Αφροδίτη Μάνου: Από το «καράβι κόκκινο» στον πατριωτισμό του Twitter

Όταν η Ιστορία επιστρέφει για να ζητήσει τον λογαριασμό – κι εσύ κρύβεσαι πίσω από σημαίες

Μόνο θλίψη μπορεί να νιώσει κανείς για το κατάντημα της Αφροδίτης Μάνου, που ξαφνικά ανακάλυψε τον εθνικισμό και την πατριδοκαπηλία. Η ίδια που κάποτε σημάδεψε το μουσικό και πολιτικό στερέωμα με τραγούδια και πράξεις βαθιάς αντίστασης, σήμερα βυθίζεται στην κοινοτοπία του διαδικτυακού “πατριωτισμού” – εκείνου του εύκολου, που αρκείται σε κούφια λόγια και αποστρέφεται τη σκέψη.

Κι είναι θλιβερό, γιατί δεν μιλάμε για κάποια τυχαία καλλιτέχνιδα. Μιλάμε για μια γυναίκα που από τα εφηβικά της χρόνια, την περίοδο της Απριλιανής χούντας, είχε το θάρρος να σταθεί στην πρώτη γραμμή του αντιδικτατορικού αγώνα. Να βρεθεί στο εξωτερικό μαζί με τον Πέτρο Πανδή, υπό τη διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη, και να τραγουδήσει για τη Λευτεριά – όχι ως εμπορεύσιμο σύνθημα, αλλά ως προσωπικό κόστος και πολιτική στάση.

Κι είναι η ίδια γυναίκα που κάποτε έψαλε για «ένα καράβι κόκκινο, που πάνω από θάλασσες, πάνω από λίμνες πετάει», για το σφυροδρέπανο «που πέφτει στο κύμα και σπάει», για την ουτοπία που «απ’ την ανάποδη την ιστορία γυρνάει».

Σήμερα, αυτή η φωνή, η κάποτε ελπιδοφόρα, επιλέγει να ξοδευτεί σε φτηνές επιθέσεις κατά της Αριστεράς, με ρητορική που θα ζήλευε κάθε τηλεοπτικός πατριδέμπορας. Ανακαλύπτει – όπως μας ενημερώνει μέσα από τον λογαριασμό της στο Twitter (ή Χ) – ότι στην Ελλάδα η Αριστερά «συμπονά όλους τους λαούς που πολεμούν για μια πατρίδα, αρκεί αυτή να μην είναι η Ελλάδα».

Πέρα από την αβάσταχτη ρηχότητα αυτής της φράσης, εκείνο που πονά περισσότερο είναι η μετάλλαξη. Γιατί το να σε απογοητεύει κάποιος που δεν περίμενες τίποτα, είναι αναμενόμενο. Το να σε προδίδει κάποιος που κάποτε τραγούδησε την ιστορία σου, είναι πληγή.

Δεν θα γράφαμε αυτό το σημείωμα για να απαντήσουμε απλά σε μια ακόμα θλιβερή, “αντι-αριστερή” μπαρούφα στα social media. Το γράφουμε γιατί αυτή η μετάλλαξη δεν είναι ιδιωτική υπόθεση. Είναι σημάδι των καιρών. Και υπενθύμιση πως καμιά πορεία δεν είναι δεδομένη – ούτε καν η δική μας.

Κι όπως έγραψε ο Βάρναλης, με πίκρα που διαπέρασε τις δεκαετίες:

Πού ‘σαι νιότη που ‘λεγες πως θα γινόμουν άλλος…