Η Μεταπολίτευση του Ιούλη 1974 έφερε μαζί της τη μεγάλη ανακούφιση για τον λαό μετά από 7 χρόνια δικτατορίας. Μαζί όμως έφερε και τις πρώτες μεγάλες προσδοκίες: ελευθερία, δημοκρατία, αλλά και δικαιοσύνη στους χώρους δουλειάς. Μόλις δυο μήνες μετά την πτώση της χούντας, στις 4 Οκτώβρη 1974, οι εργάτες της National Can στην Ελευσίνα γράφουν ιστορία, πραγματοποιώντας την πρώτη απεργία της μεταπολίτευσης.
Η National Can ήταν αμερικανική πολυεθνική που λειτουργούσε εργοστάσιο παραγωγής μεταλλικών δοχείων στην Ελευσίνα. Όπως σε πολλές βιομηχανικές μονάδες της εποχής, οι εργάτες δούλευαν σε άγριες συνθήκες, με χαμηλούς μισθούς, χωρίς συλλογικές συμβάσεις και με σιδερένια πειθαρχία που επέβαλλε η εργοδοσία.
Με το καθεστώς της χούντας να έχει καταρρεύσει, οι εργάτες βρήκαν το θάρρος να διεκδικήσουν. Ζήτησαν αυξήσεις στους μισθούς, καλύτερες συνθήκες, αλλά και την ίδρυση σωματείου – κάτι που η εργοδοσία και οι μηχανισμοί του κράτους πολέμησαν λυσσαλέα.
Η κινητοποίηση ξεκίνησε με μαζική συμμετοχή: οι εργάτες σταμάτησαν τις μηχανές και βγήκαν στην πύλη, διεκδικώντας αξιοπρεπή δουλειά και δικαιώματα. Η απεργία δεν ήταν μόνο οικονομική· ήταν βαθιά πολιτική. Έδειξε ότι η εργατική τάξη έβγαινε ξανά στο προσκήνιο, μετά από χρόνια καταστολής και σιωπής.
Η απεργία της National Can είχε ιδιαίτερη σημασία:
⏩ Ήταν η πρώτη απεργία της μεταπολίτευσης, σπάζοντας τον φόβο που είχε επιβάλει η δικτατορία.
⏩ Σήμανε την αρχή μιας περιόδου έντονων εργατικών αγώνων που ακολούθησαν σε όλη τη δεκαετία του ’70.
⏩ Έδειξε ότι η πτώση της χούντας δεν αρκούσε: χρειαζόταν αγώνας και μέσα στους χώρους δουλειάς.
Η απεργία στην National Can έμεινε στην ιστορία όχι γιατί κέρδισε θεαματικές αυξήσεις ή βελτίωση συνθηκών εκείνη τη στιγμή, αλλά γιατί άνοιξε τον δρόμο. Έδωσε το παράδειγμα σε άλλους εργάτες ότι η απεργία είναι δικαίωμα, ότι η συλλογική δράση μπορεί να σπάσει τον φόβο, ότι η “δημοκρατία” που διακηρύχθηκε το καλοκαίρι του ’74 έπρεπε να κατακτηθεί και να εδραιωθεί μέσα από τους ίδιους τους αγώνες των εργαζομένων.
Πενήντα χρόνια μετά, η μνήμη εκείνης της απεργίας παραμένει επίκαιρη. Σε μια εποχή που τα εργασιακά δικαιώματα ξηλώνονται ξανά, που οι εργάτες δέχονται πίεση και καταστολή, η National Can της Ελευσίνας μας θυμίζει κάτι απλό αλλά θεμελιώδες:
καμία κατάκτηση δεν χαρίζεται – όλα κερδίζονται με οργάνωση, αλληλεγγύη και αγώνα.
Το Βαθύ Κόκκινο προσπαθεί να κρατά ζωντανή τη μνήμη αυτών των πρώτων εργατικών αναμετρήσεων της Μεταπολίτευσης. Γιατί η Ιστορία δεν είναι παρελθόν· είναι οδηγός για το μέλλον.
Αφήστε μια απάντηση