Πηγή: Του Νίκου Σπυρόπουλου – Hot Doc
To 2008 είχαν περάσει τέσσερα χρόνια από το «θρίαμβο» των Ολυμπιακών Αγώνων. Η χώρα συνέχιζε να ζει σε μια ψευδαίσθηση ευμάρειας, την οποία καλλιέργησε με ιδιαίτερη «φροντίδα» το γνωστό τρίγωνο διαπλοκής -πολιτικοί, επιχειρηματίες και ΜΜΕ. Δυο χρόνια μετά, η εικόνα αυτή γκρεμίστηκε με φόντο βαρκούλες στο Καστελόριζο. Έκτοτε, πολλά άλλαξαν στη χώρα. Ένα όμως έμεινε ίδιο. Η «παντοδυναμία» του «εθνικού» μας εργολάβου, Γιώργου Μπόμπολα. Οι εταιρίες συμφερόντων του όχι μόνο δεν σταμάτησαν να παίρνουν δημόσια έργα, αλλά κατάφεραν να λάβουν 30.000.000 ευρώ από την Εθνική Τράπεζα μέσω… Ευαγγελισμού. Στη χώρα μας, πολιτικοί, επιχειρηματίες και μέσα ενημέρωσης κινούνται στο όριο της νομιμότητας, υπερβαίνοντας αρκετές φορές κάθε ηθικό φραγμό και αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Άλλωστε, ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι απαραίτητα και ηθικό.
Τηρώντας τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εταιρική κοινωνική ευθύνη η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε το 2008 να ξεκινήσει χορηγία υπέρ του Δημοσίου και συγκεκριμένα για το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Το ύψος της; 30.000.000 ευρώ. Το έργο; Η ανέγερση νέας πτέρυγας χειρουργείων. Ποιος πήρε τη δουλειά; Μα φυσικά η εταιρία ΑΚΤΩΡ, συμφερόντων Μπόμπολα. Για να εγκριθεί το έργο κατασκευής των νέων χειρουργείων έπρεπε να περάσει πρώτα από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, το οποίο θα έκρινε εάν τα υπάρχοντα και προς κατεδάφιση κτίρια του νοσοκομείου είναι ή όχι διατηρητέα.
Έναν χρόνο μετά, το 2009 δηλαδή, διαβάζουμε σε δελτίο Τύπου της ΕΤΕ: «Η Εθνική Τράπεζα έχει αποφασίσει να διαθέσει ποσό 30 εκατομμυρίων ευρώ για την ανέγερση και τον εξοπλισμό νέας πτέρυγας σύγχρονων χειρουργείων στον Ευαγγελισμό. Με τα νέα χειρουργεία ο Ευαγγελισμός θα επιλύσει χρόνια λειτουργικά του προβλήματα και θα στηρίξει την επιστημονική έρευνα. Με βάση τα παραπάνω, η Εθνική Τράπεζα ενημερώνει ότι ανέθεσε ήδη την αρχιτεκτονική προμελέτη της νέας πτέρυγας, η οποία ενώ εκπονείται, τίθεται και υπό την έγκριση: 1) της διοίκησης και των επιστημονικών ομάδων του Ευαγγελισμού και 2) των τεχνικών υπηρεσιών του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
Την 1η Δεκεμβρίου του 2010, η Εθνική Τράπεζα, μέσω του τότε διευθύνοντος συμβούλου της, Απόστολου Ταμβακάκη, υπογράφει με το ελληνικό Δημόσιο και συγκεκριμένα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Παπακωνσταντίνου, τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Νίκο Σηφουνάκη, τον πρώην υπουργό Υγείας, Ανδρέα Λοβέρδο και τον τότε διοικητή του Ευαγγελισμού, Μιχάλη Θεοδώρου, τη σύμβαση δωρεάς. Η «τελετή υπογραφής» έγινε στο Μέγαρο Μελά, με τον κ. Λοβέρδο να χαρακτηρίζει τη χορηγία της Τράπεζας «απόδειξη κοινωνικής ευθύνης» και «κορυφαία κίνηση». «Η κοινωνική ευθύνη δεν είναι κενό γράμμα αλλά πράξεις συγκεκριμένες, όπως αυτή της Εθνικής Τράπεζας», τόνιζε από τη μεριά του ο κ. Παπακωνσταντίνου. Την ίδια στιγμή, τo κράτος «πετσόκοβε» συντάξεις και μισθούς και καταδίκαζε με τους μνημονιακούς νόμους τη δημόσια Υγεία.
