ ωραία μπάντα. Είναι ο Μιχάλης Γαλάνης στα ντραμς, ο Γιώργος Κωνσταντίνου στο μπάσο, ο Δημήτρης Ζαχαριουδάκης στην κιθάρα και στο τραγούδι, ο Μιχάλης Νικόπουλος στο λαούτο, το μαντολίνο, το μπουζούκι και το τραγούδι, η Αγγελική Σύρκου στο τραγούδι, ο Πίτερ Τζέικς στο κλαρίνο, το ψλικόρνο, στην τρομπέτα, στο νέι, εγώ ο τη λύρα και τη φωνή κι ο Βασίλης Αλεξόπουλος στην ηχοληψία. Καλούμε τον κόσμο να ’ρθει, έχουμε και ωραίο ρακάκι!
Συνέντευξη του Δημήτρη Αποστολάκη στην Αφροδίτη Ερμίδη – Documento
Αφήστε μια απάντηση