Βαθύ Κόκκινο | Ανασχηματισμός -οπερέτα

«Όχι ότι έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία των ξαναμοίρασμα των υπουργικών καρεκλών στον κυβερνητικό βουλευτικό λόχο, ως προς την προδιαγεγραμμένη άσκηση της πολιτικής που θα εφαρμόσει ο κυβερνητικός θίασος.

Εχει όμως και κάποια αξία για το ποια είναι αυτά τα πρόσωπα που στελεχώνουν τον κυβερνητικό θίασο και ποια είναι η σκοπιμότητα του κυβερνητικού ανασχηματισμού που έγινε. Στο θέμα αυτό θα επανέλθουμε σε αναλυτική ανάρτησή μας». Αυτά γράφαμε σε περασμένο σχόλιο μας. Σήμερα διαβάζοντας την εφημερίδα «Κόντρα» βρήκαμε ένα ενδιαφέρον σχετικό σχόλιο οπότε –επειδή κατά την άποψη μας, έχει σωστές επισημάνσεις- δεν χρειάζεται σαν μπλογκ να επανέλθουμε στο θέμα:

Ανασχηματισμός -οπερέτα

Ολη η εξουσία στα χέρια της μικρής παπανδεϊκής κλίκας. Επιστράτευση του “όλου” ΠΑΣΟΚ με στόχο την ενότητα που δίνει η εξουσία

Της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελάει, λέει μια λαϊκή παροιμία, η οποία ταιριάζει γάντι στον οπερετικό ανασχηματισμό που έκανε τις πρώτες πρωινές ώρες της περασμένης Τρίτης ο Γ. Παπανδρέου. Δεν θυμόμαστε -τουλάχιστον στα μεταπολιτευτικά χρόνια- να έχει ανακοινωθεί ανασχηματισμός στις 2 τη νύχτα, ούτε να διορίζονται σε μια κυβέρνηση 7 αναπληρωτές υπουργοί, σε θέσεις καθαρά διακοσμητικές. Πόσες μέρες πέρασαν από τότε που ο Πεταλωτής ζητούσε -με προσποιητό θυμό- να σταματήσει η ανασχηματισμολογία και διαβεβαίωνε ότι το μόνο που θα γίνει

είναι η αντικατάσταση των μελών της κυβέρνησης που θα κατέβουν ως υποψήφιοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι;

Ο Παπανδρέου φρόντισε να διαψεύσει τον εαυτό του (γιατί αυτός μιλά μέσω του κυβερνητικού εκπρόσωπου) και να μην εκπλήξει τελικά κανέναν, αν υποθέσουμε ότι στο μυαλό του είχε από την αρχή ένα σαρωτικό ανασχηματισμό και τον διέψευδε για να διατηρήσει το προνόμιο του αιφνιδιασμού. Η συντριπτική πλειοψηφία των ονομάτων «έπαιζε» στα ΜΜΕ τις τελευταίες μέρες, αφού οι ίδιοι οι υπουργίσιμοι είχαν φροντίσει να ψιθυρίσουν στ’ αυτιά των δημοσιογράφων το περιεχόμενο των συζητήσεων που είχαν με τον Παπανδρέου.

Αν και η λογική αυτού του ανασχηματισμού είναι εύκολα αναγνώσιμη, εντούτοις στις αναλύσεις του αστικού Τύπου δόθηκε βάση μόνο στις παραπολιτικές πλευρές. Οι ουσιαστικές πολιτικές πλευρές έμειναν εκτός κριτικής. Αυτές, βέβαια, δεν καθορίζουν την ουσία της ακολουθούμενης πολιτικής, αφού αυτή την καθορίζει ακόμη και στις λεπτομέρειες το Μνημόνιο (είναι χαρακτηριστικό πως ο Παπακωνσταντίνου εκλιπαρούσε στις Βρυξέλλες να επιτραπεί στον Παπανδρέου να κάνει κάποιες μικροεξαγγελίες στη ΔΕΘ, αλλά εισέπραξε παγερή άρνηση). Καθορίζουν, όμως, τον τρόπο άσκησης της πολιτικής και νομής της εξουσίας, γι’ αυτό και αξίζει να τις σχολιάσουμε.

Ο Παπανδρέου, λοιπόν, έφτιαξε μια κυβέρνηση δυο ταχυτήτων. Ενα στενό πυρήνα, συνδεδεμένο προσωπικά μ’ αυτόν, από τα χέρια του οποίου θα περνούν όλες οι ουσιαστικές αποφάσεις. Ο Παπακωνσταντίνου στην οικονομική πολιτική, με ενισχυμένες αρμοδιότητες. Ο ραγκούσης ως συντονιστής ήτοι ως γενικός ρουφιάνος του Πρωθυπουργού. Ο παμπούκης ως αρμόδιος για τις επενδύσεις, οι οποίες «μαζεύονται» στο πρωθυπουργικό γραφείο και όχι στα αρμόδια υπουργεία. Ο πολιτικά ασπόνδυλος Δρούτσας ως πιστό εκτελεστικό όργανο του Παπανδρέου στην εξωτερική πολιτική. Και ο πιστός Γερουλάνος ως τσόντα, με ευθύνη της διαμόρφωσης της επικοινωνιακής εικόνας του Παπανδρέου.

Παραφωνία σ’ αυτή την κλίκα αποτελεί ο «ολίγιστος» Πεταλωτής, φαίνεται όμως ότι δεν έχουν κάποιον καλύτερο για το ρόλο του καρπαζοειοττράκτορα του press room. Ρετάριζε, κυριολεκτικά, ο τελευταίος όταν κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για τη λειτουργία αυτού του οργάνου, που δεν έχει θεσμικό χαρακτήρα. Από τη μια έλεγε ότι αυτό το όργανο θα ασχολείται με το «βασικό στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για την επόμενη χρονιά» και από την άλλη έλεγε ότι θα καλούνται και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί και θα συνδιαμορφώνουν, δηλαδή ομολογούσε ότι αυτό το όργανο υποκαθιστά την κυβερνητική επιτροπή, που είναι θεσμικό όργανο.

Εντελώς κωμική ήταν η προσπάθεια του να μην απαντήσει για τη συμμετοχή του Πάγκαλου. Στην αρχή είπε ότι ο Πάγκαλος έχει άλλα σοβαρά καθήκοντα (!), όταν όμως ρωτήθηκε ποιος θα προεδρεύει σ’ αυτή την επιτροπή στην οποία απουσιάζει ο πρωθυπουργός απάντησε: “δεν είναι ζήτημα αυτό”!

Γιατί όμως ένας πρωθυπουργός θέλει να ελέγχει όλες τις επενδύσεις μέσα από το προσωπικό του γραφείο; Δεν έχει εμπιστοσύνη στους υπουργούς του ή τρέχει κάτι άλλο; Η απάντηση είναι εύκολη, αλλά η συγγραφή της θα μας έβαζε σε κίνδυνο δικαστικής δίωξης. Ο νοών νοείτω…

Πέρα απ’ αυτόν τον στενό πυρήνα, το απόλυτο μπάχαλο. Ολα τα μωρά στην πίστα. Το «όλον ΠΑΣΟΚ» στην κυβέρνηση, που θα ‘λεγε κι ο Βενιζέλος. Από παροπλισμένα σύμβολα του Ανδρεοπαπανδρεϊσμού σαν τον Σκανδαλίδη και τον Χυτήρη, μέχρι υπολείμματα του Σημιτισμού όπως η Αποστολάκη. Από πρώην συνδικαλιστές σαν τον Κουτσούκο και τον Κουσελά, μέχρι εκπροσώπους γεωγραφικών περιοχών. Κανένας δεν έμεινε παραπονεμένος. Καμιά κλίκα δεν μπορεί πλέον να γκρινιάξει (η ομάδα του Παναγιωτακόπουλου θεωρείται ένα γραφικό συμπλήρωμα που δεν εμπνέει κίνδυνο). Ορισμένοι τοποθετήθηκαν με προκλητικό τρόπο σε θέσεις καθαρά διακοσμητικές. Η Ξενογιαννακοπούλου, για παράδειγμα, ως αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών άνευ αντικειμένου. Η Γεννηματά ως αναπληρώτρια στο Παιδείας, επίσης άνευ αντικειμένου. Ο Χυτήρης ως αναπληρωτής στο Πολ-Του, με αρμοδιότητα μόνο την ΕΡΤ. Εδώ άνευ αντικειμένου έχει μείναι πλέον κοτζάμ Πάγκαλος (αντιπρόεδρος ανευ χαρτοφυλακίου).

