Κινηματογραφικό Αφιέρωμα του Σχεδίου Β 2015 – 2016

Κινηματογραφικό Αφιέρωμα του Σχεδίου Β 2015 – 2016 Θέμα : Αποδοπομπιαίος τράγος και κυνήγι μαγισσών. Εναρξη Παρασκευή 4 Δεκέμβρη.

Το πλήρες πρόγραμμα

——

Σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας και κοινωνικής αστάθειας τα κρισιακά φαινόμενα δεν περιορίζονται μόνο στην υλική σφαίρα. Βαθιές διεργασίες γίνονται στον ψυχικό κόσμο, τις σκέψεις, τις συμπεριφορές των ανθρώπων. Τραύματα, μίση και πάθη παλιών εποχών αφυπνίζονται, η αίσθηση αδυναμίας και ελέγχου των εξελίξεων εξαπλώνεται, η νοηματοδότηση νέων φαινομένων γίνεται αδύνατη, η καταφυγή σε μαγικές ερμηνείες και λύσεις και οι παρανοϊκές διαθέσεις γενικεύονται. Η επιθετικότητα, δίδυμη με τον τρόμο για το μέλλον, που βρίσκει εύφορο έδαφος σε περιόδους σύγχυσης και απόγνωσης, εκφράζεται συχνά είτε με την αναζήτηση εξιλαστήριων αμνών είτε με το κυνήγι μαγισσών, που τις περισσότερες φορές εγκλωβίζουν αθώους στις φλόγες τους. Πίσω από τις μαζικές εκφράσεις του μίσους και της επιβολής της θυσίας βρίσκονται συχνά μεγάλα ή μικρά οικονομικά ή στρατηγικά συμφέροντα που αρπάζουν την ευκαιρία, ενάντια σε κάθε αίσθηση δικαίου, να επιβληθούν μέσα σε αυτή τη θολή ατμόσφαιρα του παραλόγου.

Στην σημερινή Ελλάδα της Μεγάλης Κρίσης καρποφορούν αυτά τα άνθη του κακού, σε πολλαπλές μορφές, σε οικογενειακό, τοπικό ή ευρύτερο επίπεδο. Σε εθνικές διαστάσεις η κύρια εκδήλωση της αναζήτησης του μαύρου πρόβατου και της μάγισσας έχει πάρει κυρίως δύο μορφές: Είτε με την ενοχοποίηση για ένα μεγαλύτερο ακόμα κακό που έρχεται, όσων υποστηρίζουν την έξοδο από την Ευρωζώνη είτε με την τιμωρία των προσφύγων και μεταναστών που δήθεν ευθύνονται για όλα τα δεινά στη χώρα μας. Υποκινητές της πρώτης είναι οι οικονομικοί, πολιτικοί και εκδοτικοί στυλοβάτες του συστήματος, της δεύτερης, με πιο άγρια μάλιστα μορφή, οι ακροδεξιές οργανώσεις και ιδεολογίες.

Αυτό ακριβώς το “scape-goating” και το “witch-hunting”, αποτελεί κεντρικό μοτίβο ή σημαντικό ή παρένθετο θέμα σε αρκετές ταινίες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Συνήθεις ύποπτοι οι επαναστάτες, οι άθεοι, οι αιρετικοί, οι γυναίκες με ελεύθερα ήθη, οι ηλικιωμένοι, τα ανίσχυρα παιδιά, τα άτομα με αναπηρίες, οι πρώην κατάδικοι, τα ανήσυχα πνεύματα, οι αντικομφορμιστές, οι Ινδιάνοι, οι ομοφυλόφιλοι, οι έγχρωμοι, οι ξένοι, οι κομμουνιστές στις καπιταλιστικές χώρες, οι διαφωνούντες στους κομμουνιστικούς χώρους επιρροής.