Με τη βούλα του Νόμου
Κάπως έτσι, το 2011 στο νόμο 3918 συμπεριλαμβάνεται το άρθρο 78: «Κύρωση σύμβασης δωρεάς της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος υπέρ του ελληνικού Δημοσίου και του Ν.Π.Δ.Δ. Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών “Ο Ευαγγελισμός”». Κάπου εδώ, αρχίζει το ενδιαφέρον της υπόθεσης. Στο ΦΕΚ αναφέρεται ρητά και ξεκάθαρα πως η Εθνική Τράπεζα, προκειμένου να αποφύγει τις όποιες καθυστερήσεις στο έργο θα διαλέξει τον ανάδοχο. «Ο Δωρητής αποβλέποντας στην ταχεία εκτέλεση του έργου και εκπλήρωση της Δωρεάς αναλαμβάνει την υποχρέωση να αναθέσει την εκτέλεση του έργου σε εργολήπτη της επιλογής του…» Με αυτόν τον τρόπο, τα χέρια της Εθνικής Τράπεζας λύνονται και δυο χρόνια μετά, αφού δίνεται και το τελικό «ΟΚ» από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, επιλέγει ως ανάδοχο την εταιρία ΑΚΤΩΡ.
Η σύμβαση δωρεάς μεταξύ Εθνικής Τράπεζας και Δημοσίου θα μπορούσε να γίνει και με υπουργική απόφαση. Όμως, προτιμήθηκε η νομοθετική ρύθμιση. Στη σύμβαση διαβάζουμε ακόμα το εξής ενδιαφέρον: «Με δεδομένο ότι ο Δωρητής αναλαμβάνει την υποχρέωση να καλύψει τη δαπάνη μελετών – επίβλεψης – κατασκευής και εντεταγμένου εξοπλισμού του δωρούμενου έργου μέχρι του ποσού των 30.000.000 ευρώ, ρητώς συνομολογείται ότι οι απαραίτητες για την πραγματοποίηση του συνολικού έργου ενέργειες θα γίνονται χωρίς του περιορισμούς, τις διαδικασίες και τον έλεγχο που επιβάλλουν οι σχετικοί νόμοι προκειμένου περί εκτελέσεως έργου ή προμηθειών χρηματοδοτούμενων από το Δημόσιο. […] Η μελέτη και η κατασκευή του έργου μέχρι του χρόνου παραδόσεως του στο νοσοκομείο, είναι έργο ιδιωτικό και δεν έχουν εφαρμογή επ’ αυτού οι διατάξεις οποιοσδήποτε νόμου ή διατάγματος που διέπουν τα δημόσια έργα ή τις προμήθειες του Δημοσίου».
Στο άρθρο 178 παρ. 6 του κώδικα κατασκευής δημοσίων έργων 3569 του 2008 αναφέρεται: «Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων μπορεί να εγκρίνει την εκτέλεση δημόσιου έργου ή τμήματός του από ενδιαφερόμενο φυσικό ή νομικό πρόσωπο με δαπάνη του και χωρίς καμιά επιβάρυνση του Δημοσίου, ορίζοντας τους όρους με τους οποίους θα εκτελεσθεί το έργο και θα γίνει η επίβλεψη και παραλαβή από τις αρμόδιες υπηρεσίες». Ουσιαστικά, μια ιδιωτική εταιρία, όπως η Εθνική Τράπεζα, μπορεί ως δωρητής να αναλάβει εξολοκλήρου να διεκπεραιώσει ένα έργο και να το παραδώσει στο Δημόσιο χωρίς εκείνο να «ανακατευτεί» στην επιλογή της αναδόχου εταιρίας. Με βάση την ειδική σύμβαση δωρεάς, που κυρώθηκε με νόμο, το έργο είναι ξεκάθαρα ιδιωτικό και οι σχετικοί νόμοι για δημόσια έργα δεν ισχύουν στην περίπτωσή του.
Η ιστορία θα ήταν διαφορετική, όμως, εάν μιλούσαμε για δωρεά χρημάτων στο Δημόσιο και όχι έργου. Δηλαδή, εάν η Εθνική έδινε «κασέρι» τα 30.000.000 ευρώ στο Δημόσιο με σκοπό την κατασκευή των νέων χειρουργείων στον Ευαγγελισμό, εκείνο όφειλε να διενεργήσει διαγωνισμό για την ανάθεση του έργου. Έτσι όμως, ίσως να μην έπαιρνε το έργο κάποια εταιρία συμφερόντων Μπόμπολα.
Το Μάρτιο του 2013, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε την κατασκευή της νέας πτέρυγας χειρουργείων στο νοσοκομείο.
Το Μάιο του 2013, η ΑΚΤΏΡ υπέγραψε τη σύμβαση για την κατασκευή της νέας πτέρυγας χειρουργείων. Πρόκειται για μία από τις «κολοσσούς» εταιρίες του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ συμφερόντων Μπόμπολα. Η εταιρία, όπως αποκάλυψε το Hot Doc στο τεύχος 71, «ξεκοκκάλισε» μαζί με την ΤΕΡΝΑ (Περιστέρης, με σχέσεις με Ψυχάρη και Κόκκαλη) και την ΑΒΑΞ (Ιωάννου – Παρασκευαΐδης) τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2007-2013. Η επιλογή της εν λόγω εταιρίας από την Εθνική, με όποιον τρόπο κι αν έγινε, μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Η ΕΤΕ όχι μόνο συνεργάζεται χρόνια με εταιρίες συμφερόντων Μπόμπολα, αλλά έχει αγοράσει και μετοχές σε ορισμένες (π.χ. ΑΚΤΩΡ FM). Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΠΗΓΑΣΟΣ, το εκδοτικό συγκρότημα της οικογένειας Μπόμπολα έχει δανεισμό, όπως αποκάλυψε το Hot Doc (τεύχος 74), ύψους 184 εκατομμυρίων ευρώ στις συστημικές τράπεζες, εκ των οποίων φυσικά και η Εθνική. Δηλαδή, τη στιγμή που υπάρχουν θαλασσοδάνεια, η ΕΤΕ αναθέτει την κατασκευή του έργου σε εταιρία του Μπόμπολα, δίνοντας της «benus» κάτι… εκατομμύρια ευρώ.
Ο Άδωνις, ο Βορίδης και ένας «άφαντος» Σαμαράς
Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, ο τότε υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, «αγιάζει» το εργοτάξιο του νέου έργου. «Η δωρεά της Εθνικής Τραπέζης σε αυτές τις κρίσιμες ώρες – παρά τις κάποιες διαμαρτυρίες ορισμένων που μένουν κολλημένοι στο παρελθόν – δείχνουν ότι μπορούμε ως κοινωνία ακόμη και τώρα μέσα στην κρίση να κάνουμε το βήμα για να πάμε εμπρός», δήλωσε στις κάμερες ο κ. Γεωργιάδης, την ίδια στιγμή που ως υπουργός με αποφάσεις του χειροτέρευε την ποιότητα της δημόσιας Υγείας. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο νοσοκομείο, ομάδα ειδικευόμενων γιατρών διαδήλωσαν μπροστά του για τις ελλείψεις και για τις απλήρωτες υπερωρίες τους. Η απάντησή του στηρίχθηκε στο επιχείρημα «αυτά έχουμε, αυτά δίνουμε». «Ο νέος φέρελπις υπ. Υγείας – αν βρει λίγο χρόνο μετά τις εξαντλητικές παρουσίες στα κανάλια της διαπλοκής – ας δεσμευτεί για τις 1.500 κενές θέσεις εργασίας που λείπουν σε όλες τις ειδικότητες στο νοσοκομείο μας, […] για τις περικοπές σε υλικά, εργαλεία, αναλώσιμα φάρμακα μηχανήματα […]», έγραφε τότε μεταξύ άλλων ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Ευαγγελισμού.