Αυτή η “λαρτζ” συμπεριφορά του Παπανδρέου απέναντι σε στελέχη και στελεχάκια έχει αρκετές αναγνώσεις. Καταρχάς, αποτελεί ομολογία αποτυχίας. Το «μικρό και ευέλικτο» κυβερνητικό σχήμα, που διαφήμιζε προεκλογικά, έγινε «μεγαλομεσαίο» με την πρώτη κυβέρνηση και γίνεται «τεράστιο» μόλις σ’ ένα δεκάμηνο. Είχε μεγάλη πλάκα ο Πεταλωτής την Τετάρτη, καθώς προσπαθούσε να επιχειρηματολογήσει υπέρ της διεύρυνσης (βλέπετε, δεν «το ‘χει» κιόλας και όταν προσπαθεί να φτιάξει σύνθετες προτάσεις γίνεται γελοίος).

Δεύτερο, αποτελεί ομολογία φόβου. Φοβάται κοινωνικές εκρήξεις και θέλει όλες τις φράξιες στην κυβέρνηση, για να μην υπάρχουν γκρίνιες. Είναι σίγουρο ότι υπολογίζει ακόμα και το ενδεχόμενο πρόωρης πτώσης της κυβέρνησης και τους καθιστά όλους συνυπεύθυνους. Ενόψει μάλιστα των τοπικών εκλογών του Νοέμβρη, τους βάζει όλους στο τρέξιμο, μπας και σώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί. Γι’ αυτό και έκανε το μαλάκα έναντι όσων αρνήθηκαν να είναι υποψήφιοι και την πλήρωσε μόνο η δύσμοιρη Μπατζελή, που έμεινε φαίνεται χωρίς προστάτες.

Στο υπουργείο Γεωργίας δεν μπορούσε να παραμείνει, θα μπορούσε όμως να τη βάλει κι αυτή σε κάποια διακοσμητική θέση, όπως έβαλε τον Καρχιμάκη στη γραμματεία του (ανύπαρκτου) ΠΑΣΟΚ.

Ταυτόχρονα, τους δίνει το σύνθημα «αρπάξτε ό,τι προλάβετε». Οταν βάζεις 48 υπουργούς, αναπληρωτές και υφυπουργούς σε μια κυβέρνηση, σε συνθήκες σαν τις σημερινές, με εδραία την πεποίθηση σε όλους πως ίσως δεν ξαναδούν εξουσία, είναι σαν να αμολάς ένα κοπάδι γίδια σ’ ένα φρεσκοφυτρωμένο αμπελώνα. Μπορεί τα οικονομικά να είναι στριμόκωλα, πάντοτε όμως υπάρχουν περιθώρια.

Από τους πέραν του στενού πυρήνα υπουργούς έργο άμεσο και πιεστικό έχουν το σπασμένο δίδυμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη και ο Ρέππας. Ο Λοβέρδος -καμένος μια φορά με το Ασφαλιστικό- καλείται να κάνει το ίδιο στον τομέα της Υγείας. Να μετατρέψει σε καθαρά αγοραίες τις σχέσεις ασφαλιστικών ταμείων-νοσο-κομείων, να εφαρμόσει το ανοιχτό νοσήλιο και να αναγκάσει τους ασφαλισμένους να βάζουν πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη κάθε που περνούν την πόρτα ενός νοσοκομείου. Ο Κουτρουμάνης (ο πραγματικός συντάκτης του νέου ασφαλιστικού εκτρώματος) επιβραβεύτηκε με την αναβάθμιση του σε αναπληρωτή υπουργό και έχει εντολή να κάνει τις νέες προσαρμογές που απαιτούνται και μάλιστα πολύ σύντομα. Ο Ρέπας έχει μπροστά του το νομοσχέδιο για τον ΟΣΕ και τις διαδικασίες ιδιωτικοποίησης και άλλων ΔΕΚΟ.

Δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας η επανασύσταση του υπουργείου Ναυτιλίας με άλλο όνομα. Ο Παπανδρέου ανακρούει πρύμναν μπροστά στην πίεση των εφοπλιστών και ικανοποιεί την απαίτηση τους, βάζοντας υπουργό έναν που εκλέγεται στον Πειραιά και υφυπουργό μια που εκλέγεται στη Χίο, νησί όπου αλωνίζουν μερικές εφοπλιστικές οικογένειες. Πάρτι θα στήσουν οι σύγχρονοι πειρατές. Δεδομένο είναι πως με το νέο ανακάτωμα των υπουργείων θα επικρατήσει ακόμα μεγαλύτερο μπάχαλο. Ο Πεταλωτής δεν ήταν σε θέση να δώσει καμιά απάντηση για τις αρμοδιότητες και παρέπεμπε στα προεδρικά διατάγματα που θα βγουν. Θα έχουμε και πάλι το φαινόμενο τα αντικείμενα να κάνουν βόλτα από υπουργείο σε υπουργείο, ανάλογα με τις εμπνεύσεις του Ραγκούση (σιγά μην αφήσει τη γυμναστική ο Γιωργάκης για να μοιράσει τις αρμοδιότητες), με τη γκρίνια των υπουργών και τις εσωκυβερνητικές ισορροπίες που θα διαμορφώνονται.

Ηδη έχουμε κάποια κωμικά φαινόμενα, όπως το Λοβέρδο που πήγε μαζί με τον Αηδόνη και παρέλαβαν τη γενική γραμματεία Αθλητισμού, ενώ ο Πεταλωτής είπε πως ακόμα δεν έχει ρυθμιστεί ποιος θα έχει τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα. Πάντως, υπουργείο Υγείας, Διατροφής και Αθλητισμού μόνο ένας Γιωργάκης Παπανδρέου θα μπορούσε να ιδρύσει (και ένας Λοβέρδος θα μπορούσε να αναλάβει). Από μια άποψη, πάντως, το νέο μπάχαλο που δημιουργεί ο… αντιεξουσιαοτής Γιωργάκης βολεύει στη συγκράτηση των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα. Μέχρι να ξεκαθαρίσουν τις αρμοδιότητες θα βγει η χρονιά και δεν θα υπάρχει σάλιο, γιατί δεν θα υπάρχει κανένας για να υπογράψει.

Βεβαίως, όλ’ αυτά μπορούμε να τα ξεχάσουμε από αύριο το πρωί κιόλας. Την πολιτική που θα ασκηθεί τη γνωρίζουμε πολύ καλά από το Μνημόνιο. Τα βήματα περιγράφονται ένα προς ένα και κάθε τρίμηνο θα μαθαίνουμε τα καινούργια. Οσο κι αν αλωνίζουν διάφοροι Παπουτσηδες και Σκανδαλίδηδες, η ουσία δεν αλλάζει. Οι υπουργοί είναι απλά εκτελεστικά όργανα. Κι όσες αλλαγές γίνονται δεν αλλάζουν το στόχο.
Δεν έχει και τόση σημασία αν θα πάνε τα τρόφιμα στο 23% ή αν θα καταργηθεί η μείωση φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης. Σημασία έχει ότι το 1 δισ. ευρώ επιπλέον μέσα στο 2011 θα το πληρώσουμε, είτε έτσι είτε αλλιώς.

Η προσωπική κλίκα

Ραγκούσης, Παπακωνσταντίνου, Γερουλάνος, Δρούτσας. Αυτοί ήταν οι υπουργοί που ουνεδρίασαν επί 2,5 ώρες με τον Παπανδρέου αμέσως μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης προετοιμάζοντας την παρέμβαση του στη Θεσσαλονίκη. Προσθέτοντας και τον Παμπούκη (ο οποίος δεν παρευρέθηκε χολωμένος από το “καπέλο” Ραγκούση που του φόρεσε ο Παπανδρέου) έχουμε την πραγματική κυβέρνηοη. Αυτός ο μικρός -πυρήνας θα παίρνει τις αποφάσεις και οι υπουργοί θα καλούνται απλά να τις υλοττοιήσουν.

«”Δεν πρόκειται για ομάδα διαχείρησης κρίσεων ή για πρωινό καφέ” αλλά για μια ομάδα σχεδιασμού και προγραμματισμού των βημάτων της κυβέρνησης που θα συνδιαμορφώνει με τους υπουργούς την πολιτική. Θα συνεδριάζει τακτικά και αναλόγως του αντικειμένου», δήλωσε ο Πεταλωτής, ο οποίος επίσης ήταν παρών, μιας και πρέπει να ακούει τη «γραμμή» για να μπορεί να την σπρώχνει στα ΜΜΕ.

Και καλά ο Παπακωνσταντίνου, ως οικονομικός υπερ-υπουργός, και καλά ο Ραγκούοης, με το νέο συντονιστικό ρόλο. Ομως, ο Γερουλάνος και ο Δρούτσας τι δουλειά έχουν να τίθενται πάνω απ’ όλους τους υπουργούς; Θεσμικά δεν έχουν κανένα ρόλο. Ανήκουν, όμως, στην έμπιστη κλίκα του Παπανδρέου, ο οποίος δεν έχει εμπιστοσύνη σε κανέναν άλλο εκτός απ’ αυτή τη μικρή κλίκα. Γι’ αυτό και την τοποθετεί πάνω και από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης του (ο οποίος είναι πλέον καθαρά διακοσμητικός) και από τους επικεφαλής των παραγωγικών υπουργείων.

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης