Δελτίο τύπου:
Ο πολιτιστικός σύλλογος “ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ” στα πλαίσια του Β’ κύκλου του αφιερώματος στο Ιρλανδικό σινεμά που φέρει τον τίτλο: “Ανιχνεύοντας την ταυτότητα του Νέου Ιρλανδικού Κινηματογράφου” θα προβάλλει στα Χανιά την Κυριακή, 14 Ιανουαρίου 2018 στη φιλόξενη αίθουσα ορόφου του Τ.Ε.Ε. Δυτικής Κρήτης (Νεάρχου 23, είσοδος από Γιαμπουδάκη) στις 20.00μ.μ. την ταινία του του Πολ Γκρίνγκρας Ματωμένη Κυριακή/Bloody Sunday, παραγωγής του 2001. Την ταινία θα προλογήσει η εκπαιδευτικός Marie-Therese Schaeffer-Hartzoulaki.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Σκηνοθεσία: Πολ Γκρίνγκρας
Μοντάζ: Κλερ Ντάγκλας
Μουσική: U2
Σκηνογραφία: Τζον Πολ Κέλι
Φωτογραφία: Άιβαν Στράσμπουργκ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Νέσμπιτ, Νίκολας Φαρέλ, Τιμ Πίγκοτ-Σμιθ, Ντέκλαν Ντάντι, Κάθι Κίερα Κλερκ
Πολιτική ταινία.
Έγχρωμη.
Διάρκεια: 110′
Διακρίσεις: Χρυσή Άρκτος Φεστιβάλ Βερολίνου 2001.
Υπόθεση: Ημι-ντοκιμαντερίστικη αναπαράσταση των τραγικών γεγονότων της Κυριακής 30 Ιανουαρίου 1972 στο Ντέρι της βόρειας Ιρλανδίας, όταν Βρετανοί στρατιώτες έπνιξαν στο αίμα μια παράνομη διαδήλωση ενάντια στην αγγλική κατοχή, σκοτώνοντας δεκατρία άτομα. Ο τίτλος είναι δανεισμένος από το ομώνυμο τραγούδι των U2, το οποίο ακούγεται καθώς πέφτουν οι τίτλοι του τέλους. Η «Ματωμένη Κυριακή» έγινε πηγή έμπνευσης και για άλλους καλλιτέχνες, όπως είναι ο Τζων Λένον που συνέθεσε το «The Luck of the Irish» και ο Πώλ Μακάρτνεϋ με το single «Give Ireland Back to the Irish».
U2 – Sunday bloody sunday — Bloody Sunday Movie
Οι βρετανικές στρατιωτικές αρχές στην Ιρλανδία προσπάθησαν να καλύψουν τους αλεξιπτωτιστές τους και το απάνθρωπο αυτό αιματοκύλισμα, υποστηρίζοντας στην ανακοίνωσή τους στα media ότι οι διαδηλωτές ήταν οπλισμένοι (αντίθετα, στην ταινία βλέπουμε ένα Βρετανό αξιωματικό να τοποθετεί βόμβα στα χέρια ενός νεκρού διαδηλωτή για να τον ενοχοποιήσει), κάτι που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να υποστηρίζουν.
Ο Γκρίνγκρας αναπαριστά το γεγονός με κάθε λεπτομέρεια, με τρόπο σχεδόν ντοκιμαντεριστικό, που θυμίζει εκείνο του «σινεμά-βεριτέ» (του κινηματογράφου-αλήθεια), καταφέρ-νοντας ταυτόχρονα να δημιουργεί και το σασπένς, δημιουργώντας τη σωστή αίσθηση του γεωγραφικού χώρου, ξεκινώντας από την προετοιμασία της διαδήλωσης, προχωρώντας στο ξεκίνημά της και καταγράφοντας με εκπληκτική πειστικότητα και δεξιοτεχνία την όλη εξέλιξή της, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε και την όλη προετοιμασία αντιμετώπισής της τόσο από τα βρετανικά στρατεύματα και τους αλεξιπτωτιστές (που φαίνεται ν’ ακολουθούν μια δική τους λογική «γερακιών») όσο κι από τις τοπικές αστυνομικές αρχές (με τις διαφορές και μικροσυγκρούσεις που δημιουργούνται μεταξύ τους), με τον Γκρίνγκρας να τελειώνει την ταινία του προφητικά, βάζοντας τον ήρωά του, τον ειρηνιστή βουλευτή Αϊβαν Κούπερ (Τζέιμς Νέσμπιτ), να λέει «θα θερίσετε τον άνεμο», ενώ νεαροί Ιρλανδοί μαζεύονται έξω από κάποιο αρχηγείο του IRA για να πάρουν όπλα. Μια ταινία-γροθιά στο στομάχι, που αξίζει και πρέπει να τη δει ο καθένας.