Ταινίες που τροφοδοτούν το μίσος. Ταινίες που το αποκαλύπτουν και το καταγγέλουν. Ταινίες που το αναπαριστούν. Ταινίες που δείχνουν το θύμα να γίνεται θύτης και αντιστρόφως. Ταινίες που θέτουν ερωτήματα, άλλες τα απαντούν, άλλες όχι. Ταινίες με σαφήνεια, άλλες με υπαινιγμούς. Μια απέραντη ποικιλία προσεγγίσεων ανάλογα με τον σκηνοθέτη, τον παραγωγό, το κοινό, την εποχή.

Με αυτές τις σκέψεις η Πολιτιστική Επιτροπή του Σχεδίου Β αποφασίσαμε να οργανώσουμε αυτό το κινηματογραφικό αφιέρωμα στο «εξιλαστήριο θύμα» και στο «κυνήγι μαγισσών». Είναι ευκαιρία να προβληματισθούμε, να γνωρίσουμε εμπειρίες άλλων εποχών και άλλων τόπων, να δούμε τις ιδιαίτερες ματιές διαφόρων σκηνοθετών, να γνωρίσουμε σημαντικές κινηματογραφικές αναζητήσεις. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται είκοσι ταινίες. Ημέρα προβολής πάντα Παρασκευή, 8.00 μμ. Θα υπάρχει σύντομη εισαγωγή από γνώστη του κινηματογράφου, κοινωνιολόγο ή ψυχολόγο και συζήτηση μετά το τέλος του έργου. Θα υπάρχει πάντα δυνατότητα για ποτό ή κρασί ή κρύο πιάτο για όσους το επιθυμούν. Οι προβολές θα γίνονται στη Σολωμού 13, β’ όροφος, Εξάρχεια.

Στο πρόγραμμα που ακολουθεί, οριζονται οι ακριβείς ημερομηνίες για τις πρώτες προβολές που θα γίνουν μέσα στο 2015. Οι ημερομηνίες για τις υπόλοιπες, του Χειμώνα και της Άνοιξης του 2016, είναι ενδεικτικές και θα οριστικοποιηθούν σε συνεννόηση με το κοινό που θα εχει διαμορφωθεί μέχρι τότε και θα κοινοποιηθούν μέσα Δεκέμβρη.

Το πρόγραμμα:

4 Δεκεμβρίου 2015

DerLetzteMann, 1925 (Ο Τελευταίος Άνθρωπος) του γερμανούFranzMurnau. Βωβή ταινία με ήρωα τον πορτιέρη ενός ξενοδοχείου, ο οποίος με την λαμπερή στολή του παριστάνει στη γειτονιά του τον στρατηγό. Με το νέο διευθυντή, όμως, και το πέρασμα της ηλικίας, καταλήγει ένας γέρος που φυλάει την τουαλέτα του ξενοδοχείου κατά την ώρα της λειτουργίας του και κατακρημνίζεται η εικόνα που μέχρι τώρα έδινε σε όλους.

11 Δεκεμβρίου 2015

La Passion de Jeanne d’ Arc, 1928 (ΤαΠαθητηςΖανντ’ Αρκ) τουδανούσκηνοθέτη Carl Theodor Dreyer. Βωβή ταινία, γυρισμένη στο Παρίσι, θεωρείται από πολλούς κριτικούς η καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Έχει γυρισθεί ως ντοκιμαντέρ και στηρίζεται στα πρακτικά της δίκης της εικοσάχρονης Ιωάννας της Λορένης στη Ρουέν. Πίσω από τις κατηγορίες για αίρεση και ανδρική ενδυμασία αναδείχνονται τα συμφέροντα της Αγγλίας ,δύναμης κατοχής γαλλικών εδαφών, να εξοντώσει φυσικά και ηθικά την ψυχή της γαλλικής αντίστασης.

18 Δεκεμβρίου 2015

LaChienne, 1931 (H Σκύλα), ψυχολογικό δράμα, η πρώτη ομιλούμενη ταινία του γάλλου JeanRenoir. Κεντρικό πρόσωπο ένας έγγαμος τραπεζοϋπάλληλος και πολύ καλός ερασιτέχνης ζωγράφος που ερωτεύεται μια πουτάνα η οποία όμως αγαπάει τον νταβατζή της σε μια υπόθεση που καταλήγει στο ξέσπασμα της βίας.

8 Ιανουαρίου 2015

IntruderintheDust, 1949 (Eισβολέας μέσα στη Σκόνη) του αμερικανού ClarenceBrownμε σενάριο του WilliamFaulkner. Ένας αφροαμερικανός μικροϊδιοκτήτης στο Μισισιπί, που εστιάζει πάνω του το μίσος των λευκών καλλιεργητών λόγω της εργατικότητάς του, κατηγορείται για το φόνο ενός λευκού, αρνείται να υποδείξει τον κατ’ αυτόν ύποπτο της εγκληματικής πράξης και δικάζεται μέσα σε μια ατμόσφαιρα αχαλίνωτου ρατσισμού.

15 Ιανουαρίου 2015

ΤheLifeofOharu, 1952 (HZωή της Oharu), μαυρόασπρη ταινία του πολυβραβευμένου γιαπωνέζου σκηνοθέτη, ιδιαίτερα ευαίσθητου στα θέματα της γυναίκας, KienjiMizoguchi, με θέμα την ταραγμένη ζωή μιας νεαρής γιαπωνέζας τον 17ο αιώνα, που μετά από μια ερωτική περiπέτεια με ένα σαμουράι ο πατέρας της την πουλάει ως πόρνη.

22 Ιανουαρίου 2016

Childrens’ Hour, 1961,(Υποψίες) μαυρόασπρη χολιγουντιανή ταινία του αυστριακού   WilliamWyler. Σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο θηλέων μια μαθήτρια που τιμωρείται για μια παράβαση εκδικείται τις δύο υπεύθυνες καθηγήτριες του σχολείου κατηγορώντας τες για λεσβιακή σχέση με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί η οργή των γονέων εναντίον τους.

29 Ιανουαρίου 2016

Riten, 1969 (H Τελετουργία) τουσουηδού Ingmar Bergman. Ένας δικαστής εξετάζει τρεις υπόπτους για το αδίκημα της πορνογραφίας ηθοποιούς. Ποιος είναι υπαίτιος για το αδίκημα, ποιος αισθάνεται ένοχος και ποιος τελικά τιμωρείται;

5 Φεβρουαρίου 2016

EvenDwarfsstartedSmall, 1970 (Aκόμα κι οι Νάνοι ξεκινάν Κοντοί), μαυρόασπρη ταινία του γερμανούWernerHerzog. Σε ένα ψυχιατρικό άσυλο για άτομα με διάφορες καθυστερήσεις, οι νάνοι που υφίστανται ταπεινώσεις, παίρνουν την εξουσία.

12 Φεβρουαρίου 2016

TheLastPictureShow, 1971 (Η Τελευταία Παράσταση), μαυρόασπρο έργο του αμερικανούPeterBogdanovich. Ανάμεσα σε μια παρέα ζωηρών τελειοφοίτων του Λυκείου οι πικρές εμπειρίες ενός συμμαθητή με διανοητική υστέρηση.

19 Φεβρουαρίου 2016

The Ulzana’s Raid, 1972 (ΗεπιδρομήτουΟυλζάνα) Robert Aldrich. O πόλεμος στον Βιετνάμ κάνει τους αμερικανούς να αναστοχασθούν τις στρατηγικές τους φιλοδοξίες, τον υπερπατριωτισμό και τον ρατσισμό, μέσα από αυτή την εμπλοκή με τους Ινδιάνους Απάτσι.

26 Φεβρουαρίου 2016

ΤheFront, 1976( Βιτρίνα)τουMartinRittμε πρωταγωνιστές τον ΖeroMostelκαι τονWoodyAllen. Oι απαγορευμένοι από την Επιτροπή Μακάρθι σεναριογράφοι βρίσκουν διέξοδο μέσω ενός ταμία σε μικρό μπαρ, που παρουσιάζεται στις μεγάλες χολιγουντιανές εταιρίες ως ο συγγραφέας.

4 Μαρτίου 2016

MyBeautifulLaundrette, 1985 (Ωραίο μου Πλυντήριο), του βρετανού StevenFrears, με τον κόσμο των πακιστανών μεταναστών, των ρατσιστών πανκ, του εμπορίου ναρκωτικών και των ομοφυλοφιλικών σχέσεων στο Λονδίνο της εποχής της Θάτσερ.

.

11Μαρτίου2016

TheElephantMan, 1980 (O Άνθρωπος Ελέφαντας) του αμερικανού DavidLynch. Ο παραμορφωμένος άνθρωπος, οι δυσκολίες, η καλοσύνη και τελικά η τιμωρία για την ασκήμια.

18 Μαρτίου 2016

MississipiBurning, 1988 (Ο Μισισιπίς καίγεται), του αμερικανού προοδευτικού σκηνοθέτη AlanParker, βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα του 1964 με τη δολοφονία τριών ακτιβιστών για τα πολιτικά δικαιώματα από την KuKluxKlan και την έρευνα που ακολούθησε για την εξεύρεση των ενόχων

1 Απριλίου 2016

Au Revoir les Enfants, 1986τουγάλλου Louis Malle. Στηριγμένη σε αυτοβιογραφικά στοιχεία την εποχή του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η ταινία αναφέρεται σε ένα καθολικό σχολείο, όπου γίνονται δεκτά εβραιόπουλα με αλλαγμένο όνομα.

8 Απριλίου 2016

LandandFreedom, 1996 (Γη και Ελευθερία) τουKenLoachβασισμένο στο έργο “HomagetoCatalonia” του GeorgeOrwell, εμπειρίες του στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Οι διώξεις των αναρχικών από τους σταλινικούς, ο άλλος εμφύλιος, μέσα στο δημοκρατικό στρατόπεδο.

15 Απριλίου 2016

TheCrucible, 1996 (Οι μάγισσες του Σάλεμ) του αμερικανούNicholasHytner, με σενάριο του ArthurMiller, βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό του έργο του 1953 Μια αλληγορική ηχηρή απάντηση στην αντικομμουνιστική Επιτροπή Αμερικανικών Ενεργειών, στην οποία ο συγγραφέας, σε αντίθεση με τον στενό του φίλο και συνεργάτη EliaKazan, αρνήθηκε να καταδώσει οιονδήποτε. Το θέμα βασίζεται στα πρακτικά από τις δίκες μαγισσών στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης το 1692.

22 Απριλίου 2016

LaLeggendadeSantoBevitore, 1988 (Ο Θρύλος του Αγίου Πότη), του ιταλού δημιουργού   ErmannoOlmi, που περιγράφει μέρες από τον βίο, την πολιτεία και το θάνατο ενός περιθωριακού, άστεγου, πρώην ανθρακωρύχου Πολωνού, που ζει κάτω από τις γέφυρες του Σηκουάνα, βασισμένο σε διήγημα του αυστριακού μεσοπολεμικού συγγραφέα JosephRoth.

6 Mαϊου 2016

WerckmeisterHarmoniak, 2001 (Oι Αρμονίες του Βερκμάιστερ) του ούγγρου     BelaTarr.Μια αισθητική πραγματεία για τους κύκλους βίας στην Ανατολική Ευρώπη με αποκορύφωμα την βίαιη επίθεση του πλήθους σε ένα νοσοκομείο ενάντια στους ηλικιωμένους.

13 Μαίου 2016

DasWeisseBand, 2009, (Η Λευκή Κορδέλα),μαυρόασπρο έργο του γερμανοαυστριακού σκηνοθέτηMichaelHanneke. Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα βορειογερμανικό χωριό την εποχή της παρακμής της Αυστροουγγαρίας πριν τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρικό θέμα η υποκρισία, η καλλιέργεια ενοχής στα παιδιά, η επιθετικότητα – όλα αυτά σπέρματα του εθνικοσοσιαλισμού.