Συμπληρώνονται σήμερα 74 χρόνια από την ημέρα που στο εικονοστάσι των “αγίων” του λαϊκού κινήματος τοποθετήθηκε η εικόνα του επαναστάτη κομμουνιστή Κώστα Θωμ. Ξυδέα.
H ιστορία του Ξυδέα και της οικογένειας του είναι από τις πιο ενδεικτικές της κτηνωδίας του μοναρχοφασισμού, αλλά αποτελεί και μια χρυσή σελίδα των λαϊκών αγώνων για την “χιλιάκριβη λευτεριά”.
Η συμφωνία της Βάρκιζας βρήκε τον Κ. Ξυδέα, από τον Ιούλη του 1944, αξιωματικό της λαϊκής πολιτοφυλακής. Δεν παράδωσε τον οπλισμό του και αρνήθηκε να λάβει μέρος στο δημοψήφισμα του 1946.
Με τους Δημ. Καστάνη, Θωμ. Κουμπαράκο, Π. Ξυπόλητο, Ν. Καστάνη, Π. Κομπότη, Γ. Ξυδέα κ.ά. κατέφυγε στον Ταϋγετο. Μετά τη δημιουργία του ΔΣΕ, ο Κ. Ξυδέας βρέθηκε έτοιμος για τον καινούριο αγώνα.
Σύμφωνα με μαρτυρίες στελεχών, συναγωνιστών του και απλών ανταρτών, ο Κ. Ξυδέας συγκέντρωνε έμφυτες και επίκτητες ικανότητες σχετικές με την πολεμική τέχνη. Ιδιαίτερα διακρινόταν στη γνώση της τοπογραφίας των ορεινών όγκων της Πελοποννήσου, την οποία εκμεταλλεύονταν άριστα, κατά τις επιχειρήσεις. Ελαβε μέρος στις περισσότερες και σοβαρότερες μάχες, που διεξάχθηκαν στην Πελοπόννησο.
Χάρη στις ικανότητές του αυτές πέρασε από όλα τα στάδια αξιωμάτων του ΔΣΕ. Ομαδάρχης, διμοιρίτης, λοχαγός – καπετάνιος, ταγματάρχης με την αριθ. 18/185/3-1-1948 (2) Διαταγή του Γενικού Αρχηγείου και από τις αρχές Νοέμβρη 1948, ανέλαβε τη διοίκηση του Αρχηγείου Ταϋγέτου.
Υπήρξε πάντα ανιδιοτελής και θυσίασε όχι μόνο τη ζωή του, αλλά και τις ζωές της οικογένειάς του. Μαζί του χάθηκαν η γυναίκα του Σταθούλα και τα δύο τους παιδιά Αλέξανδρος και Χρήστος – Στάλιν, 2 και 7 χρόνων αντίστοιχα. Παρά τα λίγα γράμματα που ήξερε, απόφοιτος Σχολαρχείου, κάτι σαν το Δημοτικό Σχολείο, στις ώρες της παρανομίας και μοναξιάς του διάβαζε και έγραφε. Στους αντάρτες που τον αγαπούσαν ξεχωριστά και τον θαύμαζαν, απάγγελνε συχνά ποιήματα του Κ. Βάρναλη, κερδίζοντας τα θερμά χειροκροτήματα των ακροατών του, για την καλή απόδοσή τους.
Το τέλος του Κ. Ξυδέα ήταν όμοιο με το τέλος των περισσότερων αγωνιστών του ΔΣΕ. Το κύκνειο άσμα του παίχτηκε στη θέση “Λάκκα Καρβέλι” στην περιοχή Πηγάδια Μεσσηνίας στις 13/6/1949. Περικυκλωθείς από μεικτό απόσπασμα χωροφυλακής, στρατού, ΜΕΑ και Χιτών και παρά τα κρυοπαγήματα, από τα οποία υπέφερε, αρνήθηκε να παραδοθεί και αφού, για μισή και πλέον ώρα, αντέταξε πεισματική αντίσταση, σκοτώθηκε επί τόπου με τον σωματοφύλακά του, νεαρό φοιτητή Νίκο Στυλ. Περδικέα, από το Προάστειο Καρδαμύλης.
Ο νεκρός του Κ. Ξυδέα, πάνω σε μια πρόχειρη σκάλα, οδηγήθηκε στην Καλαμάτα, όπου και διαπομπεύτηκε από τους παρακρατικούς, το στρατό, τη χωροφυλακή και φανατισμένο όχλο, πολλοί από τους οποίους είχαν οδηγηθεί βίαια για να απολαύσουν το θέαμα.
(Με πληροφορίες από τον Ριζοσπάστη).
Από την ιστοσελίδα Αρχεία Ιστορίας (1940 – 1956) αντιγράφουμε:
Κώστας Ξυδέας
Γεννήθηκε το 1907 στο χωριό Σαϊδόνα της Μεσσηνιακής Μάνης. Στον πόλεμο της Αλβανίας πολέμησε στην πρώτη γραμμή του μετώπου, ως λοχίας πεζικού, και παρασημοφορήθηκε με το Αριστείο Ανδρείας.
Τον Ιούλη του 1941 έγινε μέλος της Αντιστασιακής Οργάνωσης «Νέα Φιλική Εταιρία» και το
φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, μετά τη συγχώνευση της Οργάνωσης αυτής με το ΕΑΜ, έγινε μέλος και του ΚΚΕ. Το Χειμώνα του 1942, η Οργάνωση του ΕΑΜ Σαϊδόνας αποφάσισε να συγκροτήσει, με δική της πρωτοβουλία, μια μικρή ένοπλη ομάδα ανταρτών «για να αρχίσει ο ένοπλος αγώνας κατά των κατακτητών και στον Ταΰγετο».
Στις 28 Μάρτη 1942, η ηρωική αυτή ομάδα ανταρτών, με επικεφαλής τους Ηλία Νοέα, έφεδρο ανθυπολοχαγό και Κώστα Ξυδέα, χτύπησε σε ενέδρα ένα ισχυρό στρατιωτικό απόσπασμα Ιταλών καραμπινιέρων στην περιοχή του χωριού Σαϊδόνα, στην τοποθεσία «Καρδάρα Μπούγερα» και του προξένησε απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. Η πρωτοβουλία αυτή των ηρωικών Σαϊδονιτών ανταρτών δεν είχε συνέχεια, γιατί τελικά επικράτησε η άποψη ότι «οι αντικειμενικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές για τη δημιουργία αντάρτικου, αφού ο πληθυσμός της Πελοποννήσου είναι συντηρητικός και αντιδραστικός, ή ότι ο ένοπλος αγώνας είναι πρόωρος για την Πελοπόννησο!…».
Το αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθούν βάναυσα τα μέλη της ηρωικής αυτής ομάδας ανταρτών από τους
Ιταλούς φασίστες κατακτητές, όταν πείστηκαν να παραδώσουν τα όπλα τους. Ο στρατιωτικός διοικητής της ομάδας, ο ήρωας Ηλ. Νοέας καταδικάστηκε από Ιταλικό Στρατοδικείο σε θάνατο και εκτελέστηκε, ο δε Κ. Ξυδέας και τα άλλα μέλη της ομάδας καταδικάστηκαν σε πολυετή φυλάκιση.
Μετά την αποφυλάκισή του, το Καλοκαίρι τον 1943 (ο αρχιφασίστας δικτάτορας της Ιταλίας Μουσολίνι έδωσε χάρη σε φυλακισμένους, σε κάποια ιταλική επέτειο), ο Ξυδέας κατατάχτηκε στον ΕΛΑΣ, στο 1ο Τάγμα του 9ου Συντάγματος, και σύντομα εξελίχτηκε σε πολιτικο-στρατιωτικό στέλεχος.
Μετά την απελευθέρωση της χώρας μας και τη «Συμφωνία της Βάρκιζας», ο Κ. Ξυδέας, έχοντας πικρή πείρα από τα γεγονότα της Σαϊδόνας το Μάρτη του 1942, που έγινε το λάθος και οι αντάρτες τον Ταΰγετου παρέδωσαν τα όπλα τους, δεν παρέδωσε τον οπλισμό του και όταν άρχισαν οι διώξεις κατά των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, με την έναρξη του Μονόπλευρου Εμφύλιου το Μάρτη του 1945, κατέφυγε στον Κεντρικό Ταΰγετο.
Τον Αύγουστο τον 1946, η Ομάδα Ξυδέα άρχισε τον ένοπλο αγώνα κατά του κυβερνητικού στρατού και των ένοπλων συμμοριών του παρακράτους και, έτσι, αποτέλεσε τον πυρήνα της δημιουργίας τον Αρχηγείου Ταΰγετου τον ΔΣΠ.
Στη διάρκεια του Εμφύλιου, ο Κ. Ξυδέας αναδείχτηκε σε στρατιωτικό διοικητή Λόχου του ΔΣΕ (Ανοιξη 1947), σε διοικητή Τάγματος (στις αρχές του 1948 – οπότε, με Διαταγή τον Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, ονομάστηκε ταγματάρχης) και, τέλος, ανέλαβε διοικητής του Αρχηγείου Ταϋγέτου, το Σεπτέμβρη τον 1948.
Ο ταγματάρχης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας Κώστας Ξυδέας ήταν ένα από τα καλύτερα παλικάρια του ΔΣΠ, ένας ασυμβίβαστος επαναστάτης, ιδεολόγος κομμουνιστής, που έδωσε όλο του τον εαυτό στον αγώνα του Λαού μας για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό και τελικά έδωσε και τη ζωή του σ’ αυτόν τον αγώνα. Και όχι μόνο τη δική του ζωή.
Οι βάρβαροι «εθνικόφρονες» αντίπαλοί μας σκότωσαν τη γυναίκα του Σταθούλα και έσφαξαν τα δυο τους παιδιά, τον Χρήστο και τον Αλέξανδρο, εφτά και δύο χρόνων, αντίστοιχα! Ο Κ. Ξυδέας σκοτώθηκε στις 13 Ιούνη 1949.
Αφήστε μια απάντηση