the luck of the irish – john lennon
Η «Ματωμένη Κυριακή» της μεγάλης οθόνης – κινηματογράφος
Σε μια από τις πιο σημαντικές ταινίες της σεζόν ο Πολ Γκρίνγκρας αναπαριστά το τραγικό περιστατικό της σφαγής ιρλανδών διαδηλωτών από βρετανούς στρατιώτες τον Ιανουάριο του 1972
Γιάννης Ζουμπουλάκης, 29/09/2002
Αν και με το πέρασμα του χρόνου τα γεγονότα που μεσολάβησαν από την 30ή Ιανουαρίου του 1972, σε μια κωμόπολη της Βόρειας Ιρλανδίας, ονόματι Ντέρι, δεν είναι παρά μια οδυνηρή ίσως αλλά και κάπως θολή ανάμνηση (για όσους τουλάχιστον δεν είναι Ιρλανδοί), αυτή η ημερομηνία είναι ταυτισμένη με μια από τις πιο θλιβερές επετείους στην πρόσφατη ιστορία της χώρας. Αποτελεί επίσης ένα από τα πιο δραματικά κεφάλαια της αγγλοϊρλανδικής διαμάχης που έχει πλέον συμπληρώσει 700 χρόνια ιστορίας. Στις 30/1/72 δόθηκε η ουσιαστική αφορμή ώστε η ως τότε διαμάχη των δύο χωρών να μετατραπεί κυριολεκτικά σε εμφύλιο πόλεμο, ωθώντας πολλούς νεαρούς Ιρλανδούς να καταταγούν στον IRA πυροδοτώντας έναν κύκλο βίας για τα επόμενα 25 χρόνια.
Πριν από τριάντα χρόνια, στις 30 Ιανουαρίου, ημέρα Κυριακή, ο θάνατος δεκατριών άοπλων πολιτών και ο τραυματισμός δεκατεσσάρων ήταν ο τραγικός απολογισμός της πολυπληθούς, φιλειρηνικής διαδήλωσης που διοργάνωσε στο Ντέρι η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βόρειας Ιρλανδίας. Όλα τα θύματα ήταν ιρλανδοί διαδηλωτές. Στη θέση των θυτών βρέθηκαν οι βρετανοί κοκκινοσκούφηδες του Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών, οι οποίοι υπάκουσαν με τον… καλύτερο τρόπο στη διαταγή του στρατηγού Φορντ να «καθαρίσουν το Ντέρι από τους χούλιγκανς». Το συγκεκριμένο περιστατικό που «βαφτίστηκε» Ματωμένη Κυριακή (Bloody Sunday) αναπαραστάθηκε πέρυσι στον κινηματογράφο από τον Πολ Γκρίνγκρας, στην ομότιτλη ταινία.
Paul McCartney – Give Ireland back to the Irish
Όλα σε μία ημέρα
Ο τρόπος με τον οποίο ο Γκρίνγκρας επέλεξε να αναπλάσει το γεγονός είναι με μια λέξη καθηλωτικός σε καθετί που σχετίζεται με την ταινία. Κατά τη διάρκεια του δραματουργικού χρόνου της, που είναι αποκλειστικώς εκείνη η Κυριακή, από τα ξημερώματα ως τα μεσάνυχτα, ο Γκρίνγκρας αναδομεί, με όλες τις δυσάρεστες ιστορικές λεπτομέρειες, τον άξονα της τραγωδίας από την πλευρά τόσο των διαδηλωτών -με έμφαση στις ενέργειες αλλά και στην προσωπικότητα του αρχηγού τους, Αϊβαν Κούπερ (Τζέιμς Νέσμπιτ)- όσο και των βρετανών στρατιωτών, οι οποίοι, σύμφωνα με την ταινία, είχαν τέτοια προκατάληψη εναντίον της διαδήλωσης που περίμεναν να τους δοθεί η πιο ασήμαντη αφορμή για να τραβήξουν τη σκανδάλη (σημειωτέον, οι αλεξιπτωτιστές όφειλαν να είναι εφοδιασμένοι με πλαστικά πυρομαχικά, αλλά οι σφαίρες που χρησιμοποιήθηκαν τελικά ήταν αληθινές). Συγχρόνως διατίθεται αρκετός χώρος για την έξυπνη ανάπτυξη μιας μικρότερης, πιο «προσωπικής» ιστορίας, εκείνης του ατίθασου 17χρονου Καθολικού Τζέρι Ντόναχι, που ενώ ήταν έτοιμος να παντρευτεί μια Προτεστάντισσα δεν μπόρεσε να αποφύγει το πεπρωμένο του και έλαβε μέρος στη διαδήλωση.
Το πιο πολύτιμο εργαλείο του Γκρίνγκρας δεν ήταν άλλο από το βιβλίο που ακολούθησε εκείνη την ημέρα, το «Eyewitness Bloody Sunday», συγγραφέας του οποίου είναι ο Ντον Μάλαν, ένας από τους παραγωγούς της ταινίας (σημειώστε ότι τη διεύθυνση παραγωγής της ταινίας είχε ο Τζιμ Σέρινταν, ο διακεκριμένος ιρλανδός σκηνοθέτης ταινιών όπως «Το αριστερό μου πόδι» και «Εις το όνομα του πατρός»). Μάλιστα το βιβλίο του Μάλαν, ο οποίος έζησε από πρώτο χέρι τα γεγονότα εκείνης της Κυριακής διότι βρισκόταν στην πλευρά των διαδηλωτών, ώθησε τη βρετανική κυβέρνηση πολλά χρόνια αργότερα να ανοίξει τον φάκελο της «Ματωμένης Κυριακής» και να ξεκινήσει έρευνα, σύμφωνα με την οποία οι Βρετανοί ακόμη και σήμερα δεν έχουν ξεκαθαρίσει με σαφήνεια τι ακριβώς συνέβη και η διαδήλωση πήρε τόσο τραγικές προεκτάσεις.
Bloody Sunday, 1972
Ταινία με τα όλα της
Η ρεαλιστική, με έντονο κόκκο, «βρώμικη» φωτογραφία του Άϊβαν Στράσμπουργκ αλλά και η δουλειά που έγινε τόσο στα σκηνικά από τον σκηνογράφο Τζον Πολ Κέλι (ο χώρος της ταινίας δεν είναι το Ντέρι αλλά η περιοχή Μπάλιμουν στο Δουβλίνο) όσο και στο μοντάζ της Κλερ Ντάγκλας, αφήνουν την εντύπωση ότι το φιλμ που παρακολουθούμε γυρίστηκε στο Ντέρι την ίδια ακριβώς ημέρα που έλαβε χώρα το γεγονός, στις 30 Ιανουαρίου του 1972. Ωστόσο, παρά το ντοκυμενταρίστικο ύφος του γυρίσματος, είναι ξεκάθαρο ότι ο Γκρίνγκρας δεν υπογράφει ένα ντοκιμαντέρ αλλά μια ταινία μυθοπλασίας με τεράστια δύναμη, ζωντάνια, ακόμη και σασπένς, καθ’ ότι εκμεταλλεύεται στο έπακρον τις δυνατότητες του κινηματογραφικού μέσου.
«Αυτό που με ενδιέφερε στην ταινία μου ήταν να πω ωμά και σταράτα την αλήθεια και να δώσω την ευκαιρία σε όλον τον κόσμο που θα τη δει να ξαναζήσει ή να ζήσει για πρώτη φορά την τρομερή και τραυματική εκείνη ημέρα, ώστε όλοι μας μέσα σε πνεύμα συμβιβασμού να προχωρήσουμε παρακάτω» ήταν ένα από τα πράγματα που είπε ο Γκρίνγκρας στο Φεστιβάλ Βερολίνου του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν η ταινία μετά την προβολή της απέσπασε όχι μόνο διθυραμβικές κριτικές από το μεγαλύτερο μέρος του Τύπου αλλά τελικά και τη Χρυσή Άρκτο, ανώτατο βραβείο της διοργάνωσης. «Ελπίζω ότι αυτή η ταινία θα παίξει κάποιο μικρό ρόλο στη μελλοντική διαδικασία για ειρήνη» κατέληξε ο σκηνοθέτης.
Ωστόσο το «Bloody Sunday» δεν κατάφερε τελικά να βρει διανομή πέραν της υπό βρετανική κατοχή Βόρειας Ιρλανδίας, όπου προβλήθηκε σε δύο μόλις αίθουσες. Κανένας αιθουσάρχης της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας δεν ήθελε να την αγγίξει ενώ δόθηκε ως αιτιολογία ότι το «Bloody Sunday» είχε ήδη προβληθεί στην ιρλανδική τηλεόραση τον περασμένο Ιανουάριο.
Αφήστε μια απάντηση