Η α’ φάση του έργου ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2014 και έφτασε η ώρα των εγκαινίων. Το Σεπτέμβριο, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ήταν προγραμματισμένο να βρίσκεται στα εγκαίνια της νέας πτέρυγας αλλά λόγω «έκτακτων υποχρεώσεων», που προφασίστηκε, δεν πήγε ποτέ. Στη θέση του έστειλε τον υπουργό Υγείας, Μάκη Βορίδη. Τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας, που ονομάστηκε σύμφωνα και με τα όσα όριζε η σύμβαση δωρεάς «Πτέρυγα Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος», έγιναν κάτω από ισχυρή παρουσία αστυνομικών δυνάμεων και εν μέσω διαμαρτυριών από τους εργαζόμενους, οι οποίοι τόνιζαν πως είναι «πρόκληση να εγκαινιάζονται υγειονομικές δομές χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η λειτουργία τους».
Μάλιστα, εξέφρασαν και τις ανησυχίες τους σχετικά με το σενάριο ιδιωτικοποίησης των απογευματινών χειρουργείων. Σημειώνεται ότι κατά την είσοδο του κ. Βορίδη στο νοσοκομείο, ΜΑΤ και εργαζόμενοι ήρθαν στα χέρια με αποτέλεσμα, όπως κατήγγειλε η Πανελλήνια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία Νοσηλευτικού Προσωπικού, διαμαρτυρόμενος νοσηλευτής να υποστεί κάταγμα στο πόδι.
Μπομ(πολλά) τα λεφτά για… «ντουβάρια»
Έναν χρόνο μετά την ολοκλήρωση της α’ φάσης του έργου, τα χειρουργεία δεν είναι πλήρως στελεχωμένα. Όπως δήλωσε στο Hot Doc ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του Ευαγγελισμού, καρδιολόγος Ηλίας Σιώρας, από τις 14 χειρουργικές αίθουσες λειτουργούν οι 12. Και σε αυτές όμως υπάρχουν προβλήματα. «Χρωστάνε τα ρεπό σε νοσηλευτικό προσωπικό, γιατρούς και ειδικευόμενους. Πολύ λίγοι καταφέρνουν να τα πάρουν και όχι όλα. Το υπάρχον προσωπικό εξοντώνεται», πρόσθεσε ο κ. Σιώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η στελέχωση της νέας πτέρυγας αναφερόταν ρητά στη σύμβαση δωρεάς. Το Δημόσιο, όμως, δεν το έχει πράξει. Αναφερόμενος στη β’ φάση του έργου, είπε: «Το πρόβλημα είναι ότι θα φτιάξουν ντουβάρια χωρίς να υπάρχει προσωπικό». Το 2014, κατά τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρος Τουρκουλιάς, δήλωνε ότι για πρώτη φορά η «οικονομική ανάπτυξη είναι πραγματικότητα» αλλά και πως η «εμπιστοσύνη μεταξύ τραπεζών και κοινωνίας έχει μειωθεί δραματικά».
Εν έτει 2015, η λέξη «πλειστηριασμός» ηχεί τρομακτικά στα αυτιά της κοινωνίας, που σίγουρα δεν βλέπει ως «κύριους αιμοδότες» της τις τράπεζες. Άλλωστε με χρήματα των ελλήνων φορολογούμενων ανακεφαλαιοποιήθηκαν. Η δωρεά της Εθνικής Τράπεζας διαφημίστηκε σε υψηλούς τόνους, όπως άλλωστε διαφημίστηκε πρόσφατα το ftirunmarathon, το οποίο τελικά αποδείχτηκε μια ψευδεπίγραφη φιλανθρωπία. Η διαδικασία, που ακολουθήθηκε, στη δωρεά για την κατασκευή των νέων χειρουργείων, στον Ευαγγελισμό είναι νόμιμη. Όμως, ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι απαραίτητα και ηθικό.
…….. Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρος ΤουρκΟλιάς,